Nope (2022) - Lần đầu dấn thân vào cosmic horror rất ấn tượng của Jordan Peele

Nope (2022) là dự án phim kinh dị thứ 3 của Jordan Peele sau hai cú hit Get Out và Us. Ngay từ khi công bố, phim đã lôi kéo sự tò mò bởi tựa phim và trailer không giúp ta biết phim nói về cái gì, có gì để trông đợi…v.v. Nhiều người dự đoán đây sẽ là phim cosmic horror và sau khi phim công chiếu, họ đã được thỏa mãn.

Nope (2022) có phải cosmic horror?

Sơ lược nội dung phim: Hai anh em nhà Haywood, sống tại trang trại huấn luyện ngựa ở Hollywood, chuyên cung cấp diễn viên ngựa cho các bộ phim, đối mặt với hiểm họa từ trên cao. Bố của họ qua đời bởi cả tá vật thể rơi xuống mà người ta cho là vật dụng máy bay. Về sau họ mới nhận ra một đám mây cứ mãi đứng yên trông rất bất thường. Màn đối đầu giữa thực thể không xác định và con người bắt đầu.

Nope (2022) có phải cosmic horror, nói cách khác là Lovecraftian horror hay không, sau khi ra mắt tại Mỹ cả tuần, khán giả vẫn tranh cãi về vấn đề này. Theo định nghĩa rộng rãi hiện nay, trích dẫn từ Encyclopedia Cthulhiana của Daniel Harms, “Cosmic horror, hay Lovecraftian horror là một nhánh phụ của thể loại kinh dị, khai thác nỗi sợ bắt nguồn từ những thứ chưa biết được, chưa giải thích hơn là máu me và yếu tố gây sốc khác”. Xét theo định nghĩa này, Nope (2022) có thể xem là cosmic horror, dù cụm từ loại trừ “yếu tố gây sốc” vẫn cần cân nhắc, bởi tính cảm tính của nó. Dù sao cosmic horror rất khó xác định và khi phân thể loại phim, người ta chưa tính Lovecraftian là một thể loại riêng. Từ trước đến nay, những bộ phim được đông đảo công nhận là cosmic horror vẫn “núp bóng” các nhánh lớn hơn như khoa học viễn tưởng trên các trang thông tin phim.

Đánh giá chung Nope (2022)

Jordan Peele đã là tay cứng cựa trong làng điện ảnh nên khỏi cần bàn tới mức độ hoàn thiện kỹ thuật nữa. Tuy nhiên vẫn phải khen ngợi yếu tố nổi bật trong phim là âm thanh do Michael Abels đảm trách. Khi bạn chỉ có thể khai thác nỗi sợ từ rất ít nguồn, thì phải vận dụng tối đa hiệu ứng khác để kích thích khán giả, mà âm thanh là trợ thủ đắc lực. Đây cũng là lý do bạn nên ra rạp xem phim mới trải nghiệm đầy đủ.

Nope (2022) nhìn chung rất hay ho và dần xác lập phong cách làm phim của Peele. Ông đặt nhiều chi tiết nhỏ rải rác, tưởng như không liên quan gì nhau, nhưng về sau có thể xâu chuỗi được. Trong phim kỳ này, Peele xây dựng nhân vật dựa trên một sự thật lịch sử bị che mờ mà trong phim cũng có đề cập. Đó là tệp ảnh động đầu tiên đặt nền tảng sơ khai cho máy quay và điện ảnh sau này (nên người ta mới gọi phim là motion pictures, nhưng bức ảnh ghép lại tạo thành chuyển động).

"Sallie Gardner at a Gallop" là loạt ảnh năm 1878, ghép lại dài 2 giây cảnh một người da đen phi ngựa. Sallie Gardner là tên con ngựa, còn người cưỡi nó được chú thích dưới bức ảnh chỉ là G. Domm, thân thế người này không ai biết và đã chìm vào lịch sử. Dựa vào chi tiết này, Peele đã cho người nài ngựa bí ẩn một thân phận: Alistar E. Haywood, diễn viên, đóng thế, huấn luyện ngựa đầu tiên, là cụ kỵ của hai nhân vật chính OJ và Emerald, tạo nên mối liên kết của họ đối với ngành, đồng thời đưa một sự thật ra ánh sáng: rất nhiều đóng góp của người da đen trong lịch sử đã bị nhấn chìm, trở thành vô danh. Alistair có thể là nhân vật hư cấu, nhưng rất có thể ngoài kia còn có có cháu chắt thật sự của G.Domm thì sao?

Peele đã có cách bày tỏ thông điệp thẳng thắn, nhưng nhẹ nhàng, tinh tế hơn với Nope (2022). Bạn có thể quan sát phim ở nhiều góc nhìn. Không chỉ cất tiếng nói cho cộng đồng người da màu như thường lệ, mà còn bày tỏ niềm tri ân đối với lịch sử điện ảnh, đồng thời mỉa mai nền công nghiệp phim hiện đại. Nhưng đó không phải là thông điệp chia rẽ mà là trình bày cách hợp tác đáng lẽ ra con người ta phải làm được từ lâu. Như anh em OJ - Emerald cùng Angel và Hoist trong chiến dịch chụp ảnh quái vật, tất cả bọn họ đều bỏ qua những khác biệt và định kiến ban đầu để tiến tới mục tiêu chung: hình ảnh rõ nét thực thể ma quái mà họ đặt tên là Jean Jacket.

Ngoài ra còn là thông điệp về cách truyền thông lẫn con người “hút máu” những sự kiện bi thương, kỳ lạ, hoặc sang chấn. Điểm qua một số, ta sẽ thấy Emerald ban đầu muốn chụp cho được Jean Jacket để bán lấy tiền, Jupe “ăn mày” quá khứ và kiếm tiền từ nó cho dù đó là bi kịch đẫm máu mà anh chưa thể vượt qua, đồng thời cũng muốn lợi dụng Jean Jacket, tay phóng viên từ TMZ, bất kể người nào định ào đến Agua Dulce mà nhà quay phim Hoist có thẳng thắn nhắc đến.

Bí quyết để sống sót khỏi Jean Jacket là gì? Là đừng nhìn vào mắt nó. Bạn không xem nhưng thứ câu view rẻ tiền, thì nó sẽ không nhai nuốt được bạn. Đừng cho những thể loại nội dung đó được ăn no.

Phim còn rất nhiều chi tiết, thông điệp, nhưng trong khuôn khổ bài viết, mình chỉ có thể đánh giá và phân tích một chút để các bạn tham khảo trước khi ra rạp. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về bộ phim trong phần bình luận bên dưới nhé!