Chiếc gương ma quái và hiệu ứng Troxler

Có bao giờ bạn soi mình trong gương lâu hơn bình thường và đột nhiên cảm thấy hình ảnh phản chiếu kia trở nên xa lạ? Nếu nhìn chăm chăm vào bản thân trong gương đủ lâu, bạn sẽ thấy rợn gáy và dường như thấy mặt mình trông thật ma quái. Có thể đó là hiện tượng siêu nhiên, nhưng cũng có thể chỉ là Hiệu ứng Troxler thôi.

Hiệu ứng Troxler hay còn gọi là phai mờ Troxler (Troxler Fading) là ảo ảnh quang học ảnh hưởng đến nhận thức thị giác của bạn. Cơ bản là, nếu bạn nhìn chằm chằm vật gì đó đủ lâu, não sẽ phân loại lại thông tin nào cần tập trung, thông tin nào cần bỏ bớt. Hiện tượng này do Ignaz Paul Vital Troxler phát hiện ra năm 1804. Bạn hãy thử nhìn vào hình bên dưới, tập trung vào chấm đỏ ở giữa, chẳng bao lâu sau bạn sẽ cảm thấy vòng tròn xanh xung quanh biến mất đi.

Cả tấm hình này nữa, tập trung vào dấu thập đen tầm 10 giây, bạn sẽ thấy màu nền dần phai đi và chỉ còn màu trắng.

Đó chỉ là cách bộ não chúng ta hoạt động, loại bỏ thứ nó cho là không cần thiết và tập trung vào thông tin quan trọng hơn. Điều này xảy ra ở tất cả các giác quan. Ví dụ đối với xúc giác, nếu một mảnh giấy chạm vào tay bạn, bạn đầu bạn sẽ cảm nhận được nó, nhưng một lúc sau bạn có còn cảm thấy nó nữa không? Bởi tiếp xúc ấy không quan trọng nên trừ phi bạn cố ý nghĩ về nó, còn lại thì cảm giác ấy sẽ biến mất. Tương tự với mùi và âm thanh.

Đây là cơ chế hoạt động cần thiết bởi nếu bạn cứ cảm nhận hay thấy, ngửi tất cả mọi thứ, bạn sẽ chẳng thể tập trung được.

Hiệu ứng Troxler liên quan gì đến chiếc gương ma quái?

Rất liên quan đấy chứ, nếu đã đọc phần giải thích trên kia, hẳn bạn cũng đã đoán ra được lý do rồi đúng không? Trong những trò chơi như Bloody Mary, chúng ta thường phải thực hiện trong bóng tối chỉ với chiếc đèn cầy và bạn cứ nhìn chằm chằm vào bóng hình mình trong gương như thế, hiệu ứng Troxler sẽ xảy ra khiến bạn thấy mặt mình như biến dạng, tạo ra “con quái vật”. Ngoài ra não còn ưa bù trừ thông tin, tức khi một phần hình ảnh (gương mặt bạn biến mất), não sẽ tự động lấp vào đó thông tin khác, khiến mọi thứ trở nên kỳ dị hơn.

Một nghiên cứu năm 2010 triển khai bởi giáo sư Caputo, ĐH Urbino, Ý đã chứng minh hiệu ứng Troxler trước gương. Các tình nguyện viên được yêu cầu nhìn chằm chằm vào gương trong ánh đèn mờ khoảng 10 phút, kết quả là 66% thấy mặt mình biến dạng, 22% thấy hình ảnh một người xa lạ và 48% nhìn thấy những thứ quái lạ, đáng sợ.

Bạn có dám thực hiện thí nghiệm này tại nhà không?