5 điều chúng ta hiểu sai về thái nhân cách

Phim ảnh hay văn hóa đại chúng nói chung luôn khắc họa hình tượng thái nhân cách (psychopath) theo kiểu rất phóng đại. Họ luôn là những tên sát nhân liên hoàn, hoặc siêu thông minh, hấp dẫn nhưng lạnh lùng, vô cảm và cực kỳ tàn nhẫn. Điều đó vô hình trung khắc ghi dấu ấn trong đầu chúng ta rằng người thái nhân cách luôn là kẻ xấu xa, gây hại cho con người và xã hội. Thật ra, có khi trái lại nữa là đằng khác. Họ là những người khá là bình thường, có khi nhạt nhẽo, đang sống và làm việc giữa chúng ta. Khả năng cao là bạn đã hẹn hò một người thái nhân cách mà không biết.

Thiên kiến về người thái nhân cách xảy ra không chỉ ở người thường mà cả chuyên gia trong giới tâm lý học. Sau đây là 5 điều chúng ta hay hiểu nhầm về thái nhân cách nhất và hiện đã và đang được các chuyên gia giải mã.

Họ là những kẻ điên

Trái lại, họ khá là “tỉnh” đấy. Thiếu khả năng cảm nhận nỗi sợ và lo lắng khiến họ trở thành những cá nhân bình tĩnh lạ thường.Các nhà khoa học đã thử nghiệm và kết luận rằng người thái nhân cách không có phản ứng giật mình như người khác. Họ cũng có thể bất ngờ, nhưng mức độ không căng thẳng lắm. Đặc tính này có thể xem là ưu điểm có ích ở những lĩnh vực như giải phẫu, làm đặc nhiệm, công an… Nói chung khả năng giữ bình tĩnh ở mọi tình huống là điều đáng mơ ước đấy chứ.

Người thái nhân kiểu gì cũng phạm tội

Thật sự, chẳng những không phải lúc nào họ cũng thành tội phạm, mà còn có thể là người thành đạt và làm sếp bạn nữa kìa. Dù quả thật đa số sát nhân liên hoàn là kẻ thái nhân cách, nhưng phần lớn người thái nhân cách không phải là tội phạm. Các chuyên gia đã ước tính khoảng 1% dân số thế giới có thể là người thái nhân cách, tức khoảng 79 triệu người. Dù đặc điểm tính cách có thể kỳ lạ, họ vẫn có thể sống và cống hiến khá năng suất.

Thái nhân cách là do bẩm sinh

Như mọi vấn đề tâm lý khác, thái nhân cách là sự kết hợp giữa bẩm sinh và môi trường nuôi dưỡng. Có những đứa trẻ được xác định mang những đặc điểm thái nhân cách, nhưng lớn lên những dấu hiệu ấy giảm dần và khó có thể gọi chúng là thái nhân cách. Điều này xảy ra khi đứa trẻ được nuôi dưỡng trong gia đình có tương tác tốt về cảm xúc, dạy con biết hợp tác nhóm, cũng như cho trẻ đời sống xã hội lành mạnh. Ngược lại, nếu đứa trẻ có dấu hiệu thái nhân cách tiếp tục bị nuôi dạy trong gia đình độc hại, chúng sẽ lớn lên trở thành người thái nhân cách.

Thái nhân cách không thể chữa được

Như điều 3 ở trên, thái nhân cách không phải là không thể chữa hoặc giảm bớt, nhất là ở giai đoạn ấu thơ. Tuy không thể chữa về khía cạnh sinh học, một số liệu pháp vẫn có hiệu quả trong việc dạy trẻ em lẫn người lớn thái nhân cách về đạo đức, cách nhận thức cảm xúc và hành vi theo hướng thuận xã hội. Đương nhiên là với điều kiện họ đồng ý hợp tác với nhà trị liệu.

Người thái nhân cách không có cảm xúc

Người thái nhân cách không hoàn toàn vô cảm. Tuy họ không biết sợ hãi, lo lắng, buồn bã…v.v. nhưng họ vẫn trải qua niềm vui, bất ngờ, cảm giác kinh tởm tương tự như chúng ta. Trong một thí nghiệm, người thái nhân cách gặp khó khăn khi xác định các gương mặt với biểu cảm sợ hãi và buồn, nhưng họ xác định được những gương mặt đang vui. Thế nên, người thái nhân cách có lẽ không phản ứng với những lời đe dọa, nhưng vẫn có thái độ tích cực khi được khen ngợi.

Ngoài ra, nữ thái nhân cách vẫn có mức độ lo lắng, trải qua các vấn đề cảm xúc phức tạp hơn nam thái nhân cách.

Một số điều thú vị khác về người thái nhân cách

• Nữ thái nhân cách có xu hướng quen người bình thường trong thời gian ngắn, nhưng khi cần bạn đời lâu dài, họ sẽ chọn người giống họ, tức cũng thái nhân cách

• Mỗi người chúng ta đều có chút thái nhân cách. Bởi tính cách là quang phổ, chứ không phải trắng đen rõ ràng, nên mỗi người đều có phần trăm nhất định các đặc điểm thái nhân cách.

• Người thái nhân cách thích sống ở thành phố lớn hơn miền quê yên tĩnh. Họ có xu hướng thích nhịp sống nhanh, nhiều cơ hội cạnh tranh, phù hợp với bản tính hiếu thắng của mình.