Có cả một câu chuyện thú vị đằng sau việc người phương Tây bị dị ứng đậu phộng nhiều hơn người châu Á

Nếu là một người thường xuyên theo dõi điện ảnh Âu Mỹ, cụ thể là phim Hollywood, hẳn bạn đã quen với cảnh nhân vật trong phim bị mắc một chứng dị ứng nào đó, hầu hết là đậu phộng (hạt lạc) đến mức nguy hiểm tính mạng?

Có bao giờ bạn thắc mắc tại sao họ thường hay mắc chứng dị ứng đó đến mức thường xuyên đề cập trong phim ảnh, trong khi ở các quốc gia châu Á điển hình như Việt Nam thì lại không?

Mức độ sử dụng các sản phẩm liên quan đến đậu phộng ở các nước Tây phương cũng tương tự như ở khu vực châu Á hay châu Phi, vậy tại sao có sự khác biệt đó?

Trong hơn 2 thập kỷ qua các nhà khoa học ở nhiều quốc gia đã tiến hành các nghiên cứu và công bố các giả thiết đáng tin cậy về việc này.

Đầu tiên cần hiểu về cơ chế của dị ứng đậu phộng

Trong đậu phộng có chứa nhiều loại protein hàm lượng cao, hệ miễn dịch của những người dị ứng đậu phộng nhầm lẫn một số loại protein cụ thể là thành phần có hại và tiết ra kháng thể chống lại chúng, gây các phản ứng dị ứng.

Vậy tại sao hầu hết người châu Á hoặc châu Phi lại không bị dị ứng đậu phộng nhiều như khu vực Tây phương? Có nhiều giả thiết được đưa ra.

Môi trường và chế độ ăn uống của trẻ em châu Á đã bảo vệ chúng khỏi dị ứng.

Theo một nghiên cứu của Viện nghiên cứu Trẻ em Murdoch tại Úc - quốc gia có tỉ lệ dị ứng đậu phộng cao hơn cả Mỹ cho thấy, trẻ em châu Á được phơi nhiễm với nhiều loại vi khuẩn hơn, chế độ ăn uống cũng khác và cả tiếp xúc tia UV. Nghiên cứu được tiến hành trên 57.000 trẻ em và cả cha mẹ, theo dõi nguồn gốc quốc tịch của họ.
Họ phát hiện ra rằng, những trẻ em được sinh ra ở châu Á sau đó chuyển tới Úc sống không có khuynh hướng dị ứng đậu phộng hay thực vật khác với tỷ lệ gần như là 0%, trong khi những trẻ em châu Á được sinh ra ở Úc thì lại có mức độ nhạy cảm cao hơn.

Cậu bé 6 tuổi Oscar Tan có mẹ là người Phillipines định cư ở Úc từ năm 6 tuổi. Bà mẹ hoàn toàn không dị ứng với bất kỳ thứ gì, trong khi con trai bà sinh ở Úc phải loại bỏ đậu phộng, đậu nành, kiwi, quả bơ, thậm chí trứng khỏi thực đơn ăn uống.

Một nghiên cứu khác diễn ra tương tự ở Mỹ, giáo sư Julie Kuriakose đại học Columbia cho hay, tỷ lệ trẻ em dị ứng đậu phộng hay thực vật họ lạc đã tăng gấp đôi trong vòng 10 năm.

Bà đưa ra giả thiết có thể ngày xưa trẻ em Mỹ được tiếp xúc với vi khuẩn và virus thường xuyên hơn, từ đó kích thích hệ miễn dịch phát triển mạnh mẽ. Ngày nay ngược lại, với sự tiến bộ về vệ sinh an toàn thân thể, hệ miễn dịch ít được làm quen với các phản ứng- trong đó có protein của đậu phộng.

Điều này lý giải vì sao trẻ em các nước đang phát triển không dị ứng với loại hạt này - chúng đã được phơi nhiễm, đồng thời khẩu phần ăn chứa đậu phộng từ nhỏ đã giúp cơ thể trẻ làm quen với các protein, khác hẳn với chế độ của trẻ em Hoa Kỳ.

Giả thiết khác được công bố trong tạp chí Nghiên cứu Dị ứng, Hen suyễn và Miễn dịch lâm sàng thì cho rằng sự thiếu hụt vitamin D cũng chịu một phần trách nhiệm.

Đột phá trong chữa trị dị ứng đậu phộng

Từ những nghiên cứu tập hợp trên, các nhà khoa học ở Viện nghiên cứu Trẻ em Murdoch Úc đã tiến hành thử nghiệm lâm sàng, trong đó 60 trẻ em được xác định dị ứng với đậu phộng được tiếp nhận lợi khuẩn cùng một lượng nhỏ protein chứa trong đậu phộng (cơ chế này tương tự vắc-xin).

Sau 18 tháng kết quả thực sự ấn tượng: hơn 80% trẻ em không còn bị kích ứng với đậu phộng nữa, và vào tháng 8/2017 khi công bố kết quả, khoảng 70% trẻ em ngày đó có thể ăn loại hạt này mà không gặp vấn đề gì.

Công trình nghiên cứu đã mở ra tia hy vọng cho những người mắc dị ứng với đậu phộng - nguyên nhân chủ yếu trong các ca tử vong vì thực phẩm, trở thành vấn đề nhạy cảm trong văn hóa truyền thông các nước Âu Mỹ.