Đạo diễn Nga \'bí mật\' làm phim tài liệu chân thật về đời sống người dân Bắc Triều Tiên

Là một trong những đạo diễn có tầm vóc quốc tế, Vitaly Mansky sở hữu 23 giải thưởng danh giá cùng 33 đề cử ở các hạng mục phim tài liệu (nổi tiếng nhất gần đây là phim Putin Witnesses về sự nghiệp của đương kim tổng thống Nga).

Năm 2015, Mansky được chính phủ Bắc Triều Tiên cấp phép lưu trú tại nước này để thưc hiện bộ phim về đời sống ấm no của người ở thành phố Bình Nhưỡng với tựa đề "Under The Sun" (Dưới Ánh Mặt Trời). Tuy nhiên, thông qua kịch bản vốn được sắp đặt từ trước, ông sớm nhận ra rằng đây chỉ là một phần trong kế hoạch tuyên truyền của chính phủ mà thôi.

Vitaly Mansky có thể từ chối ngay khi biết được sự thật, thế nhưng một ý tưởng táo bạo nảy sinh trong đầu khiến ông mạo hiểm nhận lời của chính phủ Bắc Triều Tiên.

Ngay sau khi ký hợp đồng, đạo diễn Mansky bị buộc phải lưu trú lại Bắc Triều Tiên cho đến khi quay xong phim, ông luôn bị giám sát bởi mật vụ của chính phủ, bản thảo kịch bản của ông thì bị kiểm tra mỗi ngày.

Điều đáng nói là các tình tiết trong phim hoàn toàn được chính phủ Bắc Triều Tiên sắp đặt sẵn, Vitaly Mansky không được phép thay đổi. Kịch bản vì mục đích tuyên truyền này kể về câu chuyện của một bé gái 8 tuổi sống ở thủ đô Bình Nhưỡng nhân dịp kỷ niệm ngày sinh của Cố chủ tịch Kim Jong-il (cha của đương kim Chủ tịch Kim Jong-un).

Ngày sinh nhật ông Kim Jong-il (16 tháng 2) còn được gọi một cách hoa mỹ là Ngày của Ngôi Sao Sáng.

Mansky đã xem xét cái kịch bản giả tạo này rất kỹ lưỡng và nhận ra những chi tiết được dàn dựng một cách lộ liễu trong đó. Gia đình nhân vật chính được chuyển đến một ngôi nhà trong nội thành để tiện việc quay phim. Thế nhưng ngôi nhà ấy cũng chỉ là một công trình chưa hoàn thiện được ngụy tạo với vẻ ngoài hào nhoáng.

Sàn nhà được làm với chất lượng rất kém, trần nhà bê tông thì chưa quét sơn và được dán tạm bằng một loại vải dán tường. Trong nhà, tủ đồ hoàn toàn không có quần áo, nhà tắm chưa bao giờ có người dùng qua. Một nơi giả tạo như thế này, thực sự không phù hợp để làm phim tài liệu về cuộc sống con người, vốn là thể loại phim phản ánh xã hội chân thực.

Gia đình của cô bé Young Zin-mi vốn làm nghề báo, tuy nhiên trong kịch bản họ bị đổi thành kỹ sư của một nhà máy sữa đậu nành có sản lượng cao ở Bình Nhưỡng. Chi tiết này có lẽ là để tuyên truyền về thành quả của nền công nghiệp Bắc Triều Tiên. Đạo diễn Vitaly Mansky mô tả kịch bản này hoàn toàn vì mục đích che đậy sự thật:

Theo kịch bản này thì thành phố Bình Nhưỡng và tất cả những cư dân ở đây cứ như là bối cảnh của một ngày hội triển lãm khổng lồ. Họ muốn có hình ảnh thảm cỏ xanh ở khắp nơi, người dân thì ngồi xuống cặm cụi tìm nhặt những mảnh rác nhỏ.

Nếu kịch bản trên trở thành hiện thực, bộ phim sẽ trở thành một công cụ tuyên truyền tuyệt vời của chính phủ Bắc Triều Tiên và chế độ toàn trị ở đây. Tuy nhiên, Vitaly Mansky đã có dự tính của riêng mình.

Mỗi khi quay một cảnh phim, Mansky bí mật chỉ đạo các cameraman quay luôn cả những "sự thật trần trụi" xung quanh phim trường. Cuối ngày, họ cho nó vào một thẻ nhớ bí mật và giấu kín nó. Vitaly Mansky biết rằng nếu thẻ nhớ này bị bại lộ thì sẽ dẫn đến một tình huống vô cùng nguy hiểm, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Vitaly Mansky biết ông đã vô cùng liều lĩnh khi làm việc này. Tuy nhiên với tư cách của một người làm phim tài liệu, ông đã tâm niệm sẽ phải truyền đạt những gì chân thực nhất.

Tổng cộng, Mansky quay được thêm 26 phút "chân thật" về đời sống của người dân Bắc Triều Tiên, hoàn toàn tương phản với những gì mà kịch bản giả tạo do chính phủ sắp đặt. Sau khi về nước, Mansky đã ghép 26 phút quý giá này với phần được dàn dựng còn lại để tạo nên một bộ phim hoàn chỉnh vạch trần sự giả tạo:

1. Ngoài gia đình được tham gia quay phim ra, Mansky không thấy có bậc phụ huynh nào dắt con mình đi dạo trên phố.

2. Công nhân ở Bình Nhưỡng ngủ ngay trong nhà máy. Học sinh thì ngủ lại trường.

3. Quân nhân ở Triều Tiên phải phục vụ suốt 10 năm. Họ không có nhiều dịp gặp gia đình trừ một số sự kiện. Tuy nhiên trong các sự kiện đó họ cũng không có thời gian riêng tư, chỉ được gặp nơi công cộng.

4. Người dân mang hoa giả đi viếng ở các tượng đài. Cuối ngày có xe đến thu gom về cửa hàng để bán lại.

5. Người nước ngoài không được dùng tàu điện ngầm. Mansky chỉ được đi qua đúng 2 trạm để quay những cảnh cần thiết. Khi ông bảo như thế là không đủ, quan chức Triều Tiên bắt tàu đi ngược lại, cũng trong 2 trạm đó, hành khách cũng bị bắt ngồi lại để quay phim. Mansky không ngờ họ có thể dàn dựng giả tạo như vậy với một phim tài liệu.

6. Truyền hình không chiếu quảng cáo hay phim ảnh, chỉ có duy nhất hai kênh, cả hai đều chiếu các nội dung ca ngợi lãnh tụ.

7. Chỉ có 2 tờ báo, một tờ chuyên dùng để tôn vinh lãnh tụ, nguyên thủ quốc gia. Tờ còn lại dùng để tôn vinh những lãnh đạo nhỏ hơn hoặc đăng tin chê trách những quốc gia phương Tây.

8. Phim ảnh ở Bắc Triều Tiên không được thể hiện cảnh người ta hôn nhau.

Đạo diễn Vitaly Mansky đã kết luận về sự giả tạo, vô cảm ở Bắc Triều Tiên:

Những con người này, họ sinh ra và lớn lên trong một thực tại như thế, cũng như tổ tiên của họ đã như vậy. Họ không biết thế giới ngoài kia là như thế nào, họ không đi du lịch hay làm gì khác, cũng không được kết nối internet.

Thế nên tôi không nghĩ họ biết thế nào là sợ hãi, thậm chí, họ còn từ lâu rồi không biết lo lắng là gì.

Đạo diễn người Nga thừa nhận là sẽ rất khó khăn để xem một bộ phim về chế độ toàn trị của Bắc Triều Tiên. Đơn giản vì nó vạch trần những sự thật rất khó chấp nhận vẫn dang diễn ra trên đất nước bị cô lập nhất thế giới này.