Tại sao ngày càng có nhiều người chọn ăn chay? (Phần 2)

Có rất nhiều lý do khác nhau để một người chọn ăn chay hoặc những biến thể của chế độ ăn chay: sức khỏe, môi trường, hay đạo đức/tôn giáo, v.v...

Về mặt sức khỏe

Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng sản phẩm từ động vật (đặc biệt là những sản phẩm được sản xuất trong các cơ sở chăn nuôi tập trung quy mô lớn) có nguy cơ chứa các chất không mong muốn như kháng sinh. Việc sử dụng kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi có thể dẫn đến sự phát triển của vi khuẩn kháng kháng sinh ở người.

Nghiên cứu cũng cho thấy một chế độ ăn chay có kế hoạch và đầy đủ chất dinh dưỡng sẽ đem đến những lợi ích nhất định cho sức khỏe cá nhân. Ăn chay cũng có thể hỗ trợ giảm cân, giúp giảm nguy cơ mắc béo phì và các bệnh mãn tính như tiểu đường loại 2, bệnh tim và ung thư.

Về mặt môi trường

Nhiều người chọn không ủng hộ công nghiệp hóa nền nông nghiệp chăn nuôi do việc này tác động tiêu cực đến chất lượng tài nguyên đất, nước và không khí.

Chẳng hạn, phân và các chất thải khác từ những cơ sở chăn nuôi tập trung có thể gây ô nhiễm mạch nước ngầm. Nguồn nước này khi đổ ra biển có thể đẩy nhanh tiến trình hình thành dead zone - những mảng đại dương mà hầu hết các sinh vật không thể sống sót do tình trạng thiếu oxy.

Hơn nữa, những cơ sở chăn nuôi tập trung và những loài động vật được chăn nuôi ở đó còn tạo ra khí nhà kính (bao gồm khí metan, nitơ oxit và carbon dioxide), góp phần vào biến đổi khí hậu toàn cầu.

Về mặt đạo đức

Nhiều người đã chọn chế độ ăn chay như một cách để ủng hộ quyền lợi động vật và để phù hợp với tiêu chuẩn đạo đức cá nhân của họ. Các cơ sở chăn nuôi tập trung là nơi ở của rất nhiều động vật. Chúng thường được nuôi nhốt trong điều kiện không gian chật chội và không lành mạnh, và sau đó chuyển sang giai đoạn giết mổ để phục vụ nhu cầu thực phẩm sau một thời gian ngắn.

Người ta cũng đặt ra những lo ngại về mặt đạo đức đối với ngành công nghiệp sữa, bao gồm việc lấy sữa từ bò mới sinh và tách bê con khỏi bò mẹ ngay khi vừa ra đời.

Các lý do khác

Bên cạnh đó, một số người nhận xét rằng ăn chay giúp gia đình họ tiết kiệm chi phí hơn, hoặc chỉ đơn giản là do cơ địa và khẩu vị của họ thích hợp với thực phẩm gốc thực vật hơn một số thực phẩm từ động vật.

Hãy thử tìm hiểu xem vì biết đâu đây sẽ là gợi ý để bạn tìm ra chế độ ăn phù hợp với sức khỏe, nhu cầu và mục tiêu của cá nhân bạn.

Cách chọn chế độ ăn chay phù hợp

Ở phần 1, chúng ta đã tìm hiểu về 6 chế độ ăn chay phổ biến và những thực phẩm nên/không nên ăn của mỗi kiểu. Vậy làm sao để chọn ra đâu là chế độ ăn chay phù hợp nhất với bản thân?

Sau đây là 3 yếu tố chính để bạn cân nhắc nếu muốn ăn chay: tính bền vững, dinh dưỡng và chi phí.

Việc xem xét chế độ ăn nào phù hợp nhất với nhu cầu và mục tiêu cá nhân bạn cũng là một yếu tố quan trọng để xác định mức độ bền vững của việc ăn chay. Nếu chế độ ăn uống không thực tế với lối sống của bạn và không phù hợp với những gì bạn cho là quan trọng thì sẽ rất khó để duy trì.

Ví dụ, nếu bạn sống ở vùng núi hoặc cao nguyên thì sẽ rất khó để theo đuổi pescatarian diet – chế độ ăn chay chỉ gồm thực vật và cá. Hoặc nếu bạn cực kỳ thích uống sữa bò và chưa quan tâm đến mặt tốt-xấu của nền công nghiệp sản xuất sữa bò thì việc chuyển sang ăn thuần chay ngay lập tức sẽ là một thử thách.

Tóm lại, có nhiều cách tiếp cận với việc ăn chay. Đừng quên rằng bạn hoàn toàn có thể thử nghiệm các chế độ ăn chay khác nhau và điều chỉnh cho đến khi bạn thấy phù hợp với mình nhất.

Kết

Ăn chay là một chế độ ăn chủ yếu dựa trên thực phẩm gốc thực vật, tùy thuộc vào từng kiểu mà có thể bao gồm thêm một số sản phẩm gốc động vật như sữa, trứng, mật ong, cá, v.v...

Chế độ ăn ưu tiên thực phẩm gốc thực vật có thể mang lại nhiều lợi ích như cải thiện sức khỏe, giúp bảo vệ môi trường và hỗ trợ phúc lợi động vật. Chính vì thế, ngày nay, bên cạnh những biến thể khác của ăn chay, thuần chay – chế độ ăn hoàn toàn không có các sản phẩm động vật – đã phát triển và mở rộng ra thành một lối sống của một bộ phận không nhỏ người Việt cũng như nhiều nước khác trên thế giới.

Việc lựa chọn một chế độ ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích khác nhau. Tuy nhiên, chế độ ăn tốt nhất chính là chế độ phù hợp với mục tiêu cá nhân và chuẩn mực đạo đức của bạn, cũng như đáp ứng được lối sống và sức khỏe của chính bạn về lâu dài.