THE WIND RISES - GIÓ NỔI LÊN RỒI, CHÚNG TA PHẢI TIẾP TỤC SỐNG

(Bài viết tiết lộ nội dung)

Sau khi xem xong Oppenheimer, mình đột nhiên nhớ đến Gió nổivà đã đi xem lại bộ phim này. Khi xem hai bộ phim cùng lúc, mình thấy có sự tương đồng rất cảm xúc. Hai bộ phim đều về Thế Chiến 2, đều là 2 nhà khoa học kiệt xuất ở hai phe đối lập, nhưng cái kết đều mang mác nỗi buồn.

----------

Phim xoay quanh Jiro - kỹ sư thiết kế hàng không đứng sau máy bay chiến đấu xuất sắc nhất Thế Chiến 2 A6M Zero. Jiro từng muốn trở thành phi công nhưng do bị cận nặng nên đã trở thành kĩ sư hàng không. Mơ ước của Jiro là sản xuất ra một chiếc máy bay siêu nhẹ, chịu được lực cản không khí khi tăng tốc.Lấy cảm hứng từ đường cong xương cá thu, Jiro đã tạo ra một thiết kế máy bay ưu việt được đánh giá là vượt xa công nghệ của Đức, dù Đức đã đi trước Nhật đến 20 năm. Những chiếc A6M Zero từ thiết kế của Jiro trở thành nỗi kinh hoàng trên bầu trời, trước khi Đế quốc Nhật đại bại trước phe Đồng Minh.

Gió nổi không hề có yếu tố chính trị, thậm chí kiến thức về kĩ thuật cũng tương đối đơn giản. Phim chỉ xoay quanh 2 chủ đề duy nhất - tình yêu và giấc mơ.Trong cuộc đời của Jiro, có 2 thứ quan trọng nhất. Đó là máy bay và Naoko - cô gái bé nhỏ mà anh yêu. Anh đã có được cả hai điều quan trọng, nhưng cũng như một giấc mơ, hạnh phúc chỉ trong thoáng chốc.

Naoko qua đời sớm vì bệnh lao, và toàn bộ những chiếc A6M Zero chỉ là đống tro tàn sau chiến tranh.Nhưng giống như một câu thơ được nhắc đi nhắc lại trong phim - " Le vent se lève, il faut tenter de vivre" (Gió đã nổi, chúng ta phải sống). Cuộc đời vẫn tiếp diễn và chúng ta vẫn sống và vẫn ước mơ.

----------

Gió nổi về storytelling mình cho rằng phải ở tầm bậc thầy. Phim khéo léo đan xen một số giấc mơ của Jiro khiến người xem hiểu về thế giới nội tâm của nhân vật chính mà không cần nhân vật chính nói quá nhiều về bản thân.

Đặc biệt ở đoạn kết, dù không cần thông tin rõ ràng người xem cũng đủ hiểu là Nhật Bản đã bại trận và Naoko đã qua đời từ lâu. Nhưng Naoko trong giấc mơ đã nhắc Jiro - khi đó đã muốn bỏ cuộc, tiếp tục sống. Nên Jiro lại cùng ngài Caproni trò chuyện về máy bay.Có lẽ đây cũng là đặc trưng của phim Ghibli. Phim của họ có thể có rất nhiều tầng ý nghĩa nhưng cách kể chuyện thì luôn rất mạch lạc, dễ hiểu, không hề sử dụng bất kì thủ thuật rắc rối nào.

----------

Còn về thất bại của phim ở Oscars theo mình nó có nguyên nhân sâu xa hơn, không đơn giản là vì Frozen là phim Mỹ và nó nổi hơn. Gió nổi là phim về cha đẻ máy bay chiến đấu của quân phát xít, dĩ nhiên nó không phải là câu chuyện mà 1 giải thưởng phim của Mỹ muốn nhắc tới. Nó cũng giống như Oppenheimer bị cấm chiếu ở Nhật. Dù sao chiếc cúp trong lòng người hâm mộ là chiếc cúp quan trọng nhất phải không ạ?