ANOTHER 2001: Trong chúng ta, ai là kẻ đã chết?

CẢNH BÁO: Bài viết có tiết lộ tình tiết truyện.

***

“Chuyện xảy ra cách đây hai mươi chín năm. Mùa xuân năm 1972, trường trung học Bắc Yomiyama có một học sinh qua đời.”

Nếu một ngày nọ, người bạn rất được yêu mến trong lớp đột ngột qua đời, bạn sẽ làm gì?

Lớp 9-3 năm ấy đã chọn cách đối diện với cái chết của bạn mình bằng một hành động vô cùng quái lạ. Từ giáo viên cho đến học sinh, ai nấy đều xử sự như thể người kia còn sống. Nhưng cũng chính vì vậy, Cái Chết đã lần đến nơi loài người bóp méo sự thật do nó tạo ra.

Đến ngày tốt nghiệp, bức ảnh chụp cả lớp bỗng xuất hiện một người đáng ra không thể có mặt. Người đã khuất nay trở về theo đúng ý nguyện của họ, hiềm nỗi không ai vui nổi. Từ đó về sau, tai ương liên tiếp giáng xuống các khóa 9-3 trung học Bắc Yomiyama. 

Ngẫu nhiên một năm nào đó, ta sẽ thấy lớp thiếu mất một bộ bàn ghế, biểu hiện cho việc sĩ số đã tăng lên, song không thể biết người dư ra là kẻ nào. Tất cả ghi chép, ký ức liên quan bị một thế lực vô hình chỉnh sửa, khiến mọi sự có mặt đều trở nên có lý, thuận tiện cho “người thừa” trà trộn và reo rắc tai ương. 

“Người thừa” này chính là kẻ vốn lìa trần từ lâu, song giờ đây trở lại với vỏ bọc “người sống”. Lớp 9-3, với sự trà trộn của kẻ này, trở thành nơi thu hút tai ương. Nếu không có đối sách chống tai ương hiệu quả, cứ mỗi tháng sẽ có ít nhất một người bỏ mạng. Đó có thể là học sinh lớp, giáo viên chủ nhiệm, thậm chí là người thân của họ trong vòng ba đời. Nguyên nhân cái chết thì vô vàn, thậm chí hoang đường phi lý. Có thể là đang đi đường lại bị bê tông rơi xuống đầu; chạy xuống cầu thang thì trượt chân, mũi dù cắm vào cổ họng; đang định nhặt đồ thì bị cuốn vào xe rác… Dù có cẩn thận nhìn trước ngó sau bao nhiêu, một khi tai ương khởi động, kẻ bị nhắm tới sẽ không tránh khỏi cái chết thảm khốc.

Từ khóa 9-3 năm 1972 đến khóa 9-3 năm 2001, không ai biết vì sao hiện tượng kì lạ này chỉ xuất hiện duy nhất ở lớp 9-3 trung học Bắc Yomiyama. Mỗi năm là một thế hệ học trò mới, mỗi năm là một lần nơm nớp lo sợ năm nay sẽ là năm phát sinh. Bước vào thế kỉ 21, năm 1999 và năm 2000 của lớp 9-3 đều bình an vô sự, nhưng tới năm 2001, tai ương rục rịch quay lại, Another 2001 bắt đầu.

Vẫn mở màn với lời kể về sự kiện năm 1972, dẫn dắt người đọc đi vào tai ương chết chóc, Another 2001 mở ra một thế giới đáng sợ. Đó là nơi con người hoài công tìm kiếm logic khả dĩ, nhưng hễ thất bại là sẽ phải trả giá bằng mạng sống. Nếu đã đọc Another và Another S/0 (tiền truyện của Another 2001)  bạn sẽ dễ dàng đoán ra “người thừa” là ai, song Another 2001 hồi hộp hơn ở chỗ, tại thời điểm này, tai ương đã trở nên gian xảo và mưu mô hơn: nó tự động điều chỉnh thế cân bằng để đối sách trở nên vô tác dụng.  

Vì trong lớp thừa ra một người, vậy nên lớp 9-3 năm xưa đã nghĩ ra đối sách: chọn một học sinh trong lớp làm “người không tồn tại”. Điều này hoàn toàn trái ngược với tình trạng lớp 9-3 năm 1972. Nếu năm 1972, lớp 9-3 coi kẻ đã chết như người còn sống, thì những năm sau, lớp 9-3 coi người còn sống như đã chết. Đối sách này giúp sĩ số trở về trạng thái cân bằng, nhưng vẫn có rủi ro.

Đến năm 2001, vẫn sử dụng đối sách “người không tồn tại”, song lớp 9-3 khóa này đã thử nghiệm một đối sách khác mà họ cho là thông minh hơn, hiệu quả hơn. Nhưng liệu nó có diễn ra như mong đợi?

Đọc Another 2001 khi đã được cảnh báo về mức độ thảm khốc của nó, tôi vẫn rùng mình vì những cái chết dồn dập với đủ các nguyên nhân. Tai ương là thứ khó đoán, bởi nó vượt xa khỏi những lý giải khoa học có thể chạm tới, cũng đáng sợ hơn nhiều so với quỷ quái yêu ma. Nó vô hình vô dạng, len lỏi vào từng ngóc ngách cuộc sống của lớp 9-3, không ai biết nó khởi đầu từ đâu và phải chấm dứt như thế nào. Tôi biết, dù có năm đối sách phát huy tác dụng, mạng sống của những học sinh trong năm ấy được bảo toàn, thì rốt cuộc tai ương cũng sẽ quay lại với một khóa 9-3 xấu số nào đó. Vậy nên mọi phương án đối phó đều chỉ mang tính chất tạm thời. 

Nếu nói đây là trinh thám, thì ắt Another 2001 là một cuốn sách trinh thám kì lạ. Vì với Another 2001, con người không đi tìm hung thủ (thực chất là không thể tìm được), mà chỉ có thể nỗ lực xua nó ra khỏi dòng thời gian của mình, ngăn chặn những tai nạn đáng tiếc. Khi những nhân vật trong sách hân hoan vì nghĩ đối sách đã có tác dụng thì tôi biết rằng mọi chuyện vẫn chưa dừng lại (bởi sách còn rất dày!), y như rằng, Cái Chết âm thầm trở lại đánh úp, khiến ai nấy đều hoang mang và cuống quýt tìm cách đối phó tiếp theo. 

Song song với không khí hồi hộp nghẹt thở, lo lắng hãi hùng, Another 2001 cũng cho thấy cách con người phản ứng khi nhận ra mình đang đứng trước bờ vực sinh tử. Bên cạnh những phản ứng cực đoan, giả đò bình tĩnh, cố sức sống sót còn có cả những khoảnh khắc cảm động khi nhớ về người đã khuất, cả những gia đình mãi mãi không biết, tại sao con cái mình lại đột ngột qua đời trong đau thương… 

Tôi cảm thấy Yukito Ayatsuji có cách viết rất “điện ảnh”, các phân đoạn đều được cẩn thận cắt ra và ghép vào nhau như một thước phim. Sự xuất hiện của những cuộc hội thoại chẳng rõ là ai, dịch chuyển không - thời gian giữa u mê và tỉnh thức, mô tả tỉ mỉ cách kẻ xấu số vĩnh biệt cõi đời… không khỏi khiến tôi tự hỏi, nếu Another 2001 được dựng thành phim như Another thì sẽ thế nào? 

Tựu trung, Another 2001 là một câu chuyện khá kích thích và hồi hộp, dù tôi không ưa lắm tính cách của nhân vật chính. Tuy thế, tôi cũng không trách cậu ta, bởi khi đối mặt với tai ương chết người, cậu ta cũng chỉ mới là một đứa trẻ. Yukito Ayatsuji bật mí ông đang ấp ủ Another 2009 - cuốn sách cuối cùng của vũ trụ Another, tôi rất tò mò liệu đến năm 2009, con người có thể tìm ra đến tận cùng nguồn gốc của tai ương hay không.

Đánh giá: 3,5/5