6 sự thật bất ngờ về loài ong

Ong là loài rất quan trọng trong hệ sinh thái. Công việc di chuyển phấn hoa từ cây này sang cây khác đã thụ phấn cho hơn 100 loại trái cây và rau quả, bao gồm dâu tây, khoai tây và táo.

Nhưng thật không may, nhiều loài ong đang bị đe dọa do thay đổi cách sử dụng đất, thuốc trừ sâu, thâm canh nông nghiệp và biến đổi khí hậu.

Để vinh danh Ngày Ong Thế giới (ngày 20 tháng 5), đây là sáu điều đáng ngạc nhiên mà bạn có thể chưa biết về loài thụ phấn chăm chỉ nhất của tự nhiên.

1. Ong có thể giao tiếp và đưa ra quyết định bằng cách nhảy múa.

Khi một con ong mật tìm kiếm và kiểm tra một tổ mới, nó sử dụng điệu nhảy lắc lư để kiểm tra cái tổ. Cái tổ càng tốt, con ong càng nhảy lâu hơn và khó hơn. Nếu một con ong khác va vào một con ong đang nhảy múa, con ong ấy sẽ đi kiểm tra cái tổ, và nếu con ong đó cũng thích cái tổ, nó cũng sẽ lắc lư theo.

2. Ong biết sử dụng công cụ

Ong mật ở Việt Nam và các khu vực khác của châu Á đang bị đe dọa bởi loài săn mồi là ong bắp cày khổng lồ. Đặc biệt, loài ong bắp cày phàm ăn Vespa soror có khả năng tiêu diệt cả tổ ong trong vòng vài giờ.

Để ngăn chặn những cuộc tấn công như vậy, người ta đã quan sát thấy những con ong thu thập phân động vật tươi và bôi xung quanh lối vào tổ của chúng. Các nhà nghiên cứu, những người đã công bố phát hiện của họ vào cuối năm 2020, gọi đó là “đốm phân”. Nhóm nghiên cứu tin rằng đốm phân giúp đẩy lùi ong bắp cày săn mồi khỏi tổ bằng cách giảm thời gian ong bắp cày cố gắng xâm phạm tổ.

3. Phân ong suýt gây ra một cuộc đối đầu trong Chiến Tranh Đông Dương lần thứ 3

Vào những năm 1980, một cơn “mưa vàng” bao gồm những đốm nhỏ màu vàng đã đổ trên những tán lá rừng ở Lào và Campuchia. Lúc đó cơn mưa này được cho là tàn dư của vũ khí hóa học. Những người tị nạn cho rằng cơn mưa màu vàng gây ra bệnh tật và cái chết. Các cáo buộc của khiến Hoa Kỳ buộc tội Liên Xô và các đồng minh của họ về chiến tranh hóa học.

Nhưng các chuyên gia về ong sau đó đã phát hiện ra rằng những chấm màu vàng là chất bài tiết của một đàn ong mật lớn.

4. Ong vò vẽ “nổi cáu” và “phá hoại” khi khan hiếm phấn hoa

Thực vật tạo ra những bông hoa rực rỡ chứa đầy mật hoa để thu hút các loài thụ phấn, nhưng một con ong vò vẽ đói khát, thiếu kiên nhẫn sẽ làm gì khi những bông hoa đó chưa nở?

Các nhà khoa học ở Thụy Sĩ và Pháp phát hiện ra rằng khi phấn hoa khan hiếm, ong vò vẽ sẽ làm hỏng lá cây cà chua và mù tạt theo một cách độc đáo khiến cây ra hoa sớm hơn 30 ngày so với những cây không có phấn hoa.

Đối với ong, phấn hoa là nguồn protein mà chúng cần để nuôi con non.

Tuy nhiên, nhiệt độ ấm hơn do khủng hoảng khí hậu khiến loài ong thức dậy sớm hơn trong kỳ ngủ đông và lúc này thì hoa chưa nở. Trong khi đó, thời gian ra hoa phụ thuộc vào sự tiếp xúc với ánh sáng, ít bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu. Điều này tạo ra sự thiếu cân bằng có thể khiến ong thiếu thức ăn vào đầu mùa xuân.

5. Con người đã khai thác ong mật từ hàng nghìn năm nay

Một bức tranh trong hang động tại Tây Ban Nha có niên đại 8.000 năm tuổi mô tả một người đang lấy mật ong từ một cái thang. Dấu vết của sáp ong trên đồ gốm cũng cho thấy những người nông dân đầu tiên đã nuôi ong cách đây 9.000 năm. Mật ong cũng đã được tìm thấy trong các ngôi mộ Ai Cập cổ đại.

Mật ong có thể là một món ăn quý hiếm trong chế độ ăn kiêng thời tiền sử có ít đồ ăn ngọt và nó có thể có tác dụng chữa bệnh. Sáp ong có thể được sử dụng để làm cho chậu không thấm nước hoặc làm keo dán.

Ngày nay, mật ong có thể mang lại hy vọng mới trong cuộc chiến chống lại tình trạng kháng kháng sinh. Nó chứa kháng sinh tự nhiên giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng. Các nhà khoa học đang nghiên cứu cách để làm cho nó trở thành chất dính dễ dàng bôi lên vết thương hơn và nó có thể được sử dụng trong phẫu thuật.

6. Một số loài ong ăn thịt

Phần lớn ong ăn phấn hoa và mật hoa, nhưng một số loài đã tiến hóa để ăn thịt.

Các nhà khoa học tại Đại học California, Riverside, Đại học Columbia và Đại học Cornell đã phát hiện ra rằng những con ong kền kền ở Costa Rica có ruột giàu vi khuẩn ưa axit tương tự như vi khuẩn tìm thấy ở linh cẩu và các động vật khác ăn xác thối.

Để thực hiện nghiên cứu, họ đã thiết lập 16 cái bẫy có mồi bằng 50 gram thịt gà sống treo lủng lẳng trên cành cách mặt đất khoảng 1,5 mét. Các nhà nghiên cứu cho biết, mặc dù ong kền kền ăn thịt nhưng mật của chúng vẫn ngọt và có thể ăn được.