Có gì ở Past Lives – dự án mới của A24 vừa công chiếu đã được nhiều chuyên gia nhận định sẽ là “một trong những phim hay nhất năm 2023”?

IMDB: 8.3 | Rotten Tomatoes: 100% | Metacritic: 95

*Lược dịch từ Vox: review của Alissa Wilkinson – thành viên của Hội phê bình phim New York và Hội phê bình phim quốc gia

*No spoil

Nhận được nhiều khen ngợi sau các buổi công chiếu tại LHP Sundance và Berlin, cuốn phim đầu tay của Celine Song mở đầu bằng cảnh hai bé gái Hàn Quốc đang chọn tên tiếng Anh để chuẩn bị nhập cư vào Canada. Na Young, 12 tuổi, được cha gợi ý "Lenore" viết tắt là Nora, và cô thích âm thanh của từ đó. Cô sẽ là Nora. Ở vùng đất mới ấy, cô sẽ là một người mới. Thế nhưng hành trình này cũng sẽ buộc cô phải chia cắt với Hae Sung, người bạn thân thiết với mối quan hệ gắn bó sâu sắc đến mức khi cô rời đi… thì tương lai, đối với cậu, đã thay hình đổi dạng.

Past Lives như một bộ phim nhỏ kỳ diệu của A24, ổn định, chậm rãi và ám ảnh. Mỗi lựa chọn trong cuộc sống là một cánh cửa mở ra tương lai – nhưng đôi khi trong những thời khắc then chốt, đi qua một cánh cửa cũng đồng nghĩa với việc khước từ các cánh cửa khác, một sự thật mà chúng ta hiếm khi nắm bắt được khi còn trẻ. Theo đó càng lớn tuổi, những cánh cửa chưa mở cơ hồ càng lung linh trong ký ức, những khơi gợi kỳ quái về cuộc sống mà ta có thể đã trải qua. Những người ta có thể đã trở thành. Những người có thể đã ở ngay bên cạnh ta…

Trong khi sự tiếc nuối về các khả năng xảy đến trong đời diễn ra như lẽ tất yếu – và các bộ phim cũng đã thử nghiệm nó từ lâu, kể cả Everything Everywhere All at Once – Song biến những cảm xúc ấy thành một thứ gì đó đơn giản và tuyệt đẹp bằng cách kết hợp chúng với khái niệm “inyeon” (nhân duyên) của Hàn Quốc, mà Nora mô tả là liên quan đến số mệnh. Chúng ta là ai ngày nay phụ thuộc vào chuỗi kiếp trước mà chúng ta đã trải qua và mối liên hệ của chúng ta với nhau cũng là sản phẩm của những kiếp đó. Những người mà chúng ta cảm thấy vướng mắc - bạn bè, đối tác, người yêu - dường như đều là một phần của tiền kiếp. Tương tự, chúng ta là ai đối với nhau trong cuộc sống này hẳn sẽ kéo theo một số ảnh hưởng trong cuộc đời tiếp theo.

Nỗi vấn vương ấy là chìa khóa của câu chuyện, cho đến 12 năm sau tại một thời điểm không có nhiều thay đổi nhưng bằng cách nào đó mọi thứ đều khác. Nora (Greta Lee thủ vai khi trưởng thành) lớn lên, di cư từ Toronto đến New York và trở thành một nhà soạn kịch. Hae Sung (Yoo Teo) thực hiện nghĩa vụ quân sự và vẫn thường nghĩ về người bạn thời thơ ấu của mình. Cuối cùng, với sự trợ giúp của internet, họ tìm thấy nhau và kết bạn qua Skype.

Để rồi thời gian trôi đi, Past Lives phát triển với các nhân vật ở độ tuổi 30, khi Nora và Hae Sung một lần nữa hội ngộ – lần này với sự bổ sung của Arthur (John Magaro), nhà văn và là chồng của Nora – những cánh cửa mờ ảo trong quá khứ mà họ thậm chí không nhận ra là mình đang đóng lại bắt đầu lung linh.

Tuy nhiên ở bất cứ thời điểm nào, Past Lives đều chọn cách nói nhẹ nhàng. Nora, Hae Sung và Arthur nhận thức rõ ràng rằng họ đang sống trong khuôn mẫu của một câu chuyện quen thuộc – thể loại mà những người yêu thời thơ ấu gặp lại nhau, nhưng lại không có gì nhiều giống như vậy… Thay vào đó, họ nói về công việc, cuộc sống và về nhau với sự thẳng thắn và tình cảm, thấu hiểu và lý trí. Điều này mang đến cảm giác có phần thư thái và đồng thời nâng tầm Past Lives trở nên gần như hoàn hảo, trong tổng thể được tạo ra với sự chú ý tỉ mỉ đến từng khoảnh khắc.

Thật khó để tưởng tượng Past Lives không phải là một trong những bộ phim được nhắc đến nhiều nhất năm 2023 bởi nó hoàn toàn xứng đáng được vinh danh. Song đã tạo ra một tác phẩm mà mọi người chủ yếu đối thoại, nhưng cũng rải rác những khoảng lặng thênh thang… với những gì không tồn tại cũng quan trọng như những gì đang hiện hữu.

Vì vậy, dù có lúc u buồn đến không thể chịu nổi, bằng sự tử tế nhẹ nhàng mà theo cách nào đó đã khiến nỗi buồn vui lẫn lộn thành một điều gì đó đẹp đẽ đến khó tin. Nếu cuộc sống của chúng ta không tràn ngập những khả năng vô hạn, thì những khả năng mà chúng ta thấy mình vướng mắc – ít nhất là trong cuộc đời này – biết đâu lại là một món quà… Suy cho cùng thì tất cả những gì ta có thể làm, tất cả những gì ta có thể hy vọng, là trở thành một chút phúc lành miễn là chúng ta còn có nhau.