"Ánh nhìn Ngàn dặm" - Sự ám ảnh về chiến tranh

Khuôn mặt của một người lính trước và sau chiến tranh - vào năm 1941 so với năm 1945.

Người lính trong ảnh có tên là Evgeny Stepanovich Kobytev (1910-1973). Kobytev sinh vào ngày 25/12/1910 tại làng Altai; sau khi tốt nghiệp trường sư phạm ông làm giáo viên ở vùng nông thôn Krasnoyarsk. Năm 1936, ông bắt đầu theo học tại Học viện nghệ thuật Quốc gia Kiev ở Ukraine.

Năm 1941, ông tốt nghiệp xuất sắc Học viện nghệ thuật và sẵn sàng cho một cuộc sống mới, theo đuổi ước mơ trở thành họa sĩ để vẽ nên những tác phẩm nghệ thuật về chân dung con người và phong cảnh quê hương. Tuy nhiên, vào ngày 22/06/1941, chiến tranh đã nổ ra khi Đức Quốc Xã xâm lược Liên Xô thế nên Kobytev đành phải tạm gác lại ước mơ của bản thân và xung phong ra chiến trường.

Ông tham gia vào trung đoàn pháo binh và vào khoảng tháng 09/1941 thì bị thương sau một cuộc chiến rồi bị bắt làm tù binh. Kobytev bị quân địch giam giữ tại trại tù Hố Khorol, đây là nơi giam khoảng 90.000 dân thường và tù binh chiến tranh, bao gồm cả người Do Thái. Trại tù này được xây trên nền nhà máy sản xuất gạch đã cũ và chỉ có một doanh trại cho tất cả tù nhân. Môi trường sống chật chội, mất vệ sinh cùng sự lây lan của dịch bệnh, đói khát, khắc nghiệt đã khiến hàng nghìn người phải bỏ mạng, lần lượt ra đi trong đau khổ.

Kobytev đã trải qua hai năm tàn khốc, cố gắng tồn tại trong hoàn cảnh khó khăn ở trại tù. Vào năm 1943, ông đã may mắn trốn thoát khỏi nhà tù này và sau đó đã gia nhập Hồng Quân Liên Xô, tham gia trong chiến dịch giải phóng các vùng đất bị Đức chiếm đóng ở Ukraine. Ông còn tham gia các hoạt động quân sự khác nhau trên khắp Ukraine, Moldova, Ba Lan và Đức.

Khi chiến tranh kết thúc vào năm 1945, Kobytev được trao tặng huân chương Anh hùng vì đã tham gia chiến đấu xuất sắc trong các trận chiến giải phóng Smila và Korsun ở Ukraine. Tuy nhiên, Bộ chỉ huy quân sự Tối cao đã từ chối trao tặng Huân chương Chiến thắng Đức Quốc Xã cho Kobytev vì lý do là ông đã từng bị bắt làm tù binh.

Sau này ở cuộc sống thời bình Kobytev được bầu làm phó hội đồng thành phố và phụ trách các hoạt động văn hóa của khu vực nơi ông sống. Ông qua đời năm 1973.

Trong ngày giải ngũ Evgeny Stepanovich Kobytev đã chụp tấm hình kỷ niệm với một ánh nhìn đầy ám ảnh. Ánh nhìn này được gọi là "Ánh nhìn Ngàn dặm", cụm từ xuất phát từ việc tạp chí Life xuất bản bức tranh có tựa đề "Marines Call It That 2.000 Yard Stare" do nghệ sĩ kiêm phóng viên thời Thế chiến II Tom Lea thực hiện.

Theo từ điển Oxford định nghĩa đây là cái nhìn với ánh mắt trống rỗng hoặc không tập trung vào khoảng không, nhìn chăm chú vào một nơi xa không rõ ràng, thường được bộc lộ ở những người lính mệt mỏi vì chiến tranh hoặc bị chấn thương tâm lý. Đó là ánh nhìn thể hiện sự ám ảnh kinh hoàng về những gì đã xảy ra trong chiến tranh hằn rõ trong cuộc sống thực hiện tại mà được khoa học giải thích là chứng bệnh rối loạn căng thẳng sau chấn thương tâm lý (PTSD).

Các dấu hiệu dễ nhận thấy nhất ở một người mắc PTSD là hướng nội và không vui vẻ. Tình trạng này được đặc trưng bởi những ký ức không mong muốn thường xuyên tái hiện trong tâm trí người bệnh. Những người mắc hội chứng này không thể tận hưởng niềm vui thực sự vì bị “ám ảnh” bởi những tổn thương trong quá khứ. Họ trở nên thụ động, hay tỏ ra xa cách và thu mình, tránh bất cứ điều gì có thể gợi nhớ đến ký ức về sự kiện đau buồn. "Ánh nhìn Ngàn dặm" chính là dấu hiệu cho thấy những ký ức đau thương đã quay trở lại ám ảnh họ.

Cre: History Cool Kids, Rare Historical Photos, tổng hợp