Không chỉ Xuân, Hạ, Thu, Đông Rồi Lại Xuân, The Net cũng là tác phẩm “nhẹ nhàng” hiếm thấy của quái kiệt Kim Ki Duk

“Khi ánh đèn càng sáng thì cái bóng của anh càng lớn. Tự do không có nghĩa là hạnh phúc.”

Nếu bạn yêu thích Xuân, Hạ, Thu, Đông Rồi Lại Xuân của cố đạo diễn nổi tiếng Kim Ki Duk, mà vẫn e ngại chưa dám xem các phim khác của ông bởi nghe đồn chúng khốc liệt và điên rồ dữ lắm… thì mình xin được nhiệt liệt đề cử The Net - một bộ phim dễ xem, dễ hiểu chẳng kém tác phẩm bốn mùa và hoàn toàn tiết chế đáng kể mức độ bạo lực và gây sốc.

Chuyện phim theo chân một anh chàng ngư dân người Bắc Triều Tiên tên Nam Chul Woo (Ryu Seung Bum), cư ngụ tại một cái lán bên bờ nước trong cảnh tù túng nhưng rõ ràng là mãn nguyện với cuộc sống giản dị của mình. Một buổi sáng, Chul Woo như thường lệ đi giăng lưới ở dòng sông ngay biên giới hai miền thì xui xẻo thay, chiếc lưới mắc vào động cơ của con thuyền đã đẩy gã trôi dạt vào vùng biển của Hàn Quốc. Sau khi bị binh lính Hàn Quốc phát hiện, tay đánh cá nhanh chóng bị bắt giữ vì nghi ngờ làm gián điệp.

Cơn ác mộng đối với kẻ lạ nước lạ cái càng trở nên tồi tệ hơn khi người thẩm vấn (Kim Young Min) vốn đa nghi cùng lòng thù hận cá nhân sâu sắc đối với Triều Tiên, dĩ nhiên đã đối xử với Chul Woo theo cách không thể thô bạo hơn, khăng khăng cho rằng anh ta là gián điệp bất chấp mọi bằng chứng chống lại luận điệu ấy. Trái ngược hoàn toàn với người đồng nghiệp độc đoán, đặc vụ trẻ tuổi Oh Jin Woo (Lee Won Geun ) được giao nhiệm vụ theo dõi Nam lại là một chàng trai nhân hậu và tử tế hơn bất cứ ai.

Giữa những cái đầu đầy rẫy nghi kị, mưu mô và toan tính, duy chỉ có chàng sĩ quan Jin Woo là thật tâm thấu hiểu cho cảm xúc và mong muốn của gã Triều Tiên, không bận tân đến bất cứ lợi ích hay chiêu bài chính trị nào mà đơn giản nhìn nhận anh như một người đàn ông bình thường khao khát được trở về với gia đình. Tấm lòng trong sáng quá đỗi đẹp đẽ của Jin Woo quả là điều hiếm hoi giữa những thước phim của vị đạo diễn vốn nổi danh với phong cách cực đoan đến tận cùng như Kim Ki Duk.

Ngoài ra, bằng việc trình bày cách hai nước đối phó với tình huống, không quá khó để nhận thấy nét châm biếm mà Kim dành cho thói lý tưởng hoá hệ thống chính trị của cả hai. Bất chấp Nam Chul Woo cầu xin được đưa về nhà với vợ con dù điều kiện cho việc đào tẩu có hấp dẫn đến đâu, các nhà chức trách xứ Hàn vẫn tin rằng trách nhiệm đạo đức của họ là “giải phóng” càng nhiều người khỏi “chế độ độc tài” càng tốt, và thái độ không khuất phục của Nam chẳng qua là do bị “tẩy não” mà thôi. Nhưng niềm tin giáo điều, ngay cả vào nền dân chủ và sự tự do mà chủ nghĩa tư bản đại diện, phải chăng cũng giống như một hình thức tẩy não để phục tùng hoàn toàn chế độ? Và trong khi miền Nam mặc sức phô bày sự hào nhoáng không tì vết của họ, Chul Woo vẫn không khỏi băn khoăn “Nếu đất nước các anh tự do và hạnh phúc như vậy, sao không thể cho cô ấy một công việc tử tế?” sau khi gã vô tình giúp đỡ một cô gái đ.i.ế.m bị bạo hành, mang đến cảm giác giễu nhại rõ rệt về sự toàn bích không thể xảy ra dẫu có là nơi hiện đại văn minh cỡ nào.

Bức tranh ảm đạm tương tư cũng được vẽ nên ở miền Bắc, khi những gì họ trưng ra trước truyền thông ngày Nam Chul Woo trở về là băng rôn biểu ngữ, vòng hoa các thứ nhưng đằng sau đó, lại là chuỗi thẩm vấn tàn nhẫn không kém gì những người đồng cấp bên kia, với tất cả những phỉ báng và giày xéo tinh thần thậm tệ. Hệt như biểu tượng của người đánh cá và chiếc lưới, như loài cá một khi đã sa lưới dẫu có vẫy vùng thế nào cũng chẳng thể thoát được, Chul Woo chỉ là không may đã rơi vào cái mạng lưới chính trị quá là phức tạp ấy, bị đá qua đá lại vì lợi ích của những kẻ cầm quyền để rồi khi được tha bổng thì gã đàn ông thiện lành yêu vợ thương con trước đây cũng chẳng còn là anh nữa rồi.

The Net nhìn chung là hành trình minh chứng một con người có thể bị huỷ hoại theo nhiều cách ra sao, và đôi khi có những đớn đau còn khủng khiếp hơn cả tra tấn thể xác. Bộ phim có vẻ không được các nhà phê bình đánh giá cao bằng các tác phẩm gây choáng váng trước đó của Kim Ki Duk, nhưng xứng đáng là một lựa chọn “nhập môn” lý tưởng nếu bạn tò mò về thế giới dị biệt của “gã phù thủy” trứ danh của điện ảnh Hàn.