Một chế độ ăn uống dựa trên thực vật không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn tốt cho ví tiền

Vào thời điểm mà mỗi đô la đều có giá trị, nhiều người trong chúng ta đang thay đổi cách ăn uống để tiết kiệm tiền. Ví dụ như mẹ của ba đứa trẻ Asher Chan, cư dân Hồng Kông.

Là một người ăn chay trường, cô đã chuyển sang ăn chay trong năm qua vì một vài lý do - một trong số đó là giá sữa và trứng tăng. Giờ đây, gia đình cô sử dụng các loại thực phẩm thay thế từ thực vật cho những thực phẩm này, theo cô là giá cả phải chăng hơn.

“Trứng ở Hong Kong khá đắt, nhưng chất thay thế trứng [thường được làm từ tinh bột và chất tạo men] rẻ hơn cả trứng công nghiệp. Thêm vào đó, nó được giữ trong nhiều tháng, thuận tiện và ít lộn xộn hơn”, Chan nói. “Sữa hữu cơ chính hãng đắt nên giờ cả nhà tôi đều uống sữa đậu nành và sữa yến mạch”.

Nhà hàng Geet Sushil Jadhwani, người đồng sáng lập nhà hàng chay Ấn Độ Kailash Parbat ở quận Tsim Sha Tsui của Hồng Kông, đã nhận thấy rằng nhiều người đã giảm tiêu thụ thịt, hải sản, sản phẩm từ sữa và trứng - hoặc ngừng ăn chúng hoàn toàn - vì họ đang cố gắng giảm chi phí ăn uống.

“Kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu, tôi đã gặp nhiều khách hàng chọn ăn chay. Họ nói rằng sự thay đổi này đã cắt giảm chi tiêu cho bữa ăn hàng tháng của họ từ 30 đến 40%”, Jadhwani nói.

“Mọi người thường cho rằng ăn thuần chay là thứ mà chỉ những người có đặc quyền mới có thể mua được, nhưng sự thật là các bữa ăn từ thực vật thân thiện với túi tiền hơn”.

Nghiên cứu mới từ Đại học Oxford hỗ trợ điều này. Một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên tạp chí The Lancet Planetary Health tiết lộ rằng việc áp dụng chế độ ăn thuần chay, ăn chay hoặc linh hoạt ở các quốc gia như Mỹ, Anh, Australia, và trên khắp Tây Âu, có thể giảm hóa đơn thực phẩm.

Các nhà nghiên cứu đã so sánh chi phí của bảy chế độ ăn kiêng bền vững với chế độ ăn uống điển hình hiện tại ở 150 quốc gia sử dụng giá thực phẩm từ Chương trình So sánh Quốc tế của Ngân hàng Thế giới.

Nghiên cứu, không bao gồm các món thay thế thịt đã qua chế biến, các bữa ăn mang đi hoặc ăn tại các nhà hàng, cho thấy ở các nước có thu nhập cao, chế độ ăn thuần chay là hợp lý nhất và giảm tới một phần ba chi phí thực phẩm.

Chế độ ăn kiêng linh hoạt - những chế độ chứa ít thịt và sản phẩm từ sữa - đã giảm 14% chi phí. Ngược lại, chế độ ăn kiêng pescatarian - những chế độ ăn có cá nhưng không có thịt - làm tăng chi phí lên tới 2%.

Chi phí thịt, hải sản và các sản phẩm từ sữa tăng cao có thể là do sự kết hợp của các yếu tố: nhu cầu ngày càng tăng, nguồn cung không đủ, lạm phát và lương trì trệ.

Jadhwani giải thích: “Nhu cầu đối với những loại thực phẩm này đã tăng vọt, nhưng nguồn cung vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch”.

“Khi đại dịch bắt đầu xảy ra, nông dân đã giảm quy mô đàn gia súc, và bây giờ họ đang phải đối phó với việc giá thức ăn chăn nuôi tăng lên”.

“Đồng thời, các cơ sở chế biến thịt phải đối mặt với tình trạng thiếu lao động và chi phí thuê mặt bằng tăng cao. Sau đó là những thách thức về chuỗi cung ứng, chẳng hạn như tăng giá cước vận tải ”.

Bà cho biết thêm: “Hệ thống lương thực hiện tại, dựa trên sản xuất thịt và sữa, là một yếu tố góp phần rất lớn vào nạn đói trên thế giới, vì phần lớn các loại cây trồng trên toàn thế giới hướng tới việc cung cấp thức ăn cho gia súc chứ không phải cho con người”.

Theo Chương trình Lương thực Thế giới, chi nhánh hỗ trợ lương thực của Liên hợp quốc, cùng với xung đột, khí hậu cực đoan và bất bình đẳng ngày càng gia tăng, giá lương thực tăng đột biến trên toàn cầu đang đe dọa đẩy hàng triệu gia đình trên khắp thế giới vào nạn đói.

Chuyển sang chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay không chỉ giúp tiết kiệm tiền; nó cũng tốt cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu trong những năm qua đã phát hiện ra rằng tiêu thụ nhiều thực phẩm từ thực vật hơn có liên quan đến việc giảm cân, cải thiện sức khỏe đường ruột , hệ thống miễn dịch mạnh hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch , ung thư, tiểu đường và các bệnh nghiêm trọng khác.

Tiến sĩ Vanita Rahman, bác sĩ nội khoa kiêm chuyên gia dinh dưỡng và giám đốc phòng khám tại Trung tâm Y tế Barnard ở Washington, cho biết: “Cả hai đều bổng sung rất nhiều chất xơ, đậu khô có giá chỉ 99 US cent / pound”.

Khi mua rau và trái cây, Rahman khuyên nên chọn những thứ trong mùa, vì nó thường rẻ và có nhiều hương vị hơn. Các loại đông lạnh cũng có giá cả phải chăng, thêm vào đó chúng rất tiện dụng để có trong trường hợp cần chuẩn bị một bữa ăn vội vàng.

Trái cây và rau đóng hộp cũng rất tiện lợi và bổ dưỡng, nhưng Rahman khuyên nên kiểm tra nhãn để đảm bảo chúng không chứa thêm đường hoặc muối.

Nếu đang cân nhắc chuyển sang chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay nhưng không biết bắt đầu từ đâu, Rahman nói rằng hãy thử "tổ chức" bữa ăn yêu thích: đổi món xào từ thịt thành món đậu phụ và rau, làm món bánh tét nhân nấm thay cho thịt, hoặc bánh mì kẹp thịt làm bằng đậu đen.

Mọi người cũng có thể tìm kiếm công thức nấu ăn trực tuyến hoặc đầu tư vào một cuốn sách dạy nấu ăn tốt từ thực vật, chẳng hạn như The Win-Win Diet: How to Be Plant-Based and Still Eat What You Love , của chuyên gia sức khỏe người Mỹ Julie Wilcox. Được xuất bản vào đầu năm nay, cuốn sách bao gồm 95 công thức nấu ăn và kế hoạch bữa ăn mẫu được thiết kế để giúp khỏe mạnh hơn.

Chan, người sinh ra ở Anh và chuyển đến Hong Kong cách đây bảy năm, là nội trợ chính trong gia đình. Chồng và con gái út của bà ăn chay trường còn hai con gái khác của bà ăn chay gián đoạn, nhưng chủ yếu ăn thuần chay.

Các bữa ăn điển hình bao gồm bánh mì kẹp thịt, cà ri đậu lăng, sản phẩm theo mùa, đậu phụ và thịt làm từ thực vật - họ mua với số lượng lớn để tiết kiệm tiền. Chan cũng làm bánh chay và bánh mặn.

“Vải thiều hiện đang vào mùa nên hầu như ngày nào chúng tôi cũng ăn và cố gắng sử dụng các sản phẩm địa phương nếu có thể - chẳng hạn như mua các loại rau xanh địa phương như cải ngọt thay vì cải bó xôi nhập khẩu”.

Cô cho biết thêm rằng cắt bỏ các sản phẩm từ sữa và trứng là một trong những điều tốt nhất mà cô đã làm cho bản thân và gia đình.

“Đầu tiên, sức khỏe tinh thần của tôi tốt hơn và tôi thấy dễ dàng hơn trong việc duy trì cân nặng. Bởi vì tôi mua các mặt hàng chủ lực giá rẻ, các sản phẩm địa phương và theo mùa từ chợ ẩm thực và các mặt hàng có nguồn gốc thực vật với số lượng lớn, nên chi phí đã giảm đáng kể ” Chan nói.

“Tôi cảm thấy rất vui khi biết rằng, mặc dù hiện tại đang chi tiêu ít hơn cho thực phẩm nhưng những bữa ăn mà tôi nấu cho gia đình vẫn tươi ngon và tốt hơn cho sức khỏe rất nhiều”.