Trở thành Đảng viên và các công việc trong khu vực nhà nước trở thành lựa chọn thời thượng cho giới trẻ Trung Quốc

Có hàng trăm video được đăng trên Xiaohongshu - Little Red Book - nền tảng mạng xã hội thời trang hàng đầu của đại lục, hướng dẫn cách ăn mặc như một quan chức chính phủ hoặc cán bộ Đảng. Tháng trước trên Zhihu, một trang web hỏi đáp và ứng dụng di động, người dùng đã đăng hơn 700 câu trả lời cho câu hỏi “ăn mặc kiểu cán bộ là gì” và chúng đã thu hút gần 7 triệu lượt xem.

“Phong cách đang thịnh hành. Các bạn cùng lớp và tôi đã trở thành người hâm mộ vào mùa xuân này khi cảm thấy buồn chán đến chết vì bị nhốt” Yao, một sinh viên chuyên ngành văn học Trung Quốc, 21 tuổi, cho biết. Họ đã bị giam giữ trong ký túc xá trong bối cảnh bùng phát của biến thể Covid-19 Omicron .

“Tôi từng thích những bộ đồ hip-hop quá khổ. Nhưng khi tôi nhìn thấy hình ảnh những thanh niên mặc áo sơ mi trắng trơn, áo gió xanh hoặc áo khoác đen, trông họ thật chỉnh tề và đáng tin cậy. Chỉ cần xem những bức ảnh đã mang lại cảm giác an toàn trong thời kỳ hỗn loạn”.

Những chiếc áo gió có khóa kéo màu đen hoặc xanh đậm đã trở thành lựa chọn hàng đầu của các quan chức Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo hàng đầu từ Đặng Tiểu Bình đến Hồ Cẩm Đào đều có thói quen mặc trang phục cầu kỳ để thể hiện mình là người của nhân dân và Chủ tịch Tập Cận Bình cũng vậy - trong các cuộc kiểm tra nông trại ở các làng mạc, các cuộc họp với cán bộ và các dịp khác. Cấp dưới của ông cũng mặc tương tự để thể hiện sự phù hợp.

Trước đây được coi là tiện dụng hơn là thời trang, phong cách ăn mặc của cán bộ trở nên phổ biến trong những năm gần đây sau khi đảng thuyết phục các ngôi sao nhạc pop, điện ảnh và truyền hình trẻ tuổi công khai chấp nhận các giá trị cộng sản. Tuy nhiên, chính Covid-19 đã khiến nó trở thành xu hướng thời trang khi mọi người tập trung vào sự ổn định trong bối cảnh lo ngại về dịch bệnh và lo lắng về các biện pháp kiểm soát đại dịch theo đường lối cứng rắn của Trung Quốc.

“Cha mẹ và ông bà tôi luôn nói trở thành công chức là nghề nghiệp tốt nhất ở Trung Quốc, nhưng tôi không đồng ý”, Yao nói. “Đại dịch Covid-19 đã thuyết phục tôi về giá trị của việc có một lối sống đảm bảo - thu nhập ổn định, phúc lợi tốt và ít khả năng bị mất việc làm”.

Thu nhập giảm và thất nghiệp đã trở nên phổ biến kể từ khi đại dịch bùng phát vào đầu năm 2020, với hàng triệu công ty tư nhân sụp đổ do hoạt động sản xuất bị gián đoạn, các cửa hàng và nhà hàng được lệnh đóng cửa. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nói rằng đại dịch không ảnh hưởng đồng đều đến tất cả mọi người và mọi thành phần, với các đảng viên và những người làm việc cho nhà nước tốt hơn.

Theo một bài báo của hai nhà xã hội học, Yue Qian, từ Đại học British Columbia ở Canada, và Wen Fan, từ Đại học Boston, Hoa Kỳ, xác suất bị giảm thu nhập là 0,53 đối với những người không phải là đảng viên nhưng là 0,46 đối với đảng viên; tỷ lệ này là 0,43 đối với lao động khu vực nhà nước nhưng 0,54 đối với lao động khu vực tư nhân và 0,57 đối với lao động tự do.

Số liệu được công bố hồi tháng 8 năm 2020 trên tạp chí Research in Social Stratification and Mobility.

Yue và Wen đã điều tra thu nhập của khoảng 4.700 người được hỏi trên khắp Trung Quốc vào tháng 3 và tháng 4 năm 2020 và so sánh chúng với mức thu nhập của họ trước khi dịch Covid-19 bùng phát.

“Giáo dục, thu nhập gia đình, tư cách Đảng viên, việc làm trong khu vực nhà nước và hộ khẩu [hộ khẩu] thành thị - tất cả những dấu hiệu địa vị lâu đời ở Trung Quốc - che chắn cho một người khỏi những rắc rối tài chính liên quan đến Covid-19” ,họ viết.

Năm ngoái, trong nỗ lực “ngăn chặn việc mở rộng vốn một cách mất trật tự”, Trung Quốc đã tiến hành một cuộc đàn áp quy định sâu rộng đối với lĩnh vực công nghệ, với các nền tảng internet bị trừng phạt vì vi phạm các quy định chống độc quyền và lạm dụng thu thập dữ liệu để bóc lột người tiêu dùng hoặc vô tình phá hoại an ninh quốc gia. Kìm hãm đã giảm bớt trong năm nay, với việc Trung Quốc đang tìm cách vực dậy nền kinh tế bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch, nhưng môi trường được quản lý chặt chẽ hơn vẫn hạn chế tiềm năng tăng trưởng của lĩnh vực công nghệ.

Ernan Cui, một nhà phân tích của Gavekal Dragonomics cho biết: “Cơn bão quy định đang quét qua những gã khổng lồ công nghệ, nhưng thời kỳ hoàng kim của sự phát triển vẫn còn trong quá khứ”.

Ngoài lĩnh vực công nghệ, chính quyền Trung Quốc cũng tiến hành các cuộc đàn áp đối với giáo dục tư nhân, tài chính internet và lĩnh vực bất động sản - tất cả những người tạo ra nhiều việc làm trong quá khứ. Nhiều công ty sụp đổ sau các cuộc đàn áp, và một số đã chuyển đổi. New Oriental Education & Technology Group, một trong những công ty lớn nhất bị ảnh hưởng bởi chính sách đàn áp dạy thêm của Bắc Kinh, cho biết họ đã sa thải 60.000 nhân viên vào năm ngoái. Công ty đang cố gắng tìm kiếm một cứu cánh bằng việc bán hàng livestream trên các trang thương mại điện tử, với việc các giáo viên cũ ngâm thơ, hát các bài hát tiếng Anh hoặc chơi guitar trong khi bán các sản phẩm từ sách đến nông sản.

Người tìm việc đang tránh xa khu vực tư nhân đầy rủi ro. Theo kết quả khảo sát được công bố vào tháng 4 bởi nền tảng tuyển dụng Zhaopin.com, 44% sinh viên mới tốt nghiệp năm nay muốn gia nhập các DNNN và 26% ủng hộ các công ty trực thuộc chính phủ hoặc các cơ quan chính phủ. Chỉ 17% cho biết họ quan tâm đến việc làm việc cho một công ty tư nhân, trong khi 13% còn lại thích các công ty có vốn đầu tư nước ngoài.

Theo Zhaopin, số người làm cho chính phủ và khu vực công là lựa chọn nghề nghiệp hàng đầu của họ đã tăng gấp đôi vào năm ngoái và tiếp tục tăng trong năm nay.

Chen Daoyin, một nhà khoa học chính trị và cựu giáo sư tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Thượng Hải cho biết, mọi người có xu hướng thích các công việc của chính phủ và khu vực nhà nước hơn sau khi trải qua việc chính phủ phân bổ nguồn lực, thiếu thực phẩm cũng như nhu cầu chăm sóc sức khỏe khi bị hạn chế.

Chen cho biết: “Sau các cuộc bãi khóa, mọi người nhận thức rõ hơn về những gì mà quyền lực của chính phủ Trung Quốc có thể đạt được. Sẽ có nhiều người trẻ hơn muốn trở thành một phần của hệ thống [đảng và chính phủ]. Và sẽ có nhiều người nộp đơn vào các vị trí công chức”.

"Về bản chất, một cuộc bãi khóa là một quá trình chính phủ thuần hóa người dân".

Bộ phận tổ chức của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết số đảng viên tăng 3,7% trong năm ngoái lên mức kỷ lục 96,71 triệu người. Vào năm 2020 và 2021, khi đại dịch tấn công nền kinh tế, 4,8 triệu người đã gia nhập Đảng, mặc dù đã cố gắng kiềm chế tăng trưởng thành viên kể từ khi ông Tập trở thành tổng bí thư vào năm 2012, nhằm tối ưu hóa cơ cấu và nâng cao chất lượng của Đảng.

Luna Wu, người đang chờ xem liệu mình có được nhận vào trường cao đẳng quan hệ đối ngoại ở Bắc Kinh hay không, cho biết mình muốn trở thành một Đảng viên.

“Các cán bộ trong cộng đồng của chúng tôi đã làm việc cả ngày lẫn đêm trong suốt thời gian phong tỏa vào mùa xuân này. Tôi cảm động trước sự cống hiến của họ”, chàng trai 18 tuổi nói. “Tôi muốn trở thành một Đảng viên để có thể phục vụ nhân dân, nhất là trong thời điểm khủng hoảng”.

“Ước mơ của tôi là trở thành người phát ngôn của Bộ Ngoại giao, người có thể tự tin quở trách phương Tây về những cáo buộc vô căn cứ của họ. Là một đảng viên là điều kiện tiên quyết ”.

Nhiều nhà kinh tế đã cảnh báo rằng việc Trung Quốc tập trung vào các doanh nghiệp nhà nước, với việc chính phủ kiểm soát "tầm cao chỉ huy" của nền kinh tế, sẽ làm giảm tiềm năng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế và không khuyến khích sản xuất cũng như đổi mới trong khu vực tư nhân, vốn đóng góp hơn một nửa thuế của đất nước với doanh thu chiếm, 60% tổng sản phẩm quốc nội, 70% đổi mới công nghệ và 80% việc làm ở thành thị.