Bước chân vào thế giới điên loạn và bí ẩn của Stephen King trong Thị Kiến (The Shining)

Nếu bạn từng xem bộ phim kinh điển The Shining (1980) và tìm đến Thị Kiến với mong muốn được trải nghiệm lại tác phẩm này dưới dạng văn bản chữ, vậy có lẽ bạn sẽ rất bất ngờ vì sự khác nhau giữa hai phiên bản. Không phải tự nhiên mà Stephen King ghét bản chuyển thể của Thị Kiến. Dù ta không thể phủ nhận rằng đó là một bộ phim thành công, song nó lại đi quá xa so với nguyên tác. 

Cuốn sách này sẽ hé lộ cho bạn nhiều hơn (rất nhiều - xin được nhấn mạnh như vậy) về các thành viên trong gia đình Torrance, cũng như quá khứ và những hồn ma vẫn còn lẩn khuất đến ngày nay trong khách sạn Overlook. 

Tóm tắt nội dung:

Sau một lần ẩu đả và suýt đánh chết học sinh của mình, Jack Torrance bị cho thôi việc và sắp sửa phải đối mặt với cảnh thất nghiệp cùng quẫn. May mắn thay, gã nhanh chóng được bạn rượu giới thiệu cho một công việc mới: chăm nom khách sạn Overlook ở Colorado trong suốt mùa đông.

Ban đầu, Jack nghĩ đây có thể là đường thoát duy nhất cho cả gia đình mình, bởi kinh tế của họ vốn đã chẳng dư dả gì, nếu gã không có việc mới và được trả lương thì mọi chuyện ắt hẳn sẽ còn tồi tệ hơn nữa. Thế nhưng sau đó, gã nhanh chóng nhận ra Overlook có lẽ còn là một cơn ác mộng tồi tệ hơn cả thất nghiệp, bởi nó đe doạ thần kinh và tính mạng của từng thành viên trong gia đình gã.

Overlook là khách sạn có lịch sử lâu đời, từng đổi chủ nhiều lần vì làm ăn thua lỗ, từng đón tiếp nhiều nhân vật quan trọng của nước Mỹ, song cũng rộng cửa với những băng đảng khét mùi thuốc súng. Ngoài cái mùi nước tẩy rửa thơm tho, Overlook còn ám mùi tanh của máu và não người, của những cái chết bất chợt không rõ nguyên do. Có thể người ta đã quên những điều khủng khiếp xảy ra ở đây, nhưng cái khách sạn này sẽ ghi nhớ mãi mãi.

Con trai Jack - bé Danny, sở hữu khả năng thị kiến vô cùng mạnh mẽ. Thị kiến giúp Danny nhìn thấy và cảm nhận được những điều mà người thường không thể. Nó có thể nói chuyện với người khác chỉ bằng suy nghĩ, có thể đọc được họ đang suy tính điều gì trong đầu, thậm chí Danny còn thấy được tương lai và những gì đã xảy ra trong quá khứ… Khả năng này của Danny khiến Overlook và những thứ quỷ quái đói khát bên trong nó thèm thuồng. Chúng tinh ranh, ác độc, trườn bò khắp nơi trong Overlook và quan sát gia đình ba người như những bóng ma, chỉ chực chờ khi tinh thần họ sụp đổ là sẽ lao vào cắn xé không chừa một mẩu xương.

Khách sạn Overlook có những bí mật gì và nó thật sự là gì? Gia đình Danny sẽ phải làm thế nào trước những thực thể tà ác mà bản thân họ cũng không thể hiểu rõ?

Cảm nhận cá nhân:

Đã có nhiều tác phẩm viết về những căn nhà bị ma ám, nhưng điều gì khiến Thị Kiến trở nên đặc biệt? Với mình, nó đặc biệt ở chỗ Stephen King không bỏ qua bất cứ cơ hội nào để biến những tình tiết, dẫu chỉ rất nhỏ, trở nên rùng rợn. Và ông có thể khiến sự rùng rợn ấy trở thành một dự cảm thường trực trong lòng người đọc, tăng dần lên theo từng trang sách mà ta lật giở.

Trước đó mình đã nghĩ rằng, với một tác phẩm kinh dị như Thị Kiến (mà mình đã nghĩ là kinh dị dọa ma), thì các yếu tố như tâm lí nhân vật sẽ không được chú trọng bằng việc mô tả những thực thể tà ác. Tuy nhiên sau đó mình mới biết là bản thân đã nhầm to, bởi trong Thị Kiến, sự đáng sợ không chỉ đến từ các yếu tố bên ngoài: con ma trong bồn tắm, gã đàn ông mặc đồ thú bò bằng bốn chân trên hành lang khách sạn, tiếng thang máy kẽo kẹt lúc đêm khuya… mà còn đến từ chính những biến chuyển trong tâm lý nhân vật.

Jack Torrance là một người có rất nhiều áp lực về tâm lý, mà chủ yếu đến từ việc thiếu hụt tài chính và không thể lo liệu cho gia đình mình. Cái nghèo khiến gã dần trượt xa khỏi giấc mơ sáng tác, khỏi những ngày hạnh phúc bên Wendy - vợ gã, và Danny - đứa con trai bé bỏng. Men rượu khiến gã nhiều lần đánh mất lý trí, và trong lúc sơ sẩy để đống áp lực ấy tràn ra ngoài, gã đã cãi nhau với vợ, làm gãy tay con trai. Tuy nhiên, Jack là một người đàn ông có trách nhiệm và cố gắng giữ trọn cái trách nhiệm ấy của mình. 

Có thể nói, gã là người đầu tiên bị Overlook tác động một cách rõ rệt và dần trở nên nóng nảy, cục cằn, song cũng là người đấu tranh rất dữ dội để tránh gây ra những hành vi bạo lực với người thân. Stephen King biến những đấu tranh nội tâm ấy của Jack thành điều gì đó thật rùng rợn, và đôi khi chúng khiến mình nôn nao, bởi mình không biết khi nào thì gã đánh mất lý trí? Gã sẽ chiến thắng được sự ảnh hưởng của Overlook lên mình hay sẽ như người trông nom trước của cái khách sạn này, trở nên điên loạn, giết chết vợ và con trai?

Đây cũng là một điểm khác đáng lưu ý giữa Thị Kiến và bản phim năm 1980. Nếu như trong The Shining, Jack Torrance hiện lên như một ông bố điên loạn có thể cầm rìu và kết liễu gia đình mình bất cứ lúc nào, thì trong Thị Kiến, ta được thấy một Jack Torrance khác hẳn: một ông bố thương con, thương vợ, luôn cố gắng dằn những cảm xúc tiêu cực của mình xuống vì sợ sẽ làm hại họ. 

Mình đã xem phim cách đây khá lâu. Những gì còn đọng lại trong đầu mình về Jack lúc ấy, chỉ là sự điên loạn đến mức khó hiểu của nhân vật này với cảnh phim kinh điển khi gã thò mặt qua khe cửa, cố gắng giết vợ mình. Mình không cảm nhận thấy tình yêu của một người cha, một người chồng từ gã. Nhưng với Thị Kiến, mình được tiếp xúc với những cảm xúc rất “người”, rất đau đớn và ám ảnh ở Jack. Mình nghĩ Thị Kiến có nhiều mặt nhân văn hơn The Shining rất nhiều. Nó không đơn thuần chỉ là một tác phẩm được viết với mục đích dọa ma, mà còn là câu chuyện về sự vỡ mộng, áp lực cuộc sống, bạo lực gia đình. 

Bí ẩn, điên loạn và rùng rợn - tất cả những điều này không chỉ hiển hiện trong bầu không khí bao trùm khắp Thị Kiến, mà còn nằm ở cách trình bày văn bản và sử dụng câu từ của Stephen King. Khi đọc sách, bạn sẽ thường xuyên bắt gặp những dòng suy nghĩ bất chợt (nhiều khi ta phải đọc lại để xem nó đến từ đâu) chen vào dòng thời gian hiện tại. Điều này khiến văn bản trở nên hơi “điên”, hơi “loạn”. Không chỉ vậy, tiểu thuyết còn hé lộ cho độc giả biết về câu chuyện phía sau của một số hồn ma trong Overlook (đây là những thông tin đều đã bị lược bớt khi lên phim). 

Thị Kiến khá dày (khoảng 600 trang), nhưng mình cảm thấy việc bỏ thời gian đọc hết cuốn sách này không uổng phí chút nào. Cuốn sách này là một trải nghiệm khá thú vị với mình.

Đánh giá: 4/5