Yves Saint Laurent - Cậu bé rụt rè đã cách mạng hóa ngành thời trang như thế nào?

Yves Saint Laurent, tên đầy đủ là Yves Henri Donat Mathieu-Saint-Laurent, chào đời năm 1936 tại Oran, Algeria. Được sinh ra trong một gia đình khá giả, sự hiền lành, nhút nhát của Yves Saint Laurent cộng với việc là một người đồng tính trong thời kỳ mà văn hoá nam giới khá độc hại, gia trưởng khiến ông trở thành con mồi cho những kẻ bắt nạt. Và đương nhiên, ông cũng khó tránh khỏi việc tự dằn vặt chính mình. Thay vì chọn để bị nhấn chìm bởi những điều tiêu cực, ông đã dùng chúng để làm bàn đạp phát triển năng lực của bản thân. 

Tìm đến thời trang như một nơi ẩn náu, Yves khi nhỏ đã sử dụng những mảnh quần áo của mẹ mình để tạo ra những bộ quần áo haute couture thu nhỏ cho búp bê giấy và tổ chức show thời trang búp bê cho anh chị em, bạn bè cùng xem. Thậm chí ông còn tạo ra những tấm thiệp mời bài bản không khác gì show diễn đích thực. Dần dà đến lúc lớn, Yves chuyển từ thiết kế quần áo cho búp bê giấy sang may váy cho mẹ và các chị của mình.

Tiếp tục theo đuổi đam mê thời thơ ấu, Yves Saint Laurent chuyển đến Paris năm 17 tuổi và theo học tại Chambre Syndicale de la Haute Couture. Sau một thời gian ngắn học tập, ông đã đạt được giải nhất trong một cuộc thi thiết kế thời trang quốc tế, trong đó đối thủ của ông chính là Karl Lagerfeld - người mà sau này cũng chính là đối thủ của Yves Saint Laurent trên thương trường. Các bức vẽ của Saint Laurent đã thu hút sự chú ý của Michel de Brunhoff, lúc đó là tổng biên tập tạp chí Vogue Pháp. Brunhoff đã đưa các bản sketch của Yves Saint Laurent cho Christian Dior, người đã thuê nhà thiết kế trẻ tài năng này làm trợ lý vào năm 1955. Khi Dior đột ngột qua đời vì một cơn đau tim vào năm 1957, Yves Saint Laurent, lúc đó chỉ mới 21 tuổi, đã được bổ nhiệm làm giám đốc sáng tạo của nhà mốt Pháp danh tiếng. Sự “thăng chức” đột ngột này khiến ông vô cùng bất ngờ, và đã chia sẻ rằng bản thân chưa sẵn sàng để ra mắt với công chúng và có được sự nổi tiếng nhanh đến vậy. 

Yves Saint Laurent nhanh chóng trở thành hình tượng được công chúng mê hoặc ngay lập tức: trầm lặng, rụt rè, với mái tóc nam sinh được rẽ ngôi lệch gọn gàng, đôi mắt lo lắng ẩn sau cặp kính dày cộp và thân hình mảnh khảnh được bọc trong bộ suit đen bó sát. L'Express ca ngợi ông là một trong bộ ba tuyệt vời mới nhất của Pháp - một trong những làn sóng thần đồng mới của đất nước, giống như tiểu thuyết gia Françoise Sagan và họa sĩ Bertrand Buffet. Phóng viên của Womens Wear Daily thì cụ thể hơn, và ít nhân từ hơn - họ nhìn thấy "một cậu bé xấu xí, vô duyên, cao lớn quá mức với cặp kính cận dày cộp và xấu hổ, ngượng nghịu đến mức không thể rời mắt khỏi sàn nhà".

Sáng tạo đầu tiên của ông tại Dior sau khi người thầy đáng kính của mình ra đi, bộ sưu tập Trapeze mùa xuân năm 1958, vô cùng thành công đến mức đã cứu nhà mốt khỏi sự điêu tàn về tài chính, và được nhận xét là hoàn toàn theo kịp chất thẩm mỹ của Dior. Nhưng sau đó mọi thứ bắt đầu không như ý. Dù là sự kiêu ngạo của tuổi trẻ hay sự cuồng nhiệt quá mức, các bộ sưu tập tiếp theo được cho là quá trẻ con so với tệp khách hàng chung của Dior.

Sau những tiếng thở dài từ giới thời trang, hai năm sau, Dior đã tận dụng lời kêu gọi quân sự của Yves Saint Laurent để thay thế ông bằng nhà thiết kế Marc Bohan. Sau 20 ngày chiến đấu và truy đuổi trên chiến trường, Yves Saint Laurent được đưa vào bệnh viện quân y vì chứng bệnh lo âu. Khi nhận được tin tức đáng lo ngại kia, bị đày ải khỏi thiên đường Avenue Montaigne của mình, tình trạng của ông trở nên tồi tệ hơn. Yves đã đã phải nhập viện tâm thần và trải qua vô số liều lượng lớn thuốc an thần, thuốc kích thích thần kinh đến liệu pháp sốc điện. Yves Saint Laurent đổ lỗi cho thời gian ở bệnh viện vì căn bệnh tâm lý đã khiến chứng nghiện ngập đã đeo bám ông trong suốt quãng đời trưởng thành. Sau khi xuất viện, nhà thiết kế đã kiện Dior vi phạm hợp đồng và đã thắng. Sau đó, ông bắt đầu thành lập nhãn hiệu cùng tên của riêng mình với đối tác kinh doanh lâu năm Pierre Bergé - cũng là người bạn đời của ông.

Với vùng trời của riêng mình, Yves cuối cùng cũng có thể tự do vùng vẫy với trí tưởng tượng của bản thân. Ông khát khao tạo nên một cuộc cách mạng về cách phụ nữ hiện đại nên ăn mặc, biết chính xác con đường mà mình muốn theo đuổi và phát triển thương hiệu. Trong một khoảnh khắc tuyệt vời, với tầm nhìn sâu rộng, ông đã quay lưng lại với những ngày tháng ở Dior. Thời kỳ đỉnh cao nhất trong phong cách thiết kế của Yven Saint Laurent chính là bộ sưu tập “Le Smoking” mà đến ngày nay vẫn còn mang tính biểu tượng. Bộ sưu tập này bao gồm những bộ suit lễ phục dành cho phụ nữ đầu tiên, và nó nhanh chóng trở thành biểu tượng của sự giải phóng trong thời trang của phụ nữ vào những năm 1960, thời đại mà phụ nữ mặc bất cứ thứ gì trừ váy bị coi là cấm kỵ. 

Đồng thời, Yves Saint Laurent đã thử nghiệm một loạt các phong cách đột phá: Pop Art, Châu Phi, Safari, Morocco, Ballet Russes, Chinoiserie, Matisse, Braque, Picasso, Tuxedos... Khả năng tưởng tượng và sự táo bạo trong cách thiết kế của ông thật đáng kinh ngạc. Đặc biệt, Saint Laurent đã từng lập danh sách riêng của mình về những thứ ông ấy thích nhất trong số tất cả những thiết kế ông ấy đã làm cho phụ nữ, chỉ ra rằng rất nhiều trong số chúng được điều chỉnh lại từ quần áo nam, bao gồm blazer, trench, quần short, áo khoác safari và quần dài. Trong buổi trình diễn thời trang couture cuối cùng của mình vào năm 2002, nhà thiết kế hồi tưởng: “...Tôi muốn đồng hành cùng họ (phụ nữ) trong phong trào giải phóng vĩ đại diễn ra vào thế kỷ trước ”.

Sau 10 năm chống chọi với bệnh ung thư, Yves Saint Laurent đã qua đời vào năm 2008. Mặc dù vậy, những di sản, phong cách thiết kế và tầm nhìn của ông vẫn lưu giữ muôn đời, truyền cảm hứng cho rất nhiều các nhà thiết kế trẻ trong thế hệ về sau. Và Yves Saint Laurent vẫn sẽ mãi là người đứng đầu tiên phong trong số ít các nhà thiết kế hiểu được sự cần thiết của việc bỏ qua những điều cứng nhắc trong cuộc sống của người phụ nữ hiện đại.