The Psychopath Inside - Cuốn sách chia sẻ chân thực và chuyên môn của một nhà thần kinh học thái nhân cách

Nhà thần kinh học James Fallon nổi tiếng bởi câu chuyện đầy  thú vị: Trong một lần nghiên cứu khuôn mẫu bộ não, ông yêu cầu đồng nghiệp trộn lẫn hỗn hợp bản chụp não những tên giết người, bệnh nhân Alzheimer, trầm cảm và não người khỏe mạnh, có cả gia đình và đồng nghiệp. Tất cả được tháo mã số và nhãn tên. Ông nhận thấy một bản scan thể hiện hoạt động thấp ở thùy trán và thái dương, nơi có liên kết đến sự đồng cảm, đạo đức và tự kiểm soát, thể hiện đặc điểm sinh học của một kẻ thái nhân cách. Ông không ngờ đó chính là bản scan não của mình.

Phát hiện đó đảo lộn hoàn toàn cuộc sống của Fallon, vốn là nhà thần kinh học, giáo sư trường ĐH California danh tiếng. Ông có một gia đình với vợ và ba con đầm ấm hạnh phúc và chưa bao giờ dính vào rắc rối pháp luật. Trong quá trình công tác, Fallon cũng chưa bao giờ để ý nghiên cứu chuyên biệt về thái nhân cách bởi sự nghiệp ông thành công ở các dự án liên quan đến tế bào gốc. Phát hiện này mang lại cho Fallon nhiều thắc mắc, dẫn đến mối quan tâm đến khuôn mẫu não thái nhân cách mà sau này ông đã chia sẻ trong cuốn “The Psychopath Inside”, hiện có xuất bản tại Việt Nam với tựa “Thái nhân cách: Phía sau tội ác”.

Đánh giá về hình thức thì mình không ưng lắm bìa sách Việt Nam lẫn cách đặt tựa. Mỗi khi nhắc đến giết người hay thái nhân cách, đơn vị sản xuất hay chọn hình ảnh mặt nạ Jason Voorhees làm minh họa. Có lẽ đó là dụng ý để dễ tiếp cận với khách hàng, bởi hình ảnh đó vừa nhìn là liên tưởng tới các từ khóa sát nhân, ghê rợn, cân nhắc trước khi đọc…v.v. Thế nhưng, đối với độc giả có kiến thức, đây là điểm trừ lớn bởi Jason Voorhees không phải kẻ thái nhân cách hay có thể xếp vào bất kỳ hạng mục nào. Hắn chưa từng có cơ hội được phát triển phần con người trong mình mà mãi mãi là con quái vật được triệu hồi từ cõi chết.

Với hình thức máu me, bìa sách này không phù hợp với nội dung bên trong, vốn là chia sẻ trải nghiệm cá nhân James Fallon là một người có bộ não thái nhân cách, cùng với kiến thức chuyên môn thần kinh học. Nhìn chung đây là cuốn sách cân bằng với 60% là tự truyện, mạch văn dễ chịu. Tại sao James Fallon lại kể nhiều về quãng thời quá khứ trải dài từ ấu thơ đến hiện tại? Bởi ông muốn người đọc hiểu về hoàn cảnh mà ông lớn lên góp phần quan trọng giúp ông trở thành pro-socio psychopath, tức người thái nhân cách thuận xã hội.

Trong những phần tự truyện, Fallon chia sẻ nhiều về cách ông suy nghĩ và phản ứng trong tình huống đời sống hằng ngày hay giai đoạn cuộc đời. Bạn đọc sẽ thấy thú vị bởi cứ như được bước chân vào bộ não thái nhân cách vậy, thứ bí ẩn luôn khiến ta tò mò. Thế nên The Psychopath Inside là tư liệu quý giá nếu bạn muốn tìm hiểu chứng thái nhân cách, bởi không phải lúc nào cũng có một người thái nhân cách ý thức được về bản thân và có thể tỉnh táo chia sẻ ở mức độ là một cuốn sách được viết chỉn chu thế này.

Cuốn sách này có đề cập và phân tích bộ não những kẻ giết người và nêu giải thiết về động cơ hành động của chúng, tiết lộ một số sự thật có ích. Ví dụ, chúng ta thường đọc rằng người thái nhân cách thiếu sự đồng cảm, điều này đúng một phần. Theo James Fallon, kẻ thái nhân cách vẫn đồng cảm và có thể yêu thương, nhưng đó là cảm xúc đối với nhóm người thân thiết với chúng, còn hạnh phúc của những nhóm bên ngoài họ không quan tâm. Có những tên sát nhân thái nhân cách vẫn yêu thương thú cưng của mình, hoặc gia đình mình dù họ là nguồn cơn bạo hành hoặc kích thích xu hướng thái nhân cách của chúng.

Nhìn chung The Psychopath Inside là tác phẩm đáng đọc cho những người quan tâm tìm hiểu về tâm lý cùng các vấn đề liên đới khác. Bản dịch tiếng Việt có đôi chỗ khó hiểu khiến mình phải tra lại bản tiếng Anh, nhưng ở mức độ nào đó vẫn tiêu thụ được nội dung.