Khi các nhân vật lịch sử sở hữu \'góc tối\' ít người biết

Sir Roald Dahl

Roald Dahl là một trong những tác giả người Anh nổi tiếng và thành công nhất mọi thời đại. Ông đã sáng tác ra nhiều tác phẩm dành cho thiếu nhi nổi tiếng, có thể kể đến như Charlie and the Chocolate Factory hay Matilda.

Mặc dù đem đến cho trẻ em nhiều niềm vui và bài học quý giá qua những trang sách, những lúc khởi đầu Dahl không hề viết truyện thiếu nhi. Tác phẩm đầu tay của ông là các mẩu chuyện về "của quý" dài 213cm. Và kể cả trong những tác phẩm thiếu nhi, ông vẫn hay thêm vào yếu tố bạo lực và kinh dị.

Những điều trên có thể gây ngạc nhiên cho mọi người, nhưng không đủ để chúng ta dùng nó phán xét ông. Đáng lưu tâm hơn chính là góc nhìn chính trị của nhà văn.

Khi còn trẻ, Dahl quan điểm rằng người da trắng là chủng tộc thượng đẳng, những tên da đen thì nên bị bóc lột tàn khốc để làm giàu cho da trắng. Về cơ bản đấy là suy nghĩ phổ biến thời bấy giờ.

Dahl cũng phản đối sự hình thành của Israel, ông nghĩ rằng người Do Thái xứng đáng nhận những gì họ phải chịu và khẳng định “bọn Do Thái thường hay thù địch, dễ bị kích động… kể cả một tên cặn bã như Hitler cũng không gây hấn với tụi nó mà không có lí do”.

Đại tướng George Patton

Đại tướng Patton là một lãnh đạo quân sự tài ba, người đã giành được nhiều chiến thắng huy hoàng trước phe Trục. Và chiến thắng thì thường phải trả giá, có nhiều lời đồn chắc nịch rằng chính Patton đã ra lệnh giết các chỉ huy người Đức và Ý.

Ngoài chuyện đó, Patton còn bị tranh cãi vì cách đối xử với lính của mình. Trong Chiến dịch Sicily, Patton đã đến thăm một người lính đang phải đối mặt với PTSD (rối loạn tâm lí do phải tiếp xúc dài với chiến tranh). Thay vì hành xử mềm mỏng với người lính, ông đã tát cậu ta 2 cái.

Để bảo vệ cho Patton, nhiều người nói rằng do PTSD chưa hề được công nhận ở thời điểm đó, và vì là chiến tranh, một vị tướng cần phải cứng rắn để giữ cho mọi thứ đúng vị trí. Nhưng dù có như vậy, chúng vẫn không thể bào chữa cho thói đối xử bạo ngược đối với người mà đáng lí ra ông ta có nhiệm vụ phải bảo vệ.

Patton cũng ít tôn trọng những người mà ông từng chiến đấu vì họ. Khi Bonus Marches diễn ra (biểu tình đòi tiền thưởng của quân lính trong Cuộc Đại khủng hoảng), Patton đã nói cái chết của số lượng lớn cựu chiến binh trong Chiến tranh thế giới lần thứ nhất là “một ví dụ minh họa trực quan”. Nước Mỹ mà ông phục vụ là một nước Mỹ thuần người da trắng, một nước Mỹ không có bất kì tên Do Thái hay da đen mọi rợ nào ở đấy.

Abraham Lincoln

Tổng thống thứ 16 của Mỹ - Abraham Lincoln được xem là một trong những vị tổng thống vĩ đại nhất từng lên nắm quyền ở xứ sở cờ hoa.

Lịch sử vinh danh ông nhờ những nỗ lực duy trì chính quyền Liên bang Mỹ, chấm dứt chế độ nô lệ, giải phóng họ khỏi con đường áp bức, bóc lột và đầy đau khổ.

Mặc dù vậy, nhiều người không hề hay biết sự giải phóng đó chỉ là một mánh khóe chính trị lừa phỉnh. Chính ông cũng từng xác nhận điều này: “Nếu tôi có cách giữ vững chính quyền Liên bang mà không phải thả tự do cho tên nô lệ nào, tôi sẽ làm".

Đối với Lincoln, việc thả tự do cho nô lệ không chỉ đem đến rắc rối ở miền Nam, mà nó còn thêm quân cho miền Bắc, cải thiện mối quan hệ với Châu Âu và từ đó giúp Anh với Pháp khỏi lao vào chiến tranh.

Việc Lincoln không muốn giải phóng nô lệ chỉ được biết đến khi các nô lệ miền Nam đã được thả ra. Vì thế, những người ở phía Bắc vẫn tiếp tục bị giam giữ. Thậm chí ông còn không có ý định trao quyền công dân cho những người từng thuộc chế độ nô lệ, giải thích cho điều này, ông nói “không có lí do để tạo sự bình đẳng giữa người da trắng và kẻ da đen".

Lincoln liên tục sử dụng những biện pháp cực đoan để bảo toàn chính quyền Liên bang. Ông sẵn sàng biến chính quyền thành một chế độ độc tài bằng việc hủy bỏ quyền nhân thân, cho phép ông bỏ tù bất cứ ai được xem là kẻ thù của đất nước, giam giữ họ vô thời hạn mà không cần phiên tòa xét xử nào trước đó.

Sir Winston Churchill

Winston Churchill được xem là vị thủ tướng tài ba nhất trong lịch sử nước Anh, các di sản của ông đến nay vẫn được bảo tồn nguyên vẹn.

Nhiều người cho rằng nhờ có sự lãnh đạo mạnh mẽ của Churchill, Anh mới không chịu đầu hàng mà tiếp tục đấu tranh với Đức, góp phần dẫn đến thất bại của phát xít Đức ở Chiến tranh thế giới lần 2.

Tuy nhiên, ông xem việc đánh bại phát xít quan trọng đến mức sẵn sàng thực hiện nó bằng bất cứ giá nào. Điển hình, sau khi phe Đồng minh thua ở Dunkirk, Churchill lo sợ hạm đội Pháp sẽ về tay Đức. Tổ hợp giữa quân đội Pháp - Đức sẽ là một mối đe dọa lớn đối với Hải quân Hoàng gia Anh, điều mà chắc chắn ông phải ngăn chặn cho bằng được.

Để giải quyết việc đó, ông ra lệnh tấn công Mers-el Kebir ở Bắc Phi. Hơn 1200 người Pháp ở đó đã bị giết, dấy lên mối nghi ngờ giữa 2 quốc gia.

Churchill cũng đồng thời là người đề xuất chính về việc tấn công vào Liên minh Liên Xô. Cuộc chiến này có thể đã giết nhiều người hơn cuộc chiến tranh ở Châu Âu, nhưng đối với ông, điều đó là cần thiết để ngăn chặn một chế độ kinh khủng hơn chế độ phát xít của Hitler.

Nelson Mandela

Nelson Mandela được mọi người ví von như "bố già" của chính trị thế giới. Sự tha thứ ông dành cho những kẻ chủ trương chế độ Apartheid và quan điểm cuộc sống hòa bình tạo ra ấn tượng về một vị lãnh đạo thông minh luôn quan tâm đến mọi người.

Thế nhưng, quay ngược dòng thời gian, Mandela đã từng là lãnh đạo của một nhóm khủng bố tên Umkhonto we Sizwe (Ngọn giáo quốc gia) - một nhóm khủng bố chịu trách nhiệm cho rất nhiều cái chết vô tội.

Nhóm này cũng là nguyên nhân khơi mào ngọn sóng bạo lực của dân da đen, điều mà cho đến ngày nay vẫn còn đang tiếp diễn. Sự khủng bố của nhóm Mandela gây ra khủng khiếp đến mức ông đã từ chối sự bảo vệ của Tổ chức Ân xá Quốc tế trước khi bị bắt làm tù binh ở Đảo Robben.

Steve Jobs

Steve Jobs luôn được xem là một trong những con người vĩ đại nhất của thế hệ chúng ta. Ông lãnh đạo Apple vượt lên trên làn sóng cách mạng công nghệ di động, góp công lớn trong sự phát triển của công ty phim Pixar. Cả 2 công việc ấy đều tạo ra những tác động không nhỏ đến thói quen và sinh hoạt của chúng ta ngày nay.

Tuy nhiên, hình ảnh thân thiện của ông dường như đã khiến mọi người hiểu lầm Steve Jobs là người hoàn hảo về mọi mặt. Apple là một công ty, và như bất cứ công ty nào khác, nó sinh ra để tạo lợi nhuận. Công nhân lao động của Apple làm việc trong những điều kiện môi trường nghèo nàn, trong hàng giờ liền với một mức lương rất thấp. Steve Jobs không hề coi đây là một vấn đề, ông nói điều này “không hề tệ đến mức đó”.

Và không như nhiều người giàu khác, chẳng hạn như Bill Gates hay Mark Zuckerberg, Steve Jobs không hề chia sẻ sự giàu có của mình dành cho những lợi ích chung. Thực tế, khi nắm lại quyền điều hành Apple, ông đã chấm dứt mọi chương trình từ thiện của công ty.

Mahatma Ghandi

Mahatma Ghandi được biết đến rộng rãi vì bản tính hiền hòa và sự kháng cự theo lối bất bạo động. Tuy nhiên, dường như không ai biết về lời thề sống độc thân và những năm tháng ông thực hành để chứng minh điều ấy.

Với Ghandi, việc lạm dụng những cháu gái vị thành niên của mình là một phần trong đó. Người ta vẫn chưa xác thực liệu có hay không việc ông thực hiện hành vi tình dục với những cô gái trẻ, nhưng chắc chắn một điều: Ganhdi đã ngủ khỏa thân cùng họ, hành động bị xem là lạm dụng trẻ con ở cả Anh và Mỹ.

Mặc dù điều này có thể xem xét như là vấn đề về sự khác biệt văn hóa, vẫn còn một mặt khác về ông mà nhiều người ít biết. Gandhi nổi tiếng với việc đối xử bình đẳng với tất cả mọi người, không quan trọng màu da hay chủng tộc - lý do khiến ông bị giết. Tuy nhiên ông lại có chút phân biệt và ít cảm thông hơn với người Do Thái, những người đang bị bức hại vào thời điểm đó. Cùng với niềm tin vào sự kháng cự bất bạo động, thì Gandhi cũng tin rằng Do Thái nên bị giết, và họ nên để người khác giết họ.

Mặc dù thế thì ít nhất, Gandhi không phải là một phát xít và luôn luôn phản đối chủ nghĩa cực đoan này. Tuy nhiên, điều đó không khiến ông ngừng khen ngợi Hitler và mô tả về trùm phát xít như là “hộ vệ của tổ quốc,” Gandhi nói rằng Hitler không hề tệ như những gì mọi người nghĩ về y.

Walt Disney

Walt Disney - ông chú yêu quý của nước Mỹ tạo ra cả tỷ USD dựa trên các bộ phim hoạt hình, những nhân vật vui nhộn, hài hước và cả một đế chế công ty giải trí dành cho gia đình, thậm chí cả ngày nay vẫn còn tiếp tục phát triển. Ông xây dựng Disneyland thành địa điểm du lịch và lên kế hoạch cho một công viên theo kiểu Florida, nơi mà khắp thế giới mọi người gọi nó là “nơi hạnh phúc nhất trái đất.” Vậy thì tại sao, điều gì về người đàn ông này có thể xấu xí?

Phân biệt chủng tộc. Chí ít là theo con mắt ngày nay, một số các

• Những bộ phim hoạt hình của Disney bị nghi ngờ là ‘phân biệt chủng tộc’

quyết định và bình luận của Disney thuộc diện gây tranh cãi, thậm chí là xúc phạm - chẳng hạn như việc ám chỉ những người lùn trong phim Bạch Tuyết với mọi rợ (nigger) và là thành viên của MPAPAI (Liên minh phim hoạt hình dành cho việc bảo tồn các ý tưởng Mỹ) - một tổ chức được biết với việc bài xích người Do Thái. Ông thậm chí còn chào đón đạo diễn phim theo chủ nghĩa phát xít, Leni Riefenstahl tại phim trường của mình 1 tháng sau sự kiện khủng bố Kristallnacht. Cũng có nhiều lời đồn về phân biệt giới, đa số đều liên quan đến việc Disney từ chối thuê phụ nữ làm việc trong các công đoạn sáng tạo.

Nhiều người biết Walt Disney khẳng định ông không phải người cực đoan trong vấn đề phân biệt chủng tộc, đặc biệt khi so sánh trong khoảng thời gian mà ông đã sống, một thời kỳ lịch sử có quá nhiều vấn đề. Nhưng những quyết định của ông cũng đã làm dấy lên nhiều câu hỏi và tranh cãi.

Kết

Góc khuất của những con người nổi tiếng trong lịch sử, chẳng ai là hoàn hảo cả, ai cũng có câu chuyện, góc nhìn và lối sống riêng. Đặc biệt là những người trên, họ đã sinh ra và lớn lên vào thời điểm mà lịch sử loài người có nhiều biến động, xung đột giữa các hệ tư tưởng. Chúng ta chẳng thể áp đặt quan điểm của hiện tại mà nhìn vào quá khứ để bình phẩm ai. Bài viết hi vọng đã cung cấp cho bạn những thông tin ngoài lề về các nhân vật mà mọi người vẫn hay xưng tụng, để biết rằng: không ai xấu hoàn toàn và cũng chẳng ai tốt hoàn toàn. Hãy chấp nhận và tôn trọng mọi người.