Erotomania - khi tình yêu chỉ là sự hoang tưởng và những bi kịch đẫm máu

Ngày 30 tháng 3 năm 1981, tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ là ông Ronald Reagan đã bị bắn trọng thương ở bên ngoài khách sạn Hilton tại Washigton. Thư kí báo chí Nhà Trắng khi ấy là James Brady cùng một sĩ quan cảnh sát thành phố Columbia cũng trúng đạn và được điều trị ngay sau đó.

Tờ New York Times kể lại: "Tổng thống Reagan vừa rời khách sạn lúc 2h30 chiều và vẫy tay chào mọi người xung quanh. Đột ngột năm, sáu tiếng súng vang lên và mọi thứ trở nên hỗn loạn." Ngay sau khi bị trúng đạn, Reagan đã được đưa tới bệnh viện để phẫu thuật khẩn cấp và chữa trị vết thương ở phổi.

Thủ phạm của vụ ám sát đẫm máu này là John Hinckley Jr., một chàng trai trẻ 25 tuổi từng theo học ở Đại học Texas Tech University. Động cơ đằng sau hành động này của hắn không phải mục tiêu chính trị hay chống đối mà chỉ đơn giản là muốn nữ diễn viên Jodie Foster dành thêm nhiều sự chú ý cho mình.

Không chỉ có vậy, vào buổi đêm trước khi ra tay, hắn ta còn viết một bức thư gửi cho cô với nội dung: "Anh làm điều này bởi anh không thể chờ lâu hơn nữa để gây ấn tượng với em. Anh phải làm điều gì đó ngay bây giờ để em hiểu, dù thế nào, anh làm điều là vì em." Tuy nhiên, Jodie chưa từng gặp hắn trước đây, cũng không biết đến sự tồn tại của tên này, vậy tại sao hắn lại nói như vậy? Câu trả lời cho thắc mắc trên là hắn bị mắc một hội chứng có tên là Erotomania - hay là hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình.

Erotomania là một hội chứng thần kinh, đã được ghi lại từ thời của Hy Lạp cổ đại qua các tài liệu của Hippocrates.Vào năm 1921, một nhà tâm lý học người Pháp có tên là G.G. de Clérambault đã công bố một bài nghiên cứu đầy đủ về erotomania, khiến căn bệnh này còn có một cái tên khác là "Hội chứng de Clerambault".

Ngày nay, erotomania được xếp vào dạng rối loạn hoang tưởng trong cuốn Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần, phiên bản thứ 5 (DSM-5), dù cho căn bệnh này có thể tìm thấy ở những người mắc bệnh tâm thần phân liệt hay rối loạn lưỡng cực.

Dù đã có lịch sử lâu đời cùng với những triệu chứng rõ ràng như vậy nhưng thực tế, cho tới nay, người ta vẫn chưa biết rõ nguyên nhân gây ra hội chứng này là gì. Sigmund Freud giải thích rằng erotamania là một cơ chế bảo vệ để chối bỏ xu hướng tính dục đồng tính, dẫn tới cảm giác hoang tưởng, bị chối bỏ hay bị thay thế.

Tuy nhiên, một số nhà khoa học khác lại cho rằng đó là cách tâm lý con người đối chọi với sự mất mát to lớn hoặc sự cô đơn kéo dài. Vài nghiên cứu gần đây đã cho thấy trong não của bệnh nhân mắc chứng erotomania có một vài điểm kỳ lạ như hai bên thùy thái dương bất cân xứng và thể tích não thất bên lớn hơn bình thường.

Dấu hiệu thường gặp nhất của erotamania là người bệnh tin rằng người họ thích, thường là một người có địa vị và danh vọng hơn họ nhiều lần, cũng yêu lại mình. Chính bởi sự hoang tưởng này, người mắc bệnh dễ tin rằng các cử chỉ bình thường của đối phương chính là những thông điệp tình yêu mà họ dành riêng cho mình.

Như trường hợp của Hinckley, ngay từ khi nhìn thấy Jodie trong bộ phim Taxi Driver, hắn đã mê mẩn nữ diễn viên. Khi biết cô theo học đại Yale, Hinckley đã chuyển đến New Haven, Connecticut để có thể theo dõi người trong mộng. Sau đó, hắn liên tục gửi những bài thơ, bức thiệp đến phòng của cô và gọi điện liên tục. Trong tâm tưởng của hắn, nữ diễn viên cũng có tình cảm với mình.

Một ca bệnh tiêu biểu khác là một cô gái mà bác sĩ de Clérambault từng tiếp xúc vào năm 1971. Khi đến gặp bác sĩ với mẹ, trông cô không có biểu hiện gì là bất bình thường cả. Thế nhưng, khi de Clérambault hỏi chuyện, cô này đã liên tục nói về cậu bạn cùng lớp của mình và chắc chắn anh ta sẽ trở thành chồng mình dù hai người chưa từng bắt chuyện. Ngoài ra, cô gái còn khẳng định rằng anh ta luôn cảm thấy rất đau khổ và trống rỗng nếu không được gặp cô.

Thiếu nữ này tin rằng minh chứng rõ rệt nhất cho tình yêu của hai người là chiếc bằng lái xe màu tím của anh chàng, trùng với màu yêu thích của cô. Qua thời gian, chứng hoang tưởng của cô ngày càng nặng khi cô tin rằng anh luôn đến gặp cô hàng đêm, rồi hai người đã kết hôn và có con nhưng con của họ bị bắt cóc.

Với một vài trường hợp cực đoan hơn, người mắc có thể thực hiện các hành động gây rối đối phương như xâm nhập vào gia cư bất hợp pháp, bám đuôi hoặc nghiêm trọng hơn là ám sát họ. Nam MC nổi tiếng David Letterman đã từng đối mặt với tình trạng này khi bị một người phụ nữ tên là Margaret Mary Ray theo đuổi liên tục trong thời gian dài. Suốt nhiều năm, bà này đã trên dưới 8 lần bị bắt giữ vì cố đột nhập vào nhà của David, cũng như là thường xuyên gửi rượu và bánh cho ông. Ngoài ra, bà ta còn tự nhận rằng mình chính là vợ của David và đứa con của bả chính là con chung giữa hai người.

Kinh dị hơn là chuyện của một người đàn ông tên là Dana Martin. Martin là một fan cuồng của nam ca sĩ Justin Bieber và rất yêu thích các ca khúc của anh. Tên này còn cuồng đến mức xăm hình ngôi sao nhạc pop lên chân và gửi rất nhiều thư.  Tuy nhiên, khi không nhận được phản hồi, hắn ta đã lên kế hoạch ám sát anh cùng với hai đồng bọn. May mắn thay là sau đó hắn đã đi tự thú với cảnh sát và kế hoạch đổ bể.

Chính bởi sự nguy hiểm của căn bệnh này, việc chẩn đoán và chữa trị nó là rất cần thiết. Tuy nhiên, vì đây là một triệu chứng khá hiếm gặp nên việc phát hiện không hề đơn giản. Thêm nữa, người bệnh cũng thường cho rằng mình không có bệnh nên họ sẽ không đến khám và tỏ ra bất hợp tác với bác sĩ. Do vậy, không có một cách chữa chung nào cho tất cả mọi người mà từng đối tượng sẽ phải có pháp đồ điều trị khác nhau. Ưu tiên hàng đầu sẽ tập trung vào việc duy trì chức năng xã hội, giảm thiểu những hành vi cực đoan và cải thiện tâm lý thông qua việc tư vấn và sử dụng thuốc. Trong trường hợp bệnh nhân bắt đầu có những hành động gây hại cho bản thân hay người khác thì đưa vào viện là phương pháp tối ưu nhất.

Quay lại với trường hợp của Hickenly ở đầu bài thì sau vụ ám sát bất thành, hắn đã bị bắt giữ với 13 tội danh khác nhau nhưng được xử trắng án do mắc bệnh tâm thần. Tiếp đó, anh ta đã phải trải qua 35 năm ở bệnh viện tâm thần tại Washington. Sau nhiều năm trong viện, năm 2016, nguời đàn ông nay được xuất viện. Ông ta tin rằng giờ đây mình đã là một công dân tốt và đang dần hòa nhập trở lại với cuộc sống đời thường.