Cháy rừng lớn gần Chernobyl có nguy cơ kích thích phóng xạ lan rộng

Ngày 4/4/2020. lửa bắt đầu bùng cháy gần làng Vladimirovka thuộc khu lâm nghiệp Kotovsky ở tỉnh Kiev. Qua hơn 10 ngày, đám cháy vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn và tiếp tục lan rộng đến gần nhà máy điện hạt nhân bỏ hoang Chernobyl. Điều này dấy lên những lo ngại về ô nhiễm phóng xạ lan tỏa xung quanh khu vực.

Sau vụ nổ khủng khiếp năm 1986, tuy mức độ nhiễm đã giảm mạnh nhưng cháy lớn có thể kích thích chúng hoặc đốt các chất bị phơi bày, lây nhiễm; khiến chúng lan xa hơn, có khả năng lan đến tận thủ đô Kyiv của Ukraine cách đó gần 100km.

Lính cứu hỏa hiện đang hoạt động hết công suất để ngăn chặn điều này xảy ra. Họ tập hợp bên trong Khu vực Vụ nổ Chernobyl, vây xung quanh nhà máy và thành phố Pripyat, xây dựng đường băng cản lửa lớn ngăn cách đám cháy với lò phản ứng.

Sau vụ nổ kinh hoàng ở Chernobyl, có rất nhiều chất phóng xạ văng ra xung quanh khu vực lò phản ứng, một số có thể nằm lẫn trong đất. Nhưng khi lửa xuất hiện, chúng có thể bay vào không trung và đến bất cứ đâu, thậm chí là những nơi người dân đang sinh sống. Mà điều này xảy ra trước cả khi lửa đến được lò phản ứng hạt nhân cũ.

Tình hình còn tồi tệ hơn khi các khu vực có khả năng bị ảnh hưởng lại đang trong tình trạng nặng nề, bị bóp nghẹt bởi cuộc chiến chống lại Covid-19.

Kateryna Pavolva - sĩ quan cao cấp đang thực hiện nhiệm vụ ngăn chặn đám cháy chia sẻ: “Chúng tôi đã làm việc cật lực cả đêm để đào đường băng cản lửa xung quanh nhà máy và bảo vệ nó khỏi đám cháy. Cho đến thời điểm này, chúng tôi vẫn chưa thể nói ngọn lửa đã được kiểm soát.”

Hơn 300 người và 85 đơn vị được trang bị đầy đủ đang cố gắng khống chế hỏa hoạn, 3 máy bay và 2 trực thăng cũng được huy động để bơm nước lên ngọn lửa.

Yegor Firsov – người đứng đầu cơ quan đăng kiểm sinh thái quốc gia của Ukraina đã cảnh báo rằng “mức độ phóng xạ cao hơn bình thường tại trung tâm đám cháy.” Nhiều thông tin còn cho biết mức độ nhiễm đã tăng lên 16 lần so với bình thường. Ông còn nói thêm, tính đến ngày 5/4 (chỉ sau một ngày), vụ cháy đã lan khắp 100 hécta rừng xung quanh Chernobyl.

Tiếp đó, Rashid Alimov thuộc tổ chức Hòa Bình Xanh ở Nga cũng cho hay, vụ cháy rừng xảy ra ở quy mô lớn hơn so với ước tính của giới chức Ukraine và có thể đe dọa sức khỏe con người.

Trong khi đó, ở quan điểm đối lập, chính quyền Ukraine bác bỏ những cảnh báo trên và cố gắng ra sức trấn an người dân. Họ thông báo vụ cháy lần này không gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến con người. Hàm lượng bức xạ tăng mạnh tại một số khu vực có gây khó khăn cho công tác cứu hỏa, nhưng sẽ không xảy ra nguy hiểm nào đối với cộng đồng dân cư gần đó.

Hiện tại, bên cạnh đường băng mà lính cứu hỏa xây dựng, còn có thành quách hình vòm bao phủ lò phản ứng để ngăn cách nó với đám cháy rừng. Đây là kết quả của một nỗ lực quốc tế được thực hiện năm 2016. Lí do họ tạo nên mái vòm này chính xác là để giải quyết tình trạng hỏa hoạn đang hoành hành. Khi mà những đám cháy rất dễ bùng phát ở khu vực, mái vòm có thể ngăn cách và giảm thiểu nguy cơ chúng gây nên một thảm hoạ hạt nhân thứ 2 ở Chernobyl.

Theo BBC, khoảng 6h chiều ngày 14/4 theo giờ Việt Nam, đám cháy đã được dập tắt. Chính quyền Ukraine cho biết vẫn còn một số nơi “tỏa khói” trên bề mặt rừng nhưng không có bất kì “ngọn lửa bùng lên” nào.

• 

• 

Tổng thống Volodymyr Zelensky thông báo ông đã giám sát chặt chẽ tình hình, đồng thời ca ngợi các đơn vị, dịch vụ khẩn cấp vì sự dũng cảm của họ. Ngoài ra, ông cũng tweet trên tài khoản của mình: “Xã hội cần được biết sự thật và cần được an toàn.” Trái ngược với ông, vẫn còn nhiều người dân lo ngại về sự xuất hiện của vụ hỏa hoạn và những ảnh hưởng tiềm tàng của nó.