Tại Nairobi, cách ly là một đặc quyền xa xỉ không phải ai cũng đủ sức chi trả

Lái xe qua thủ đô của Kenya trong thời điểm dịch Covid-19 đang lan rộng giống như di chuyển giữa hai hiện thực hoàn toàn khác biệt. Các khu dân cư như Muthaiga và Karen im ắng, đường phố vắng vẻ. Cư dân ẩn mình bên trong các khu nhà khang trang với đầy đủ thức ăn và nhu yếu phẩm khác.

Trong khi đó, nằm cách trung tâm thành phố khoảng vài kilomet về phía tây nam là Kibera, quê hương của hơn 250.000 người đang sống chật vật cùng nhau dưới các mái nhà lợp thiếc. Kibera là khu vực lớn nhất trong số hơn một trăm khu định cư không chính thức ở Nairobi, nơi thu nhập bình quân của đại đa số người dân không quá vài chục nghìn đồng một ngày.

Nhân viên y tế, thành viên đội cứu hỏa và tình nguyện viên của Đội cứu hộ Sonko đang khử trùng khu trung tâm thương mại của Nairobi để ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.

Đối với người dân trong hơn 100 khu định cư không chính thức như Kibera, việc tự cách ly là điều không thể còn khẩu trang và bao tay là những món đồ quá xa tầm với.

Kenya là một trong những quốc gia có tỷ lệ phân hóa giàu nghèo cao nhất thế giới. Ít hơn 0,1 phần trăm dân số của đất nước 53 triệu dân lại sở hữu nhiều tài sản hơn 99,9 phần trăm còn lại.

Kỹ thuật viên cứu thương Levy Onguso đang chở một vị khách của khách sạn đã dương tính với Covid-19 đến khu cách ly tại Bệnh viện Giảng dạy, Giới thiệu và Nghiên cứu thuộc Đại học Kenyatta.

Mỗi buổi sáng, anh Zedekia Agure thức dậy khi mặt trời còn chưa mọc trong ngôi nhà một phòng ngủ, không cửa sổ tại Kibera. Đây là tổ ấm của vợ chồng anh và năm đứa con. Giống như hầu hết các gia đình khác trong cộng đồng ngổn ngang này, Zedekia không có nước sinh hoạt và phải sử dụng nhà vệ sinh chung. Anh và vợ mình là Sarah có một quầy tạp hóa nhỏ phía trước nhà, nơi họ bán xà phòng rửa tay, bánh kẹo, quần áo đã qua sử dụng và một số mặt hàng khác.

Các thành viên của đội cứu hỏa Nairobi và Đội cứu hộ Sonko đang mặc đồ bảo hộ trước khi họ chuẩn bị khử trùng khu trung tâm thương mại của Nairobi.

Công ty cứu thương xe cứu thương Dịch vụ y tế khẩn cấp Plus đã chỉ định 10 xe cứu thương đặc biệt để vận chuyển các bệnh nhân bị nhiễm bệnh tại Nairobi và 20 người nữa trên khắp Kenya.

Tính đến ngày 10 tháng 4, Kenya đã có 184 trường hợp nhiễm bệnh trên toàn quốc và 7 trường hợp tử vong. Trong đó, số người nhiễm ở thủ đô là 91 và số người tử vong là 4. Hiện tại, chỉ có khoảng 5.500 người tại Kenya đã được xét nghiệm Covid-19.

Đối với Zedekia và Sarah, nước rửa tay kháng khuẩn và khẩu trang là những chi phí vượt quá khả năng của họ còn tự cách ly không chỉ đơn giản là một lựa chọn.

"Làm thế nào để chúng tôi có thể kiếm được miếng ăn hàng ngày? Chuyện gì xảy ra nếu một trong hai chúng tôi ngã bệnh?"

Zedekia hỏi.

Mặc dù các khu vực giàu có trên thế giới là nơi đầu tiên chịu ảnh hưởng của Covid-19, các trường hợp nhiễm bệnh trên khắp châu Phi đang tăng nhanh. Ai Cập là quốc gia đầu tiên ở lục địa 1,2 tỷ dân này xác nhận có trường hợp nhiễm bệnh vào ngày 14/02. Chưa đầy hai tháng sau, dịch bệnh dường như đã lan ra gần như mọi quốc gia châu Phi khác.

Vào ngày 10/04, Kenya có tổng cộng 184 trường hợp nhiễm bệnh và 7 trường hợp tử vong. Tuy nhiên, số người nhiễm tại quốc gia này có thể lớn hơn con số đó rất nhiều vì hiện tại chỉ có khoảng 5.500 người đã được xét nghiệm. Thủ đô Kenya ghi nhận trường hợp tử vong đầu tiên vì COVID-19 vào ngày 02/04. Bốn ngày sau, Kenya ban hành lệnh cấm tất cả các chuyến bay vào và ra khỏi Nairobi.

Một nhân viên của Bộ Y tế đang khử trùng chiếc xe buýt dùng để vận chuyển hành khách từ Sân bay Quốc tế Jomo Kenyatta của Nairobi đến địa điểm cách ly.

Nhà thiết kế thời trang 24 tuổi David Avido (phải), người đã phát minh ra những chiếc khẩu trang tự chế. Chàng trai trẻ đã may hơn 6.000 chiếc cho các cư dân tại Kibera. Anh cũng hỗ trợ tư vấn cho mọi người cách bảo vệ bản thân khỏi virus.

"Tôi tin rằng tất cả chúng ta, ngay cả những người không đủ điều kiện mua khẩu trang hay nước rửa tay đều xứng đáng có cơ hội tự bảo vệ mình. Tất cả chúng ta đều có trách nhiệm với nhau.

David chia sẻ.

Nhân viên y tế Enoch Ochieng (phải) và Dalmas Omoche đang kiểm tra nhiệt độ tại một chốt kiểm dịch ở Kibera. Chốt này do tổ chức cứu trợ phi lợi nhuận Shining Hope for Communations thành lập.

"Ngay cả những trường hợp (được báo cáo) này cũng nhiều hơn những gì chúng tôi có thể xử lý. Khi con số thực sự bắt đầu tăng lên, mọi người sẽ chết trên đường phố."

Một trong những nhân viên y tế trong thành phố cho biết.

Những nơi như Kibera là khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao. Ở các khu định cư không chính thức và cả các trại tị nạn, mọi người sống, sinh hoạt gần nhau và phương tiện để rửa tay rất hạn chế. Kenya có hai trại tị nạn với hàng trăm ngàn người có nguy cơ nhiễm bệnh cao là Dadaab ở phía đông (gần biên giới Somalia) và Kakuma ở phía tây bắc (gần Nam Sudan và Uganda).

Rudi Eggers, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới tại Kenya cho biết.

Đường cao tốc tại Nairobi vắng vẻ vì lệnh giới nghiêm của tổng thống Uhuru Kenyatta.

Từ 7 giờ tối đến 5 giờ sáng, tất cả các hoạt động tại các chợ và đường phố trung tâm thành phố đều dừng lại. Lệnh giới nghiêm được đưa ra với mục đích ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 cũng mang đến những nguy hiểm riêng. Ít nhất 7 người Kenya đã chết vì các cuộc đàn áp của nhà chức trách.

Thật khó để đi bộ ở Kibera mà không va vào người khác. Không khí đặc quánh mùi cá chiên còn âm thanh là một bản giao hưởng của tiếng rao từ những người bán hàng rong, tiếng gầm rú của xe máy, tiếng trẻ con rượt đuổi một quả bóng tự làm. Các con hẻm tại Kibera vẫn nhộn nhịp không phải vì người dân thiếu kiến thức về Covid-19 mà vì họ thiếu đi các lựa chọn để chống lại nó.

Hành khách rải rác chờ đợi để lên tàu tại ga xe lửa Nairobi vào ngày 27/03. Chính phủ yêu cầu tất cả hành khách phải được cung cấp xà phòng, nước và nước rửa tay.

Trong ngôi nhà ở Kiambu, ngoại ô Nairobi, Alice Owambo đứng cạnh cửa sổ phòng trẻ mà cô chuẩn bị cho cô con gái đang ở những tuần cuối của thai kỳ. Cô và đứa con trai 9 tuổi Hakeem Charles hiện đang tự cách ly trong tình trạng lo lắng.

"Bạn không lường trước được điều gì như thế này sẽ xảy ra. Bây giờ các bác sĩ là một rủi ro, các bệnh viện cũng là một rủi ro. Tất cả những gì tôi có thể làm là hy vọng rằng họ đang làm tất cả những gì có thể để bảo vệ các bà bầu đến sinh nở."

Nhạc sĩ Daniel Owino và con trai bốn tuổi Julian Austin đang biểu diễn bản ballad mới nhất của anh ấy.

Sau khi trường hợp đầu tiên ở Kenya được phát hiện vào ngày 12/03, chính phủ đã đưa ra các biện pháp càng quét để làm chậm sự lây lan của Covid-19. Họ đã đóng cửa biên giới, không phận quốc gia và áp đặt lệnh cấm di chuyển vào và ra khỏi Nairobi cùng ba khu vực có trường hợp nhiễm bệnh khác trong ba tuần. Các tổ chức chính phủ và công ty tư nhân cũng yêu cầu nhân viên làm việc tại nhà. Giờ giới nghiêm được áp dụng từ hoàng hôn đến bình minh.

Các thành viên của ban hợp xướng từ nhà nguyện Mamlaka Hill Chapel đang chờ đợi để biểu diễn trong buổi lễ Chủ nhật sẽ được phát trực tiếp vào ngày 29/03. Các hoạt động tôn giáo tại đây đã bị hạn chế từ giữa tháng ba.

Trong năm đêm đầu tiên áp dụng giờ giới nghiêm, ít nhất 7 người Kenya đã bị cảnh sát giết chết, trong đó có cậu bé 13 tuổi Yasin Hussein Moyo. Yasin bị bắn vào bụng dưới trong khi đang đứng trên ban công nhà ở khu phố Mathare. Tại thành phố cảng Mombasa, cảnh sát đã bắn hơi cay vào hàng trăm hành khách đang cố gắng tiếp cận một chiếc phà. Các bài đăng trên mạng xã hội cho thấy các sĩ quan đã đánh người bằng dùi cui.

Chúng tôi cảm thấy kinh hoàng về việc sử dụng quá nhiều cảnh sát. Chúng tôi tiếp tục nhận được lời khai từ các nạn nhân, nhân chứng và video cho thấy cảnh sát tấn công người dân ở các vùng khác của đất nước.

Tổ chức Ân xá Quốc tế Kenya và 19 nhóm nhân quyền khác cho biết trong một tuyên bố vào ngày 28/03.

Nhạc sĩ kiêm DJ Blinky Bill đang livestream album Gems Through the Cloud từ phòng thu tại nhà của anh ngay gần đường Ngong ở Nairobi.

Vào ngày 01/04, trước sự phản đối kịch liệt của dân chúng, Tổng thống Uhuru Kenyatta đã đưa ra lời xin lỗi tất cả người dân Kenya vì việc thực hiện một số biện pháp thái quá.

Nhân viên y tế Carol Wanjohi đang chờ để tháp tùng một bệnh nhân mắc Covid-19 từ khách sạn đến bệnh viện.