Những lời xin lỗi của Zuckerberg là nguyên nhân chính trong các vụ bê bối của Facebook

Sau bốn năm gần như liên tục xảy ra bê bối, Facebook đang tiếp tục những tranh cãi mới nhất của mình về sự phân cực chính trị và tác động độc hại của mạng xã hội với nhiều thách thức hơn trước, theo lời kể của các nhân viên hiện tại và cả những nhân viên cũ, trong đó có cả các giám đốc điều hành, những người đã xây dựng nên Facebook.

Kịch bản quen thuộc đó là CEO Mark Zuckerberg đưa ra lời xin lỗi chính thức - đôi khi là trong các blog dài trên trang Facebook cá nhân hoặc qua video phát trực tiếp trong một phiên điều trần của Quốc hội - sau đó nhận trách nhiệm và hứa sẽ thay đổi.

Facebook đã triển khai một nhóm giám đốc điều hành để bảo vệ công chúng trong khi xác minh các chi tiết của các cáo buộc từ Frances Haugen, cựu giám đốc dự án, người đã rời bỏ Facebook với hàng chục nghìn trang tài liệu. Những tài liệu đó trình bày chi tiết các nghiên cứu của Facebook về cách họ lan truyền sự thù hận, kích động bạo lực và thông qua công ty con Instagram của mình, góp phần tạo ra những hình ảnh cơ thể hoàn hảo, từ đó tạo ra những tác động tiêu cực và ý nghĩ tự tử của các cô gái tuổi teen.

Haugen, người đã tiết lộ danh tính của mình trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Mỹ vào hôm Chủ nhật, đã gửi đơn tố cáo chính thức chống lại Facebook với Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch và sẽ điều trần vào hôm nay tại Capitol Hill.

Brian Boland, cựu phó chủ tịch đã từ chức năm ngoái cho biết: “Họ đã chuyển từ nói về trách nhiệm và lập trường hối lỗi sang một lập trường tích cực hơn, phòng thủ và bác bỏ các tuyên bố của người tố cáo”.

“Khi công việc của chúng tôi bị đánh giá sai, chúng tôi sẽ không xin lỗi; chúng tôi sẽ bảo vệ công việc của mình, ”phát ngôn viên Tucker Bounds của Facebook cho biết.

Các biện pháp bảo vệ là một phần của chiến lược rộng lớn hơn để chống lại những nguy hiểm đang gia tăng của Facebook, bao gồm luật chống độc quyền tiềm ẩn ở Mỹ, một vụ kiện chống độc quyền do Ủy ban Thương mại Liên bang đưa ra và các luật sắp áp dụng ở châu Âu có thể gây tổn hại đáng kể đến hoạt động kinh doanh của Facebook. Vào hôm 4/20, Facebook đã yêu cầu một thẩm phán liên bang bác bỏ vụ FTC trong khi đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng khác khi Facebook ngừng hoạt động trong một thời gian dài và không giải thích được trên tất cả các nền tảng của mình, bao gồm WhatsApp và Instagram.

Một nhân viên cũ - người xin được giấu tên- nói rằng mong muốn của Zuckerberg là tách mình khỏi các vấn đề của mạng xã hội đồng thời anh ấy tập trung vào thực tế ảo và tham vọng biến Facebook trở thành một ông lớn trong sản xuất phần cứng.

Các cựu nhân viên của công ty nói rằng các giám đốc điều hành cấp cao cũng đã cảm thấy mệt mỏi với những lời xin lỗi công khai lặp đi lặp lại của chính họ và họ tin rằng Facebook cần phải nhận được nhiều tín nhiệm hơn cho những gì họ đã làm, giống như một chiến dịch chính trị. 

Dẫn đầu là Nick Clegg, cựu phó thủ tướng Anh, phó chủ tịch phụ trách truyền thông và chính sách của Facebook. Trong một bản ghi nhớ gửi cho các nhân viên hôm thứ Sáu tuần trước, gợi ý rằng có điều gì đó về nước Mỹ nói riêng gây ra sự phân cực, trái ngược với việc sử dụng Facebook nói chung.

“Các đất nước phát triển sử dụng mạng xã hội phổ biến tổ chức bầu cử mọi lúc - ví dụ như cuộc bầu cử của Đức vào tuần trước - mà không có sự hiện diện của bạo lực,” Clegg viết trong bản ghi nhớ, được New York Times đưa tin lần đầu .

Giọng điệu thách thức của bản ghi nhớ - cũng như thời điểm gây hấn của nó, vài giờ trước khi Haguen xuất hiện trên đài CBS trong chương trình “60 Minutes” - đã thu hút sự chú ý của các nhân viên cũ và cả một số nhà phê bình lâu năm.

Rashad Robinson, chủ tịch của nhóm dân quyền Color of Change, cho biết: “Họ đã ra dấu hiệu rằng họ sẽ ít xin lỗi hơn,” thêm rằng: "Họ biết họ không phải chịu trách nhiệm, và bây giờ họ cũng sẽ không xin lỗi."

Các tuyên bố từ Haugen lặp lại những tuyên bố chống lại Facebook trong nhiều năm với hàng nghìn trang bằng chứng tài liệu mà cô đã tải xuống từ hệ thống máy tính của chính Facebook đồng thời chia sẻ với các nhà lập pháp và các tổ chức tin tức, bao gồm cả Wall Street Journal.

Mặc dù giá cổ phiếu của Facebook đã giảm gần 5% sau sự cố ngừng hoạt động bất thường vào hôm qua, nhưng những tranh cãi trước đó đã không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của Facebook. 

Facebook tự hào khi có 3,5 tỷ người dùng - hơn một nửa số người dùng Internet trên thế giới - trên các công ty con, bao gồm Instagram, Messenger và WhatsApp. Phạm vi tiếp cận của các nền tảng của Facebook lớn đến mức sự cố ngừng hoạt động được coi là một câu chuyện thời sự lớn trên toàn thế giới.

Bắt đầu với tiết lộ vào năm 2017 rằng các đặc vụ Nga đã sử dụng Facebook để can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ một năm trước đó. Nó đã bị các nhà quảng cáo tẩy chay, những lời kêu gọi lan truyền yêu cầu người dùng từ bỏ dịch vụ, các cáo buộc về quyền công dân, án phạt kỷ lục từ FTC vì những thất bại về quyền riêng tư và những lời chỉ trích gay gắt của các nhà lãnh đạo của cả hai Đảng lớn tại Mỹ.

Cũng có rất nhiều người tố cáo, bao gồm một số cựu giám đốc điều hành đã lên tiếng chống lại Facebook. Một trong số đó, Sophie Zhang, cũng đã đưa ra một loạt các tài liệu nội bộ cáo buộc rằng Facebook đã làm ngơ trước các thông tin sai lệch.

Tuy nhiên, mỗi lần, Facebook đều vượt qua các cuộc tấn công, giá cổ phiếu vẫn duy trì, với sự sụt giảm ngắn ngủi nhưng tăng trưởng ổn định đã đưa Facebook trở thành một trong những câu chuyện thành công của những công ty hàng đầu trong thế kỷ 21. Ngay cả với sự sụt giảm hôm qua, giá trị vốn hóa thị trường gần 920 tỷ USD của Facebook đã khiến nó trở thành một trong những công ty có giá trị nhất thế giới.

Claire Wardle, giám đốc First Draft của Mỹ , một tổ chức chuyên chống lại những thông tin sai lệch có quan hệ đối tác với công ty , cho biết: “Có rất nhiều thứ khủng khiếp trên Facebook, và có rất nhiều thứ có giá trị trên Facebook . “Giá cổ phiếu tiếp tục tăng,” cô nói. "Từ quan điểm pháp lý, tôi không thấy bất kỳ điều gì sẽ sớm xảy ra."

Boland cho biết các lãnh đạo của Facebook đang mù quáng trước các vấn đề của nền tảng bởi vì họ vẫn tin rằng Facebook làm nhiều việc tốt hơn là gây hại. Điều đó có nghĩa là những nỗ lực để hiểu và giảm thiểu các vấn đề không được coi trọng đủ hoặc sớm kết thúc, ông nói.

Điều đó khớp với cáo buộc của Haugen rằng nhiều bước Facebook đã thực hiện để hạn chế thông tin sai lệch và việc lan truyền nội dung cực đoan trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã bị rút lại quá sớm. Nếu việc triển khai ngăn chặn thông tin sai lệch có hiệu quả, nó đã có thể không xảy ra sự hỗn loạn trong cuộc bầu cử Tổng thống, mà đỉnh điểm là cuộc tấn công vào ngày 6 tháng 1 nhằm vào Điện Capitol.

Haugen đã tiết lộ bằng chứng cho thấy sự thay đổi trong các thuật toán của Facebook, hướng nội dung đến nguồn cấp dữ liệu tin tức của những người dùng trong các đảng chính trị châu Âu, rằng họ phải áp dụng các quan điểm cực đoan hơn để tiếp cận khán giả trên Facebook.

Cô cũng lập luận rằng các thuật toán của công ty có tác dụng hiển thị nội dung cực đoan lôi kéo người dùng nhấp vào nhiều hơn - và tạo ra nhiều lợi nhuận hơn cho Facebook - mặc dù có bằng chứng cho thấy các chiến thuật như vậy làm tăng cảm giác đảng phái và bóp méo cuộc tranh luận chính trị dân chủ.

“Facebook chắc chắn đã lừa dối và lừa dối công chúng, và vì vậy các nhà đầu tư của họ cũng có thể bị lừa”, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (D-Conn.) Nói với tờ Washington Post hôm Chủ nhật. Ông kêu gọi SEC xem xét các cáo buộc của Haugen “một cách nghiêm túc”.

Cả hai Đảng Dân chủ và Cộng hòa đã chỉ trích Facebook trong nhiều năm, trong bối cảnh các cuộc thăm dò cho thấy Facebook không được lòng công chúng sâu sắc. 

Hôm 4/10, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết Tổng thống Biden ủng hộ "những cải cách cơ bản" sau khi các bản tin đưa tin chi tiết các tuyên bố của Haugen. Psaki cho biết: “Đây chỉ là thông tin mới nhất trong một loạt tiết lộ về các nền tảng mạng xã hội, làm rõ việc tự điều chỉnh không hoạt động.”

Nhưng bất chấp áp lực chính trị, Facebook khó có thể quay trở lại vở kịch mà họ đã sử dụng vào năm 2017, khi Zuckerberg lên trang Facebook cá nhân của mình vào ngày lễ Yom Kippur của người Do Thái để đưa ra lời xin lỗi và cầu xin sự tha thứ “vì những cách mà công việc của tôi đã được sử dụng để chia rẽ mọi người hơn là gắn kết chúng ta lại với nhau ”.

Lời xin lỗi của Mark đi kèm với một sáng kiến ​​lớn là đầu tư nguồn lực vào việc chống lại những tác hại như tin tức giả mạo và thông tin sai lệch, thuê hàng nghìn nhà nghiên cứu và người kiểm duyệt nội dung và thành lập một bộ phận pháp lý mới theo đuổi những kẻ xấu, bao gồm cả các chính phủ nước ngoài, tìm cách sử dụng các dịch vụ nhằm thao túng dư luận. 

Sau vụ bê bối Cambridge Analytica năm 2018, Zuckerberg ban đầu khá im lặng, nhưng sau đó bắt đầu áp dụng quan điểm rằng Facebook “cần phải có cái nhìn rộng hơn về trách nhiệm của mình”, điều mà các giám đốc điều hành lặp lại nhiều lần trong hơn một năm.

Katie Harbath, cựu giám đốc điều hành chính sách công của Facebook trong cả hai vụ bê bối can thiệp của Nga và Cambridge Analytica, nói rằng những tranh cãi trước đây đã dẫn đến những thay đổi lớn trong nội bộ công ty, bao gồm cả việc tăng cường tập trung vào quyền riêng tư và nghiên cứu. Nhưng trong thời điểm hiện tại, Facebook đã thay đổi quan điểm và cách tiếp cận. Cô cũng lưu ý rằng đây là vụ bê bối lớn đầu tiên xuất phát từ bên trong.

“Cuộc khủng hoảng này có cảm giác khác với những cuộc khủng hoảng khác mà Facebook đã trải qua bởi vì giờ đây họ có nhiều nhân viên hiện tại và cũ hơn lên tiếng và đưa ra các tài liệu. Công ty tiếp tục tự bảo vệ mình, mặc dù ít phải xin lỗi hơn, ”cô nói và thêm rằng cách tiếp cận mới mang lại cảm giác“ trung thực ”hơn vì những lời xin lỗi đã mang lại hiệu quả.

Trong những tuần gần đây, khi Wall Street Journal lần đầu tiên công bố các báo cáo dựa trên các tài liệu bị rò rỉ của Haugen, các nhân viên đã tranh luận về việc liệu những lời chỉ trích có công bằng trong các phòng trò chuyện nội bộ hay không, một số nhân viên hiện tại cho biết. Một người nói, trước những cáo buộc về Instagram, công ty cho rằng nhiều thanh thiếu niên có phản ứng tích cực với Instagram, và không đề cập đến nghiên cứu ”nó có thể gây hại cho người khác”. Một số nhân viên nói rằng Haugen đã đưa ra những tuyên bố vượt ra khỏi lĩnh vực chuyên môn của cô ấy.

Zhang, người tố cáo Facebook khác, nói rằng công ty đã cố gắng làm mất uy tín của cô ấy sau khi cô từ chức. “Facebook đang ngày càng vật lộn với sự mâu thuẫn giữa việc trở thành một công ty lý tưởng coi trọng sự cởi mở hay là một công ty vì lợi nhuận” cô nói.