Ốc xà cừ khổng lồ - biểu tượng của các bãi biển bang Florida - đang có nguy cơ tuyệt chủng

Ốc xà cừ Florida – loài ốc khổng lồ với chiếc vỏ có chiều dài lên đến 60cm - là biểu tượng quen thuộc mà bất cứ ai cũng sẽ nghĩ đến khi nhắc đến biển. Tuy nhiên, các nhà khoa học mới đây đã phát hiện ra, loài ốc biển lớn nhất Bắc Mỹ này có tuổi thọ ngắn hơn chúng ta vẫn nghĩ và đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cao, khi kích thước quần thể có xu hướng giảm mạnh.

Ốc xà cừ Florida được các nhà khoa học để mắt tới nhờ kích thước khổng lồ của chúng.

Greg Herbert, phó giáo sư tại Trường Khoa học Địa chất của Đại học Nam Florida, tác giả chính của nghiên cứu mới về tuổi thọ Ốc xà cừ, cho biết.

“Vùng biển Florida là ngôi nhà của nhiều loài nhuyễn thể lớn nhất thế giới, nhưng hầu hết trong số chúng đều là thức ăn của ốc xà cừ. Và khi những con ốc khổng lồ này chết đi, chúng sẽ để lại chiếc vỏ dưới đáy biển, làm nơi trú ẩn cho nhiều loài sinh vật khác.”

Mặc dù trước đây ốc xà cừ khổng lồ vẫn luôn có tên trong danh sách “Những loài cần bảo vệ” của bang Florida. Nhưng sau đó, vì nhận thấy có nhiều loài nguy cấp hơn cần sự hỗ trợ từ các dự án bảo vệ, nên ốc xà cừ đã bị loại khỏi danh sách.  

Tuy nhiên, sau nhiều cố gắng nghiên cứu, Herbert đã phát hiện ra rằng, tuổi thọ trung bình của một con ốc xà cừ chỉ từ 8 đến 10 năm, ngắn hơn nhiều so với con số 50 – 80 năm vẫn được ước tính trước đây.

“Hầu hết các nghiên cứu ước tính tuổi thọ tối đa của ốc xà cừ khổng lồ đều chỉ dựa trên kích thước của chúng. Khi trao đổi với nhiều nhà nghiên cứu khác, họ đều cho rằng kích thước đó phải được hình thành qua 50 – 80 năm. Tuy nhiên, nghiên cứu mới lại cho thấy chúng chỉ sống được trong vòng một thập kỷ. Tuổi thọ của chiếc vỏ ốc lớn nhất, dài hơn 60cm, có lẽ cũng không quá 16 năm.”

Chiếc vỏ lớn kỷ lục này được tìm thấy ở đảo ngoài khơi và hiện đang được trưng bày tại bảo tàng Bailey-Matthews National Shell, đảo Sanibel, Florida.

Để thực hiện nghiên cứu, nhóm của Herbert đã sử dụng những chiếc vỏ - là mẫu vật trưng bày tại bảo tàng, vì họ không muốn hy sinh bất cứ cá thể sống nào cho thí nghiệm.

“Một con ốc lớn tuổi vẫn có thể sinh ra vô số con non.”

Hơn nữa, việc tìm kiếm một chiếc vỏ ốc đủ già để xác định tuổi thọ tối đa là khá khó ngoài tự nhiên. Bộ sưu tập vỏ ốc từ những năm 1960 tại bảo tàng sẽ là lựa chọn phù hợp hơn nhiều.

Nhờ sự trợ giúp của máy đo khối phổ, Herbert đã phát hiện ra những con ốc xà cừ thường có tuổi thọ khá ngắn và sinh sản muộn. Tuổi sinh sản của chúng bắt đầu từ năm thứ 6, nhưng lại có khả năng sinh tới 28.000 con non mỗi năm.

Tuy nhiên, những con ốc xà cừ khổng lồ còn sót lại hiện nay có thể chỉ sinh được từ 1 đến 2 lần mỗi năm, thay vì hàng chục lần như trước. Và tỉ lệ sinh sản thực của chúng cũng ít hơn từ 20 – 40 lần so với những ước tính trước đây.

Cho dù thế nào, phát hiện này cũng rất có ý nghĩa vì chúng có thể giúp ốc xà cừ quay trở lại danh sách được ưu tiên bảo tồn.

Được biết, theo Ủy ban Bảo tồn Cá và Động vật hoang dã Florida, quần thể ốc xà cừ đã giảm từ 14.511 con vào năm 1996, xuống 6.124 con vào năm 2000, 1.461 con vào năm 2015 và chỉ còn 67 con vào năm 2020. Nếu không được áp dụng các biện pháp bảo vệ kịp thời, khi số lượng con non sinh ra quá ít so với số lượng bị đánh bắt hoặc chết do các tác động tự nhiên, việc loài sinh vật này tuyệt chủng sẽ là điều không thể tránh khỏi.