Hitobashira: kỳ bí về "trụ người"

Hitobashira (人柱) được hiểu là “trụ người” hay cây cột người. Đây là một tập tục hiến tế cổ xưa của Nhật Bản về việc thực hiện nghi lễ c.h.ô.n s.ố.n.g một người dưới hoặc gần các công trình lớn như đập, cầu và lâu đài, như một lời cầu nguyện tới các vị thần Shinto.

Quan niệm xưa cho rằng nghi lễ hiến tế sẽ bảo vệ tòa nhà khỏi bị phá hủy bởi thiên tai như lũ lụt hoặc các cuộc tấn công của kẻ thù. Hitobashira cũng được ám chỉ những công nhân bị c.h.ô.n s.ố.n.g trong quá trình xây dựng.

Những ghi chép đầu tiên về Hitobashira được tìm thấy trong Nihon Shoki. Tài liệu cổ ghi về câu chuyện vào khoảng năm 323 trước công nguyên, lũ lụt xảy ra thường xuyên ở khu vực hai dòng sông Kitakawa và Mamuta, nước sông dâng lên khiến nhân dân lầm than, sống trong khổ cực. Những con đập ngăn dòng nước cứ xây lên lại bị đổ xuống mà không rõ nguyên nhân.

Lúc ấy Thiên hoàng Nintoku đã có một giấc mơ rằng một người tên là Kowakubi ở tỉnh Musashi và một người tên là Koromono-ko ở tỉnh Kawachi nếu đem họ đi hiến tế cho thần sông Kitakawa và Mamuta thì việc đắp đê ngăn lũ sẽ dễ dàng thực hiện, lũ lụt sẽ không tàn phá cuộc sống người dân nữa. Sau đó một nghi lễ hiến tế đã được thực hiện Kowakubi đã bị ném xuống dòng sông Kitakawa với lời cầu nguyện. Còn Koromono-ko thì thoát khỏi việc hy sinh.

Ngoài ra còn có câu chuyện cổ về lâu đài Maruoka ở tỉnh Fukui, có cột chính là Hitobashira. Chuyện kể rằng trong quá trình xây dựng lâu đài Maruoka, các bức tường thành liên tục bị đổ nên lãnh chúa đã chọn một người hy sinh để tế Thần. Một người phụ nữ bị mù một bên mắt có tên Oshizu đã được chọn, bà ấy chấp nhận với điều kiện rằng con trai mình sẽ được công nhận là Samurai.

Lãnh chúa đã gật đầu đồng ý nhưng sau đó đã quên đi ước hẹn vì chuyển đến cai trị vùng đất khác. Kể từ đó, khu vực lâu đài Maruoka luôn bị ngập lụt do hứng chịu những cơn mưa lớn, người dân cho rằng đó là nước mắt của Oshizu oán hận mà rơi xuống. Thế nên nhân dân đã lập đền thờ trong lâu đài để thờ phụng, tưởng niệm Oshizu.

Những câu chuyện về hitobashira được cho là truyền cảm hứng cho tinh thần hy sinh quên mình của mọi người và phổ biến ở Nhật Bản vào cuối thế kỷ 16.

Thời xưa tập tục này không chỉ diễn ra ở Nhật mà còn có ở các nước châu Á. Ở Trung Quốc gọi những người hiến tế là daa saang zong hay da sheng zhuang, còn có sak dau lung - chỉ trẻ em dùng để hiến tế trong việc xây đập ngăn lũ lụt. Ở Myanmar (Miến Điện) thì gọi là myosade, tumbal proyek được gọi ở Indonesia. Tại Triều Tiên xưa, có có nghi lễ được gọi là toulushen, hiến các đồ vật làm từ gốm và đồng, việc đúc Chuông của Vua Seongdeok ở Gyeongju được cho là có liên quan đến tập tục này.

Cre: Wiki, History Season