Thế nào là cuộc sống của bệnh nhân bị tâm thần phân liệt?

Ghi chú: Câu chuyện này là trải nghiệm cá nhân của một bệnh nhân và được viết sau trong lúc cô ấy tỉnh táo.

Tôi là một đứa thích nói chuyện một mình từ nhỏ. Thậm chí có một khoảng thời gian tôi còn bắt chước lời thoại của các nhân vật trong các cuốn tiểu thuyết nổi tiếng. Sau này khi trưởng thành, trước những việc quan trọng chẳng hạn như phỏng vấn xin việc, tôi thường có thói quen lặp đi lặp lại cuộc trò chuyện giữa tôi và người phỏng vấn. Tôi rất thích viết lách, nhưng lại không có năng khiếu để phát triển trong lĩnh vực này. Trước khi phát bệnh, tôi là một người khá vui vẻ và lạc quan, luôn hướng về tương lai một cách tích cực. Tuy nhiên tới tháng 9/2017, căn bệnh này đã làm thay đổi cuộc đời tôi một cách triệt để.

Khi đó, tôi đang làm việc trong một công ty IT. Mặc dù khối lượng công việc không quá bận nhưng càng ngày tôi càng thấy mình khó có thể hoàn thành công việc. Đầu óc tôi thường xuyên bị mất tập trung và trở nên trống rỗng. Tôi thường xuyên bị mất ngủ, đôi lúc tần suất còn lên tới 10 tiếng/tuần. Lúc đó, trong đầu tôi luôn có nhiều giọng nói ồn ào khác nhau, chúng không còn là những lời tự thoại rõ ràng, rành mạch như trước đây mà là nhiều “giọng nói ma thuật” hỗn loạn khiến đầu tôi đau như búa bổ. Những giọng nói này xuất hiện và biến mất rất đột ngột, điểm chung là chúng rất bạo lực, chẳng hạn đều chứa đựng những từ ngữ như "tao giết mày". 

[Chú thích người dịch: Từ đây, giọng nói trong đầu được tác giả đánh dấu là Brain]

Dần dần, tôi nhận thấy những giọng nói này liên tục tấn công và lạm dụng tôi, thậm chí bản thân tôi cũng trở nên bạo lực theo. Chúng luôn nói: "Brain: Tại sao mày không chết đi!" Khi tôi đáp trả: Tao muốn mày im miệng", Brain kia trả lời: "Sao có thể, hahahaha, mày nghĩ mày là ai?" Sau đó, giọng nói này bắt đầu lôi kéo những người xung quanh tôi vào: "Brain: Mẹ mày ghét mày, mày chẳng đạt được thành tựu gì!". Tôi: "Cút đi!"

Có những lúc khi đi trên đường, tôi luôn cảm thấy những người xung quanh đang bàn tán về tôi. Khi đó, giọng nói ma thuật kia lại xuất hiện: "Brain: Bốn người họ đang bàn cách giết mày bằng một vụ tai nạn xe đó!" Tôi: "Có thật không?" Brain: "Mày nhanh chóng chạy về nhà trốn đi." Vì nghe theo những lời của "nó", tôi bắt đầu cảm thấy cha mẹ không còn gần gũi với tôi nữa. Tôi cảm thấy sợ hãi thế giới xung quanh, nhìn ai cũng nghĩ tới chuyện người đó bức hại mình.

Cuối cùng, dưới ảnh hưởng của sự ảo tưởng, tôi trở nên hưng cảm. Một buổi sáng nọ, tôi đã gửi một tin nhắn khá kỳ quặc vào nhóm chat công việc như sau: Joseph và Tina đang hẹn hò. Họ đều đã kết hôn, nhưng vì bị tôi phát hiện ra nên cả hai người đó đang muốn giết tôi. Chắc hẳn bạn cũng tưởng tượng ra được tin nhắn này đã khiến toàn thể nhân viên công ty bị chấn động mạnh tới cỡ nào. Đáng nói đây chỉ là suy nghĩ của riêng cá nhân tôi chứ sự việc thực tế thì không phải vậy.

Tina đã nói với mẹ tôi về chuyện này. Ngay lập tức, cha mẹ đã đưa tôi đến "trung tâm sức khỏe tâm thần Thượng Hải". Ban đầu tôi được chẩn đoán là mắc chứng "tâm thần phân liệt" và được yêu cầu điều trị tại viện. Trong những ngày đầu tiên nhập viện, tôi luôn ở trong trạng thái hưng phấn. Tôi được bác sĩ cho uống thuốc và luôn thiếp đi vì quá mệt mỏi. Tuy nhiên, chuyện đáng mừng là mỗi khi tỉnh dậy, ký ức tồi tệ trong đầu tôi sẽ biến mất một phần, nhưng chỉ cần tôi dừng thuốc thì nó sẽ quay lại sau vài ngày. Trước khi được đưa vào viện điều trị, tôi đã bị mất ngủ trong gần một tháng. Ngoài việc uống thuốc, tôi còn được nghe nhạc để thư giãn và thiền định. Bác sĩ cũng hướng dẫn tôi vẽ tranh, chơi trò chơi và đan len. Một tháng sau, tình trạng của tôi về cơ bản đã ổn định. 

Tôi rất nhạy cảm với “ngôn ngữ trong đầu" mình và tôi rất sợ tình trạng “giọng nói ma thuật” lại tái diễn. Trong mắt các bác sĩ, chúng tôi không phải là người bình thường, tất cả những đòi hỏi quá mức của chúng tôi đều là những biểu hiện bất thường trong mắt họ. Khi tôi còn ở bệnh viện, một tuần 6 ngày bố mẹ sẽ được vào thăm con vì chúng tôi không được phép sử dụng điện thoại di động.

Sau một thời gian tìm hiểu và chữa bệnh, tôi dần có cái nhìn khái quát về mối quan hệ giữa ngôn ngữ bên trong cơ thể và bệnh tâm thần phân liệt như sau: “Bệnh tâm thần phân liệt có ba triệu chứng điển hình: hoang tưởng, ảo giác thính giác, ảo giác thị giác, kết quả là sự xen kẽ giữa hưng cảm và trầm cảm. Trước đây vào năm 2009, tạp chí "Y học tâm lý" của Anh đã từng chỉ ra rằng không có sự khác biệt đáng kể giữa ảo giác thính giác của ngôn ngữ bên trong của bệnh nhân tâm thần phân liệt và ngôn ngữ bên trong của người bình thường. Nhưng hầu hết ngôn ngữ bên trong của những người bình thường là tích cực và có thể kiểm soát được, còn ngôn ngữ bên trong của những người bị tâm thần phân liệt thường không kiểm soát được và có xu hướng trở nên tiêu cực và bạo lực.

Trên thực tế, ảo giác thính giác ở bệnh nhân tâm thần phân liệt có liên quan đến việc thiếu kiểm soát suy nghĩ ngôn ngữ (đặc biệt là ngôn ngữ bên trong). Từ đầu đến cuối, những giọng nói ma thuật trong đầu đều giống với giọng nói của ngôn ngữ nội tâm trước đây của tôi, và tôi không thể kiểm soát được. Một số bệnh nhân cùng nhập viện với tôi nói rằng họ không nghe thấy tiếng nói bên trong mà là nghe thấy tiếng nói từ bên ngoài. Thực chất, đó là do ngôn ngữ bên trong được chuyển đổi trực tiếp ra bên ngoài và khiến bạn nghĩ rằng đó là giọng nói của người khác. Đây là một "thủ đoạn" chơi khăm của bộ não.

Cũng phải kể thêm là đèn trong phòng bệnh của chúng tôi được bật 24 giờ một ngày. Bệnh nhân trong tình trạng ổn định sẽ ngủ yên giấc hơn nhờ có thuốc, còn những bệnh nhân hưng cảm thường sẽ nổi loạn vào ban đêm, thậm chí một số người còn liên tục nói to những suy nghĩ bên trong của họ và thay đổi giọng nói như thể một người đang diễn nhiều vai trong một vở kịch vậy. Điều này có vẻ hơi đáng sợ. Trước khi nhập viện, tôi từng nhìn thấy những người hành xử tương tự trên đường phố, nhưng lúc đó tôi không hiểu họ đang làm gì. 

Trong phòng bệnh của chúng tôi, các cửa sổ chỉ có thể mở hé một chút và tất cả đều cần có chìa khóa để mở. Thỉnh thoảng, tôi có thể đứng ngoài ban công phơi nắng, Vì các loại thuốc tôi uống có tác dụng phụ tương đối lớn nên hàng tháng tôi phải làm điện tâm đồ và các chỉ số xét nghiệm máu. May mắn thay vào khoảng cuối năm thì tôi đã được ra viện, nhưng tôi không quay trở lại công ty cũ để làm việc mà xin nghỉ vài tháng rồi tìm một công việc mới. 

Bây giờ tôi vẫn đang dùng thuốc. Bác sĩ nói rằng tôi cần dùng thuốc suốt đời. Tôi đã uống tổng cộng bốn loại thuốc là Viston, Debakin và Chlorpromazine để điều trị chứng hưng cảm và Artane để ngăn ngừa tác dụng phụ. Chlorpromazine thường được tôi ví như loại thuốc ngủ đông vì một khi uống nói, tôi có thể ngủ đến 16 giờ một ngày. Artane ngăn chặn các phản ứng ngoại tháp, bao gồm mất vận động, chứng ngồi không yên, loạn trương lực cơ cấp tính và rối loạn vận động muộn. 

Giờ đây, tôi đã dần khôi phục lại được tính cách vui vẻ và lạc quan của mình, còn những "giọng nói ma thuật” trong đầu thì đã lâu không xuất hiện. Tôi cũng không còn thích mô phỏng nhiều nhân vật và nhiều cảnh khác nhau trong tâm trí mình như trước đây. Câu chuyện của tôi đã diễn ra như thế đấy. Bệnh của tôi không đặc biệt nghiêm trọng, vậy nên tôi cảm thấy rất vui khi được chia sẻ trải nghiệm này của mình và giúp mọi người hiểu thêm một số kiến thức về bệnh tâm thần.

Cre: Zhihu