Nhân dịp Decision To Leave đại thắng tại Rồng Xanh 2022, cùng ôn lại chút kỷ niệm về một tuyệt tác tình yêu của thế kỉ 21

Chiến thắng vang dội của Decision To Leave tại Lễ trao giải điện ảnh Rồng Xanh lần thứ 43 chắc chắn đã nằm trong dự đoán của giới chuyên môn cũng như phần đông khán giả. Tuy vậy thì việc tận mắt chứng kiến điều đó trở thành hiện thực rõ ràng vẫn mang đến cảm giác vỡ oà đầy hạnh phúc với những ai yêu quý bộ phim. Nhân đây mình cũng xin được góp vui bằng bài điểm lại một số chi tiết đắt giá cũng như những tâm sự của chính đạo diễn Park về đứa con tinh thần của mình.

*Lược dịch từ Polygon: Park Chan-wook explains Decision to Leave’s ‘sacred’ ending and small, crucial details

Decision To Leave chắc chắn là một trong những phim điện ảnh hay nhất năm 2022 và là một trong những tác phẩm công phu nhất mà Park Chan Wook từng thực hiện.

Trò chuyện cùng Park sau khi bộ phim được trình chiếu tại Fantastic Fest ở Austin, Texas, ngay lập tức thấy rõ rằng ông đã gói ghém rất nhiều biểu tượng tầng tầng lớp lớp vào những chi tiết nhỏ của bộ phim để định hình câu chuyện.

THỂ LOẠI, TÌNH DỤC VÀ BẠO LỰC

Một điều có thể khiến khán giả ngạc nhiên trong lần đầu tiên xem phim là câu chuyện tội phạm này tập trung vào sự lãng mạn đến mức nào. Điều này cũng làm nảy sinh một số tranh luận cho thể loại chính xác của Decision To Leave - dù đó là hành trình phá án giật gân với chuỗi án mạng hay chỉ là một phim tình cảm lãng mạn được bao bọc trong các bí ẩn chết người.

Về điểm này, đạo diễn Park chia sẻ: “Đó là một trong những lý do tôi giảm các yếu tố khỏa thân và bạo lực… Trên thực tế, hầu hết các tác phẩm trước đây của tôi đều đề cập ít nhiều đến tình yêu. Nhưng dường như phần lớn mọi người đã không thể tiếp nhận nó theo cách đó, có lẽ vì các cảnh tình dục và bạo lực quá rõ ràng nên sau khi xem xong, đó là tất cả những gì họ nhớ khi bước ra khỏi rạp.

“Vì vậy, ngay cả khi tôi làm một bộ phim tình cảm, mọi người sẽ nhìn vào tính gợi dục hơn là chủ nghĩa lãng mạn lẽ ra phải truyền tải. Tôi muốn thoát khỏi những đánh giá sai lầm đó, và điều này giải thích tại sao tôi cố gắng loại bỏ hết mức các yếu tố gây sốc trong bộ phim này.”

RÀO CẢN NGÔN NGỮ

Một điều quan trọng về Seo-rae có thể hơi lạ lẫm với những người không nói tiếng Hàn: Cô ấy xin lỗi tất cả những người cô ấy gặp vì khả năng nắm bắt ngôn ngữ còn thiếu sót của mình. Đôi khi cô nói tiếng Trung vào điện thoại và dùng phần mềm dịch thuật sang tiếng Hàn.

“Cách phát âm tiếng Hàn của Seo-rae không hoàn hảo, nhưng nó vẫn ổn để một người Hàn có thể hiểu những gì cô ấy nói,” Park cho biết. “Khi Seo-rae gửi một tin nhắn, cô sử dụng thứ ngữ pháp và chính tả hoàn hảo nhất. Ngược lại, người chồng thứ hai của cô viết sai chính tả và ngữ pháp thì rất tệ. Khi cô ấy nói, tất cả các cụm từ gần như hoàn hảo. Seo-rae thậm chí còn thanh lịch hơn cả một người Hàn Quốc hiện đại, bởi lẽ cô đã học tiếng Hàn thông qua các phim cổ trang. Cô ấy hệt như một người đang cố gắng học tiếng Anh qua tác phẩm của Shakespeare vậy.”

Park cho biết những người nói tiếng Hàn thoạt tiên có thể sẽ nghĩ phát âm của Seo-rae nghe “hơi buồn cười”, nhưng ông muốn họ trải nghiệm một quá trình cụ thể để làm quen với ngôn ngữ của cô: “Ban đầu bạn có thể cảm thấy ngạc nhiên. Thế nhưng càng nghe nhiều, bạn càng nhận ra rằng tiếng Hàn của cô ấy chính xác hơn cách nó phát âm, thậm chí tao nhã hơn.

“Trong phim cũng có những trường hợp cô ấy sẽ sử dụng một từ cụ thể, nhưng trong một ngữ cảnh lạ. Vì vậy khi ai đó nghe thấy nó, mới đầu họ sẽ nghĩ rằng nó là một sự nhầm lẫn. Tuy nhiên càng nghe nhiều, họ càng có thể nhận ra rằng từ đó thực sự có một ý nghĩa mới. Tất cả những điều này có thể hơi khó hiểu qua phụ đề, nhưng tôi chắc rằng tất cả các bạn cũng đã có trải nghiệm tương tự khi nghe một người nước ngoài cố gắng nói tiếng Anh và nó nghe không chuẩn lắm.”

Decision To Leave đã thành công vang dội ở Hàn Quốc, theo đó Park cho biết sách kịch bản vừa ra mắt cũng đã bán rất chạy, giúp nhiều người có thêm cơ hội nghiên cứu cách Seo Rae nhắn tin và đối thoại – “Cách sử dụng tiếng Hàn cổ điển của cô ấy thực sự đã trở thành một xu hướng mới”.

NHỮNG CHIẾC TÚI

Trang phục được thiết kế đặc biệt của Hae-jun là một chi tiết khá thú vị trong phim: Cụ thể quần áo của anh ấy được trang bị thêm rất nhiều túi phụ, nơi nhét đầy các món đồ lặt vặt. Cả Seo-rae và vợ của anh đều vô thức thò tay vào túi khi họ muốn thứ gì đấy như thể Hae-jun là máy bán hàng tự động. Có vẻ như rõ ràng Park và đồng biên kịch Jeong Seo-kyeong muốn nhấn mạnh sự chỉn chu, tỉ mỉ luôn cố gắng sẵn sàng cho mọi thứ, theo đó những người phụ nữ trong đời anh vô tư tận dụng sự chuẩn bị của viên thanh tra và anh thì bình thản chấp nhận nó.

“Bạn đã đúng khi cho rằng số lượng túi của Hae-jun thể hiện việc anh đã sẵn sàng cho bất cứ điều gì xảy đến trong cuộc sống của mình,” Park bày tỏ. “Bởi vì là một cảnh sát, bạn có thể nghĩ anh ta sẽ mang theo súng ở một trong những chiếc túi này. Nhưng điều buồn cười là anh thực sự không hay mang súng bên mình, thay vào đó lại là khăn lau và son dưỡng môi. Tôi muốn thể hiện rằng Hae-jun là một người rộng rãi, hào phóng và luôn chăm lo đến mọi người xung quanh. Cơ hồ chẳng mấy khó khăn để anh ấy hiểu tại sao con người làm điều này hay điều kia. Anh thậm chí sẵn sàng đón nhận bất cứ thứ gì của bất kỳ ai trong đời mình”.

Park cho biết các cảnh sát gặp nhiều “người bất thường trong xã hội” hơn so với công dân bình thường, vì vậy xét theo vài khía cạnh họ thực sự cần “hiểu biết rộng hơn” về nhân loại. “Bạn cần phải là một người bao dung hơn để đảm nhận tốt công việc này. Vì vậy, tôi muốn thể hiện rằng Hae-jun có thái độ đúng đắn để trở thành một cảnh sát thực thụ. Ngoài ra, điều quan trọng đối với một cảnh sát là không được có thành kiến với bất cứ ai. Đơn giản là nếu điều đó xảy ra, một cảnh sát có thể nghi ngờ sai lệch ai đó, dựa trên ngoại hình của họ hoặc những thứ tương tự. Thế nên đó là điều mà tôi cho là rất quan trọng cần có ở nhân vật này.”

Ngoài ra, Park cũng chia sẻ người xem nên đặc biệt chú ý đến cách vợ anh sử dụng những chiếc túi đó, trái ngược với cung cách của Seo-rae.

“Đúng là tất cả những người phụ nữ trong đời Hae-jun đều lấy đồ từ trong túi của anh, nhưng có một sự khác biệt quan trọng giữa hai người phụ nữ: Vợ anh ta, mặc dù đã ở bên chồng một thời gian dài nhưng vẫn không biết cái gì ở túi nào nơi áo khoác của anh. Trong khi Seo-rae biết chính xác nên lấy gì từ túi nào.”

GĂNG TAY CHAINMAIL

Có một thời điểm, Hae-jun phải đối mặt với tên tội phạm bỏ trốn đang cầm dao, và viên thanh tra cẩn thận rút ra và đeo một chiếc găng tay Chainmail mà anh sử dụng để tự vệ. Đó là một vật dụng khá kỳ lạ đối với cảnh sát và những khán giả nước ngoài có thể thắc mắc: Găng tay lưới thép có phải là thiết bị tiêu chuẩn của cảnh sát ở Hàn Quốc không?

Về chi tiết này, Park cho biết: “Không phải cảnh sát Hàn Quốc nào cũng đeo găng tay đó. Nhưng nam diễn viên Park Hae Il thực ra có một người quen là cảnh sát đã nghỉ hưu, và người này khuyên anh ấy nên giữ một chiếc găng tay như vậy đề phòng có cướp vào nhà hoặc bất cứ điều gì nguy hiểm xảy ra. Vì vậy, ý tưởng thực ra đến từ đó.” Qua đây cũng tô điểm thêm về chi tiết túi của Hae-jun và những thứ bên trong: “Một lần nữa, điều này củng cố hình ảnh rằng anh ấy thực sự sẵn sàng cho mọi tình huống.”

MẮT VÀ THUỐC NHỎ MẮT

Khán giả có thể nhận thấy mối bận tâm với những đôi mắt cận cảnh hay cách nhân vật chăm chú vào đồ vật hoặc nhìn chằm chằm vào nhau trong suốt bộ phim – một chủ đề chính đang diễn ra là câu hỏi ai nhìn thấy chính xác điều gì và ai bỏ lỡ những gì trước mắt họ. Hae-jun nhấn mạnh các chủ đề bằng cách liên tục lấy ra một lọ thuốc nhỏ mắt từ túi của mình, và sử dụng nó bất cứ khi nào anh ấy chuẩn bị khám nghiệm hiện trường hoặc xem xét bằng chứng, mang đến cảm giác như một phép ẩn dụ để thông suốt tầm nhìn của anh. Nhưng nó cũng có thể dễ dàng là một dấu hiệu cho thấy Hae-jun đang căng thẳng hoặc kiệt sức khi phải giải quyết tất cả những tội ác này, hoặc chứng mất ngủ kéo dài khiến anh bị khô mắt.

“Tôi chỉ muốn nhấn mạnh rằng thuốc nhỏ mắt không chỉ vì các vấn đề về sức khoẻ,” Park cho biết. “Chỉ là khi tầm nhìn của Hae-jun thông thoáng hơn, anh ấy hy vọng có thể nhìn thế giới rõ ràng hơn.”

Điều này cũng phần nào phù hợp với chủ đề của Decision To Leave tập trung vào bí ẩn và viễn cảnh, cũng như về khó khăn trong việc nhìn và hiểu người khác – ngay cả đối với những người sâu sắc và tưởng chừng hiểu thấu tất cả như Hae-jun và Seo-rae.

“Xuyên suốt bộ phim, chúng ta thấy rất nhiều sương mù. Chúng tôi cũng nhận thấy rằng quần áo của mọi người nằm trên ranh giới giữa xanh lục và xanh lam. Có rất nhiều điều không chắc chắn về mặt hình ảnh, đó là một trong những trọng tâm của bộ phim, khắc hoạ cách các nhân vật đôi khi lạc lối trong cảm xúc của chính họ, tương tự sự chông chênh trước cảm xúc của người khác.”

CA KHÚC "SƯƠNG MÙ"

Phiên bản gốc năm 1967 của ca sĩ nổi tiếng Jung Hoon Hee thuộc về những tình khúc kinh điển mà Park mong đợi những người cùng thời với ông đã từng tiếp xúc vào một thời điểm nào đó trong đời. Trong phần hỏi đáp sau buổi chiếu phim tại Fantastic Fest, Park tiết lộ rằng ông cũng tìm kiếm bản cover giọng nam nổi tiếng nhất của bài hát với ý định sử dụng nó trong phim.

Tuy nhiên, mặc dù ban đầu Park định hoàn tất bộ phim với phiên bản của nam ca sĩ kiêm nhạc sĩ nổi tiếng Song Chang-sik, nhưng sau đó ông đã quyết định thay đổi. “Tôi bất giác nhận ra làm như thế sẽ phá vỡ sự cân bằng. Nếu chỉ sử dụng giọng nam, nó có lẽ sẽ khiến bộ phim giống như câu chuyện buồn của một người đàn ông đã gặp và mãi mãi mất đi người phụ nữ của mình. Tôi đã cố gắng hết sức để giữ sự cân bằng giữa họ trong suốt bộ phim.”

Chính vì vậy, vị đạo diễn đã mời Song và Jung quay lại phòng thu và thu âm một phiên bản song ca mới của bài hát, sau đó trở thành bản nhạc chính thức của bộ phim.

“Câu chuyện của Decision To Leave bắt đầu từ ca khúc Mist… Cụ thể trong lời bài hát, có dòng “Mở mắt ra trong sương mù”, vì vậy tôi thực sự tập trung vào ý nghĩa của bài hát. Tôi muốn tạo ra một nhân vật đang thực sự cố gắng để nhìn xuyên qua thế giới mù sương.”

Ý tưởng đó quay trở lại với Hae-jun và thứ thuốc nhỏ mắt của anh, nỗ lực xuyên qua sương mù để thấu tỏ mọi thứ và đồng thời nhấn mạnh chủ đề lãng mạn của bộ phim, khi cả Hae-jun và Seo-rae đều hoang hoải tìm kiếm nhau giữa muôn trùng màn sương giăng mắc. “Tất cả về nỗi cô đơn, về việc cố gắng tìm ai đó để ở bên, cố gắng tìm một người để yêu bất chấp tất cả sự cô đơn trong cuộc sống của bạn.”

CÁI KẾT GÂY CHOÁNG VÁNG

Kết thúc của bộ phim là điều gì đó thật sự nhức nhối: Seo-rae đã chọn cách chôn sống chính mình trong bãi cát bên bờ biển và chờ thủy triều lên nhấn chìm cô vĩnh viễn. Một tin nhắn đã được gửi đến cho Hae-jun gợi ý về “quyết tâm chia tay” của nàng, nhưng anh nghiễm nhiên là không bao giờ biết được tường tận kế hoạch của cô. Phân cảnh kết thúc không thể ám ảnh hơn với dáng chạy cuồng loạn, mải miết tìm kiếm bóng dáng người thương của Hae-jun giữa biển khơi vô tận…

“Khoảnh khắc anh nói anh yêu em, tình yêu trong anh kết thúc… Giây phút tình yêu của anh kết thúc, tình yêu nơi em lại bắt đầu,”. Thực tế phũ phàng không thể thay đổi là họ không bao giờ có thể ở bên nhau. Nhưng đồng thời, Seo-rae cũng đã thấu tỏ nỗi ám ảnh của Hae-jun với những vụ án không có lời giải, và thế là cô để lại cho anh một bí ẩn mà có lẽ anh sẽ không bao giờ có thể làm sáng tỏ - sự biến mất của cô. Bằng cách chọn một cái chết sẽ khiến anh phải không ngừng suy đoán, đó đích thực là sự đảm bảo chắc chắn rằng anh sẽ luôn nhớ và bị ám ảnh bởi cô mãi mãi, hệt như cách cô bị ám ảnh bởi anh.

Park thường nói điều liên kết các bộ phim của ông chính là chủ đề về trách nhiệm – cách các nhân vật của ông đồng thuận hoặc không chịu trách nhiệm về hành động của chính họ. Trong trường hợp này, cách Seo-rae chấp nhận hậu quả của những vụ giết người do mình gây ra là một cách chuộc lỗi có thể khiến khán giả buồn bã lẫn xót xa, nhưng Park cảm thấy đó là một lựa chọn quan trọng đối với cô ấy.

Ông chia sẻ thêm, một phần điều đó xuất phát từ sự khác biệt giữa việc chấp nhận trách nhiệm đối với lựa chọn của mình và việc dũng cảm hành động theo sự chấp thuận đó. “Điều này xuất phát từ ý thức sâu sắc về quan điểm đạo đức khi ai đó nói, 'Bạn cần phải cảm thấy có trách nhiệm với điều gì đó'. Nhưng thực sự hành động vì những gì bạn cảm thấy có trách nhiệm lại là một chủ đề hoàn toàn khác. Đây là một cái gì đó rất khác biệt và khó khăn. Vì vậy, chỉ cảm thấy có trách nhiệm so với việc can đảm hành động vì trách nhiệm – tôi muốn nhấn mạnh rằng nỗ lực hành động là thực sự đáng trân trọng.”

“Vì vậy, chẳng hạn, nếu ai đó đã phạm một tội lỗi lớn mà họ không thể tìm ra cách để chuộc lỗi, và cuối cùng họ đã tự sát thì rõ là không tích cực. Nhưng mặt khác chúng ta cũng hãy thử hiểu và thậm chí tôn trọng cảm xúc và suy nghĩ của họ khi họ cảm thấy đây là lựa chọn duy nhất.”

“Tương tự các nhân vật trong phim của tôi, bất cứ khi nào họ chịu trách nhiệm về hành động của mình, không phải lúc nào cũng thành công và không phải lúc nào cũng đáng khen ngợi. Bạn thậm chí có thể nói nó ngu ngốc. Nhưng tôi muốn nói rằng bản thân cam kết hành động này đôi khi thực sự thiêng liêng.”