Sự khác biệt giữa bệnh chàm và bệnh vẩy nến?

Bệnh chàm và bệnh vẩy nến là tình trạng viêm da phổ biến. Cả hai đều có thể gây phát ban ngứa và xuất hiện trên cùng một bộ phận của cơ thể – đối với người chưa qua đào tạo, chúng rất dễ bị nhầm lẫn với nhau.

Phương pháp điều trị cho các trường hợp nhẹ và trung bình của những tình trạng này là tương tự nhau, nhưng các trường hợp nghiêm trọng có thể cần dùng thuốc cụ thể hơn.

Cùng xem xét nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh chàm và bệnh vẩy nến cũng như điều khiến chúng khác biệt.

Bệnh chàm là gì?

Bệnh chàm, còn được gọi là viêm da dị ứng, là một tình trạng da phổ biến ảnh hưởng đến 10% số người.

Các triệu chứng dễ nhận biết của nó bao gồm phát ban khô, ngứa, có thể từ các mảng nhỏ đến bùng phát nghiêm trọng gây ngứa dữ dội và đôi khi đau do gãi.

Anar Mikailov, bác sĩ da liễu và người sáng lập KP Away cho biết: “Bệnh chàm thường thấy nhất ở trẻ em – 95% trường hợp ở độ tuổi lên 5 – và ít hơn nhiều ở người lớn”.

Bệnh chàm có liên quan đến các tình trạng dị ứng như hen suyễn, sốt và dị ứng thực phẩm. Hơn một nửa số trẻ em dưới 13 tuổi bị bệnh chàm sẽ tiếp tục phát triển các bệnh khác.

Bạn có nhiều khả năng bị bệnh chàm nếu các thành viên trong gia đình bạn cũng bị hen suyễn hoặc dị ứng với môi trường. Trẻ em da đen có xu hướng phát triển bệnh này thường xuyên hơn (19%) so với trẻ em da trắng (16%) hoặc trẻ em châu Á (8%).

Nguyên nhân gây bệnh chàm

Nguyên nhân chính xác của bệnh chàm rất khó xác định vì có nhiều yếu tố ảnh hưởng:

Di truyền học: Nghiên cứu mới nhất cho thấy bệnh chàm có cơ sở di truyền. Một số biến thể gen nhất định góp phần làm hàng rào bảo vệ da bị suy yếu , khiến các tế bào da mất độ ẩm và hình thành các khoảng cách giữa chúng, khiến da khô, kích ứng và ngứa.

Hệ thống miễn dịch: Khi hàng rào bảo vệ da bị suy yếu, làn da sẽ dễ bị tổn thương hơn trước các chất kích thích từ môi trường. Hệ thống miễn dịch coi những chất kích thích này là nguy hiểm và phản ứng bằng tình trạng viêm, gây ngứa và phát ban.

Môi trường: Các triệu chứng chàm bùng phát có thể do nhiều chất kích thích môi trường khác nhau gây ra. Phổ biến bao gồm:

·        Sản phẩm tẩy rửa gia dụng và sữa tắm

·        Sản phẩm mỹ phẩm có mùi hương nhân tạo

·        Bụi và phấn hoa

·        Vẩy da thú cưng

·        Khói thuốc lá

·        Các yếu tố khí hậu – thay đổi theo mùa hoặc thời tiết khắc nghiệt

Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ phát triển bệnh chàm bao gồm nơi sinh sống. Nó phổ biến hơn nếu sống trong môi trường:

·        Trong một thành phố

·        Ở một quốc gia có thu nhập cao như Mỹ

·        Xung quanh thời tiết lạnh và ẩm ướt

Mức độ căng thẳng cao ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch và da và làm tăng phản ứng viêm gây ra bệnh chàm.

Các triệu chứng của bệnh chàm

Triệu chứng chính của bệnh chàm là ngứa, có thể rất dữ dội và thường tồi tệ hơn vào ban đêm.

“Ngứa bắt đầu trước khi phát ban và xuất hiện ở những vùng đối xứng trên cơ thể . Ở trẻ em, phát ban đối xứng kèm theo ngứa xuất hiện gần khuỷu tay, đầu gối, quanh mắt, trán và mũi”, Mikailov nói.

Bệnh chàm cũng có thể gây ra:

·        Phát ban đổi màu – trên da sáng màu, nó sẽ có màu đỏ, trên da sẫm màu, nó có thể có màu nâu sẫm, tím hoặc xám

·        Da dày và có vảy do gãi thường xuyên

·        Sưng tấy

·        Các vùng da rỉ nước hoặc đóng vảy

Điều trị bệnh chàm

“Điều trị bệnh chàm nhẹ bắt đầu bằng việc tránh các tác nhân gây ra bởi môi trường , thường xuyên sử dụng kem dưỡng ẩm thích hợp và thuốc chống viêm tại chỗ. Trong những trường hợp nghiêm trọng, thuốc uống và thuốc tiêm có thể rất hiệu quả, cho kết quả nhanh chóng sau vài ngày đến vài tuần”, Jeffrey Hsu, MD, bác sĩ da liễu và người sáng lập Oak Dermatology cho biết.

Hsu nói rằng mặc dù thường có hiệu quả, nhưng những loại thuốc này không phải là phương pháp chữa trị - bệnh chàm là một tình trạng mãn tính và đôi khi có thể bùng phát nếu không được bác sĩ da liễu quản lý đúng cách.

Bệnh vẩy nến là gì?

Bệnh vẩy nến gây phát ban khô, ngứa đặc trưng bởi các mảng da có vảy. Nó khá phổ biến, ảnh hưởng đến khoảng ba phần trăm người trưởng thành ở Mỹ – hoặc gần tám triệu người.

Bệnh vẩy nến là một tình trạng mãn tính, không thể chữa khỏi, có xu hướng bùng phát liên tục với các triệu chứng ngày càng trầm trọng hơn.

Mikailov nói: “Không giống như bệnh chàm, bệnh vẩy nến có thể gặp ở trẻ em cũng như ở tuổi trưởng thành và ảnh hưởng đến nam giới và nữ giới như nhau”.

Nguyên nhân của bệnh vẩy nến

Bệnh vẩy nến là một tình trạng tự miễn dịch – hệ thống phòng thủ của cơ thể coi các tế bào bình thường, khỏe mạnh là nguy hiểm và giải phóng các kháng thể để tấn công chúng – vì vậy nguyên nhân của bệnh vẩy nến là một cơ chế tương tự như các bệnh tự miễn dịch khác như viêm khớp dạng thấp, lupus và viêm tuyến giáp Hashimoto.

Trong trường hợp bệnh vẩy nến, các tế bào T từ hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào da khỏe mạnh. Điều này khiến cơ thể đẩy nhanh quá trình tạo ra các tế bào da mới – những tế bào mới này tích tụ trên bề mặt da, tạo nên hình dạng vảy đặc trưng của bệnh vẩy nến.

Bệnh vẩy nến có xu hướng di truyền trong gia đình và có một số nguyên nhân phổ biến, cả về tỷ lệ mắc lần đầu cũng như các đợt bùng phát sau khi bệnh đã hình thành. Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

·        Căng thẳng

·        Nhiễm trùng – da và đặc biệt là viêm họng liên cầu khuẩn

·        Tổn thương da, như vết trầy xước hoặc vết cắt

·        Thời tiết, đặc biệt là khi trời lạnh và khô

·        Sử dụng thuốc lá

·        Sử dụng rượu nặng

·        Ốm

Bệnh vẩy nến có thể ảnh hưởng đến mọi người theo những cách khác nhau. Các trường hợp nhỏ có thể chỉ là một vài đốm da bong vảy, trong khi một số trường hợp có thể ảnh hưởng đến các phần lớn của cơ thể. Những nơi phổ biến nhất mà bệnh vẩy nến xuất hiện là da đầu và mặt, khuỷu tay, đầu gối, bàn chân và lưng dưới.

Các triệu chứng của bệnh vẩy nến

Ngoài phát ban có vảy, các triệu chứng của bệnh vẩy nến bao gồm:

·        Da khô và nứt nẻ, có thể ngứa và chảy máu khi gãi

·        Móng bị rỗ hoặc nứt

·        Đốt hoặc đau da

·        Đau khớp

Khoảng một trong bốn người bị bệnh vẩy nến sẽ phát triển một tình trạng gọi là viêm khớp vẩy nến, thường xảy ra nhiều năm sau khi bệnh vẩy nến trên da bắt đầu. Viêm khớp vẩy nến có những điểm tương đồng với viêm khớp dạng thấp – cả hai đều gây đau khớp, sưng và trong một số trường hợp, biến dạng khớp.

Những người bị bệnh vẩy nến có nhiều khả năng phát triển các tình trạng khác như:

·        Bệnh tim mạch

·        Bệnh tiểu đường type 2

·        Huyết áp cao

·        Trầm cảm

·        Bệnh viêm ruột hoặc các tình trạng tự miễn dịch khác

Điều trị bệnh vảy nến

“Điều trị bệnh vẩy nến bao gồm các loại kem corticosteroid, kem vitamin D, liệu pháp quang học và đôi khi là thuốc tiêm hoặc uống. May mắn thay, nhờ có các loại thuốc mới, bệnh vẩy nến về cơ bản có thể được chữa khỏi”, Mikailov nói.

Người bệnh có thể thấy sự cải thiện sau một đến hai tháng bằng thuốc tiêm. Mikailov cho biết, các loại kem và liệu pháp ánh sáng có thể cần từ hai đến ba tháng trước khi cải thiện.

Bệnh chàm vs bệnh vẩy nến

Hsu cho biết: “Hai tình trạng phổ biến này có thể trông giống nhau– ban đầu cả hai đều có biểu hiện phát ban có vảy đỏ và trong những trường hợp nhẹ, các phương pháp điều trị có thể rất giống nhau”.

Cả hai điều kiện là do rối loạn chức năng hệ thống miễn dịch. Trong bệnh chàm, hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, trong khi ở bệnh vẩy nến, hệ thống miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh – vì vậy trong những trường hợp nghiêm trọng, thuốc cho từng loại sẽ khác nhau, Hsu nói.

Bệnh vẩy nến, là một tình trạng tự miễn dịch, có nhiều biến chứng hơn bệnh chàm. Hsu cho biết: “Trong khi một số trường hợp bệnh chàm có thể nghiêm trọng, gây nhiều khó chịu và ngứa ngáy, thì bệnh vảy nến có xu hướng gây ra những hậu quả nghiêm trọng và trên diện rộng trên nhiều hệ thống, bao gồm viêm khớp, bệnh tim và tiểu đường”.

Sự khác biệt chính giữa bệnh chàm và bệnh vẩy nến là ngứa: bệnh chàm luôn ngứa, đôi khi rất dữ dội, nhưng ngứa do bệnh vẩy nến nhẹ hơn và có xu hướng kèm theo cảm giác nóng rát hoặc châm chích.

Lời khuyên của chuyên gia

Bệnh chàm và bệnh vẩy nến đều là những tình trạng da phổ biến khó có thể phân biệt được. Tuy nhiên, chúng thường có thể được điều trị tương tự bằng thuốc bôi.

Đối với các trường hợp vừa và nặng, bác sĩ da liễu được đào tạo sẽ có thể phân biệt hai loại này và đưa ra các khuyến nghị điều trị tốt nhất.