Lòng tự trọng và câu chuyện làm sao để yêu lành mạnh?

Làm thế nào để trong tình yêu và hôn nhân, chúng ta có thể nhận diện và cải thiện lòng tự trọng của bản thân?

Lòng tự trọng dưới góc độ tâm lý học

“Lòng tự trọng” là sự tôn trọng và sự thừa nhận mà ta dành cho chính mình. Một người được coi là có lòng tự trọng cao khi họ không chỉ yêu thích bản thân mà còn thừa nhận những gì thuộc về mình như tính cách, năng lực, nền tảng gia đình, ưu khuyết điểm và có sự nhìn nhận tích cực về bản thân .

Tuy nhiên, ở Việt Nam, nhiều người từ nhỏ đã được dạy rằng phải khiêm tốn, phải biết mình ở đâu và không nên quá tự hào về những điều mà mình có. Điều đó thể hiện qua việc họ từ chối những lời nhận xét tốt đẹp về bản thân, họ xua tay khi nhận được sự tán thưởng từ mọi người vì có chất giọng hay, hay vội vàng chối bỏ khi được khen vì đã làm tốt việc gì đó.

Vậy nhưng, nghiên cứu tâm lý học cho thấy việc khó khăn khi đón nhận lời khen có liên quan tiếp đến lòng tự trọng thấp. Và thậm chí rất nhiều người xung quanh chúng ta vẫn ngại ngùng khi được ai đó khen thành quả của mình, vì từ nhỏ họ đã đã thấy bản thân mình chưa đủ cố gắng, chưa có thành tựu gì nổi bật. Điều này dẫn đến việc họ không tự tin vào bản thân trong tình yêu và hôn nhân, không hiểu được giá trị của bản thân mình nằm ở đâu để yêu lành mạnh hơn.

Thiếu lòng tự trọng trong tình yêu và hôn nhân sẽ đem đến những hệ lụy gì?

Trong Trốn Tìm podcast https://www.youtube.com/watch?v=JbZpJ5UpiCQ, câu chuyện một bạn nữ chấp nhận mọi thói hư tật xấu của chồng mình, ngay cả khi chồng ngoại tình cũng không muốn từ bỏ hôn nhân với lý do là nghĩ cho con. Vì đã quá quen với việc nghĩ rằng bản thân sẽ chấp nhận mọi sai lầm của anh ta, lòng tự trọng thấp khiến người đó bỏ qua việc bản thân họ không được tôn trọng, và nghĩ người kia không hề làm gì có lỗi, mà nếu có thì bản thân cũng sẽ thứ tha. Họ không dám mong cầu được đối xử tốt hơn.

Ở những người không nhận ra giá trị của mình thì khi bị những người xung quanh đối xử không đúng mực, thiếu tôn trọng thì họ cũng không hề hay biết rằng điều đó là sai và không ai có thể chấp nhận được nó cả.

Trái lại, ở những người có lòng tự trọng cao, họ sẽ có khả năng nhìn nhận bản thân trong nhiều tình huống bất lợi. Những lúc họ gặp tình huống xấu, họ sẽ biết rằng lỗi không phải hoàn toàn là do họ. Hoặc họ nhận biết được rằng những hành vi nào họ có thể chịu đựng và những hành vi, lời nói nào là đi quá giới hạn. Khi ở trong một mối quan hệ mà họ không cảm thấy mình được trân trọng, bản thân những người này sẽ tự biết cách rời đi và tránh xa những điều có thể làm tổn hại đến tinh thần. Bởi vì họ có đủ sự tôn trọng chính mình để hiểu rằng không một ai đáng phải nhận những điều tồi tệ đó.

Nhận thức lòng tự trọng để sống và yêu lành mạnh

• Tự tin chấp nhận những lời khen cho dù là lời khen từ người khác hay lời khen dành cho chính mình. Nghiên cứu cho thấy việc bạn cảm thấy khó khăn khi đón nhận lời khen sẽ có liên quan tiếp đến lòng tự trọng thấp.

• Cho bản thân thời gian nghỉ ngơi. Không ai trên đời này là hoàn hảo, vì vậy việc có những khuyết điểm, mắc phải những sai lầm và quá khứ có thể không mấy tốt đẹp của bạn cũng không phải là chuyện gì quá to tát cả. Bạn hãy từng bước học cách vị tha cho chính mình và yêu lấy nó. Bất cứ khi nào bạn bắt đầu chỉ trích hay đặt nặng vấn đề cho bản thân, hãy tự ngẫm lại xem bạn đã thực sự công bằng với chính mình hay chưa?

• Cố gắng đi tìm những điểm đặc biệt của mình thông qua việc công nhận giá trị bản thân; có thể bằng những cách đơn giản nhất như những đặc điểm cơ thể, tính cách, những gì ở hiện tại bạn đang có, trình độ học vấn, những kỉ niệm bạn đã trải qua,… Hãy viết những điều bạn đã thực hiện được ra một tờ giấy và đọc lại nó mỗi khi bạn thấy mình vô dụng, không có giá trị. Phương pháp này https://www.youtube.com/watch?v=N6WCAjGI5EI đã từng được hai host của Trốn Tìm podcast nhắc đến và phân tích, nhằm giúp mọi người có thể vượt qua được những đổ vỡ trong tình yêu và trân trọng chính mình hơn.

Đừng quên rằng, bạn sẽ không thể yêu thương những người xung quanh đúng cách, không thể hạnh phúc trong tình yêu và hôn nhân nếu không biết cách yêu thương và trân trọng bản thân mình.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn nhận diện và cải thiện lòng tự trọng của mình trong tình yêu nói riêng và cuộc sống nói chung để có thể trở thành một phiên bản tốt nhất của bản thân.

Nguồn: Psychological facts - Tâm lý học và Xã hội học Việt Nam