Vitamin D từ ánh nắng mặt trời có thể giúp ngăn ngừa chứng mất trí nhớ và chống lại các bệnh khác

Vitamin D mang lại điều gì? Ánh sáng mặt trời? Sức khỏe của xương? Tăng cường khả năng miễn dịch?

Thực phẩm trong các siêu thị được khuyến mại vào thời điểm cao điểm của đại dịch Covid-19 được quảng cáo có mức vitamin D cao - đặc biệt là nấm , tiếp xúc với tia cực tím, cung cấp một lượng đáng kể vitamin D2.

Trong những năm gần đây, loại vitamin tan trong chất béo này được quảng cáo là tốt cho chúng ta theo nhiều cách, từ bảo vệ sức khỏe của xương đến tăng cường khả năng miễn dịch. Các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy vitamin D thậm chí có thể làm giảm sự phát triển của tế bào ung thư, giúp kiểm soát nhiễm trùng và giảm viêm.

Một nghiên cứu gần đây cho thấy vitamin D có thể mang lại một lợi ích to lớn khác: nó có thể giúp bảo vệ não khỏi sự suy giảm và các bệnh đi kèm - bao gồm cả chứng sa sút trí tuệ.

Năm 1928, nhà hóa học người Đức Adolf Windaus đã được trao giải Nobel vì đã giải thích được cấu trúc của vitamin D, sau đó một thập kỷ có thể tổng hợp hóa học.

Nhưng chất dinh dưỡng nhỏ bé quan trọng này đã có lịch sử lâu đời ngay cả trước khi Windaus giải thích. Còi xương, bệnh xương do thiếu vitamin D, đã được ghi nhận hơn 200 năm và lần đầu tiên được mô tả trong các tài liệu y khoa vào năm 1650.

Nguồn gốc của từ còi xương là một điều thú vị. Một giả thuyết cho rằng nó bắt nguồn từ "to ran", hoặc khó thở. Hoặc từ Anglo Saxon, "wrikken". Bởi vì hầu hết các từ dường như bắt nguồn từ nước Anh, bệnh còi xương đôi khi được gọi là "bệnh nước Anh" - theo tên quốc đảo có quá ít ánh nắng mặt trời.

Giáo sư Elina Hypponen là giáo sư dinh dưỡng và dịch tễ học di truyền tại Đại học Nam Australia, đồng thời là giám đốc Trung tâm Y tế Chính xác Australia- và là trưởng nhóm nghiên cứu của nghiên cứu mới này.

Cô lưu ý rằng “chúng ta phụ thuộc mạnh mẽ vào lượng vitamin D hấp thụ từ ánh sáng mặt trời, do đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả mùa, nơi sinh sống và thậm chí cả màu da, vì melanin trong da sẫm màu hoạt động như một loại kem chống nắng rất mạnh có thể ngăn chặn sự tổng hợp vitamin D”.

Vitamin D - về mặt kỹ thuật là một loại hormone - rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể, cô nhấn mạnh.

“Nó có nhiều ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ thể. Ví dụ, gần đây chúng tôi đã chỉ ra rằng cùng một loại thiếu hụt nghiêm trọng làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ cũng có liên quan đến nguy cơ viêm nhiễm mức độ thấp và bệnh tim lớn hơn ”.

Hiện nay có những phương pháp điều trị và chữa khỏi chứng viêm, bệnh tim, thậm chí nhiều loại ung thư. Nhưng mất trí nhớ ? Không có cách chữa trị cho điều đó. Các biện pháp để ngăn chặn là tất cả những gì chúng tôi có.

Cô nói, nghiên cứu của Hypponen, công trình lớn nhất từ trước đến nay, với hơn 300.000 người tham gia, đã được truyền cảm hứng, bởi vì “từ lâu người ta đã nghi ngờ các thụ thể vitamin D làm trung gian cho các tác động của hormone hoạt động có trong não người, và kết quả là nó có thể có những tác động đối với sự phát triển của các bệnh về nhận thức thần kinh như chứng sa sút trí tuệ”.

Thứ nhất, sự hiện diện của các thụ thể vitamin D ở vùng dưới đồi cho thấy rằng vitamin D hoạt động sẽ thúc đẩy sự phát triển và trưởng thành của các tế bào thần kinh - các chất dẫn truyền thông tin trong não .

Thứ hai, vitamin D hoạt tính có liên quan đến việc giảm đông máu và điều chỉnh hệ thống ảnh hưởng đến huyết áp - giúp bảo vệ chống lại đột quỵ , có thể là chất xúc tác cho chứng sa sút trí tuệ.

Thứ ba, vitamin D có thể hỗ trợ sức khỏe của não bằng cách giảm viêm liên quan đến tổn thương mạch thần kinh và có thể làm giảm các protein amyloid, thường thấy trong bệnh Alzheimer và góp phần vào sự phát triển của bệnh.

Điều này thật đáng khích lệ vì tiên lượng cho chứng sa sút trí tuệ là cái chết và một cơn đau từ từ tại thời điểm đó. Nhưng làm thế nào để biết liệu bạn có đang nhận đủ vitamin D hay không?

Hypponen nói rằng chế độ ăn uống là một nguồn cung cấp vitamin D nghèo nàn; Trong khi một số thực phẩm như cá dầu, trứng và sữa có chứa một số vitamin D, thực tế là không thể có đủ từ thực phẩm, trừ khi chế độ ăn uống cũng bao gồm các sản phẩm thực phẩm được tăng cường vitamin D.

Mức độ thấp của vitamin D trong cơ thể người được định nghĩa là 25 nanomoles mỗi lít (nmol / L) - và mức độ của bạn rất dễ kiểm tra bằng một xét nghiệm máu đơn giản.

Cô nói rằng không phải lúc nào cũng cần một bài kiểm tra. Những người có lối sống năng động và thường xuyên ra ngoài trời trong những giờ có ánh sáng mặt trời, có khả năng có đủ lượng vitamin D trong năm. Trong những tháng mùa đông ít nắng, bổ sung vitamin D đơn giản không cần kê đơn có thể giúp duy trì mức độ đó.

Bạn nên nhắm đến 50 nmol / L hoặc cao hơn, cô nói.

“Chúng tôi thấy tác động mạnh nhất đến nguy cơ sa sút trí tuệ với những người tham gia có nồng độ rất thấp (dưới 25nmol / L). Nguy cơ tăng nhẹ đối với những người ở trong khoảng 25-50 nmol / L, nhưng hầu hết, theo mô hình của chúng tôi, dường như những người đã đạt được mức từ 50 nmol / L trở lên gần như không có nguy cơ”.

Vậy trong những tháng mùa đông ảm đạm, bạn nên làm gì để đạt được mức chỉ số trên? 

Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh (NHS) cho rằng 10 microgam mỗi ngày là đủ cho hầu hết mọi người và khuyến cáo người lớn không nên dùng quá 100 microgam (4.000 IU) mỗi ngày. Liều an toàn cho trẻ em ít hơn nhiều.

Không phải ai cũng có thể bổ sung vitamin D và dùng liều lượng rất cao có thể có hại, vì nó có thể dẫn đến tích tụ canxi trong cơ thể - tăng canxi huyết - nghịch lý là có thể làm yếu xương và tổn thương các cơ quan chính như tim và thận .

NHS cho biết bạn không thể dùng quá liều vitamin D khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Nhưng bạn có thể bị cháy nắng. Vì vậy, hãy che chắn và bảo vệ da bằng kem chống nắng có chỉ số SPF cao. May mắn thay, trong suốt mùa hè, hầu hết mọi người chỉ cần ở dưới ánh nắng chói chang vài phút mỗi ngày để có đủ vitamin D.

Nghiên cứu của Hypponen có ý nghĩa như thế nào? 

Nó cho thấy rằng ngăn ngừa sự thiếu hụt vitamin D trong dân số sẽ giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ, cũng như các nguy cơ có thể tránh được của nhiều bệnh khác, cô nói.

Cho rằng sa sút trí tuệ là một vấn đề toàn cầu, với số lượng người mắc phải sẽ tăng lên 50 triệu người trong thập kỷ tới, nghiên cứu về vitamin D thực sự là một tin vui.