Xa Ngoài Kia Nơi Loài Tôm Hát: Khúc ca tuyệt diệu về tình yêu, thiên nhiên và cái đẹp

Delia Owens là một tác giả và là nhà động vật học người Mỹ. Cuốn tiểu thuyết đầu tay của bà, Xa Ngoài Kia Nơi Loài Tôm Hát, đã thống trị danh sách các sách bán chạy của The New York Times, đứng đầu bảng xếp hạng của Amazon cũng như bán được hơn sáu triệu bản trên toàn thế giới chỉ sau khoảng một năm ra mắt. Tiểu thuyết mô tả một cách tinh tế về thiên nhiên hoang dã nơi đồng lầy, mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên và cách tình yêu cũng như những đớn đau đâm chồi nơi mảnh đất Bắc Carolina ấy. 

Kya - một mảnh đời cô độc trưởng thành trong lòng mẹ thiên nhiên

Một buổi sáng tháng tám, Kya nghe thấy tiếng sập cửa. Cô bé trèo lên chiếc ghế cao và ngó ra ngoài, thấy mẹ đi trên con đường mòn và không một lần quay đầu. Mẹ cô đã quyết định rời khỏi cái lán cô độc nơi đồng lầy, rời xa người chồng bạo lực nát rượu và bỏ lại đám con thơ. Sau mẹ Kya, các anh chị cô cũng nối gót theo bà. Một thời gian sau, cha Kya cũng không trở về nữa. Cô bé chính thức trở thành một đứa trẻ mà người ta vẫn gọi là “trẻ mồ côi”, không được người lớn chăm sóc và phải tìm đủ mọi cách để sinh tồn chốn hoang dã.

Kya phải học cách làm tất cả mọi thứ một mình. Cô tập vào thị trấn, giao tiếp với mọi người, đi chợ, đếm xu, nấu ăn, tiết kiệm mọi thứ có thể để duy trì cuộc sống. Mình đã chạnh lòng biết mấy mỗi khi nghĩ cuộc sống của Kya sẽ cứ tiếp diễn mãi như vậy ư? Hẳn phải có ai đó đến giúp cô ấy chứ? Bởi với một số người, có thể chuyện sống cô độc cả đời chẳng có gì đáng nói, nhưng với Kya, sự cô độc đã trở thành một mặc cảm không thể xoá nhoà. Như bao người khác, cô khao khát được yêu thương và kết nối với những người quan trọng của mình, thế nhưng kết quả là cô luôn là người bị bỏ lại sau cùng. 

Mình cứ nhớ hoài đoạn Kya dành hàng giờ đọc các trang sách sinh học về đồng lầy. Cô đọc về “cách cây cỏ và động vật biến đổi theo thời gian”, “cách những tế bào phân chia và biệt hoá thành tim hay phổi”,... Và “trong khắp thế giới sinh học ấy, cô mải miết kiếm tìm lời giải thích vì sao một người mẹ lại bỏ đứa con.” Nhưng những tri thức ấy cũng không thể cho cô biết đáp án mà cô cần.

Và thế là, thiên nhiên đã trở thành mẹ của Kya. Mẹ thiên nhiên nuôi dưỡng những loài sinh vật tuyệt diệu để Kya có thể ngắm nhìn và làm bạn với chúng: những con mòng biển, lũ ngỗng, những con cá, đám vẹm (mà sau này sẽ trở thành thứ nuôi sống Kya). Làn nước mặt, bầu trời, mặt đất. Tất cả đều ở bên cô bất kể tháng ngày. 

Vốn là một nhà động vật học, Delia Owens mô tả thiên nhiên nơi đồng lầy hoang dã rất chi tiết và sinh động. Đây là những lạch nước ngọt hẹp té giăng những bụi thấp là đà, kia là những con mòng biển đang xỉa đôi cánh xám dài, đó là một khoảng rừng tràn ngập hoa duyên linh và violet trắng dưới những cây sồi…

Kya đã trưởng thành trong cái lán đơn độc mà những người thân của cô đều chọn cách rời đi, trong vòng tay khắc nghiệt, nhưng cũng thật bao dung và hiền hoà của mẹ thiên nhiên như thế.

Rung động đầu đời, hai mối tình, và những bi kịch sau đó

Sự xuất hiện của Tate như một cơn gió hiền hoà nơi đồng lầy hoang dã, an ủi và vỗ về tâm hồn phóng khoáng nhưng thật cô độc của Kya. Mình thích Tate vô cùng, thích sự nhẹ nhàng và tinh tế của cậu khi thuở đầu tìm cách làm quen với Kya, thích cách Tate dạy Kya đọc chữ và luôn khuyến khích cô hãy tìm hiểu nhiều hơn, nỗ lực xoá nhoà sự tự ti trong cô. Có lẽ Kya sẽ mãi không biết đọc, thậm chí là đánh vần tên mình và tên của mẹ, của các anh, các chị sau cuốn kinh thánh mà bà để lại nếu như không có Tate. Cậu đã bù đắp cho Kya những gì đáng ra cô sẽ nhận được ở trường lớp với một thái độ trìu mến và rất đỗi bao dung.

Và mình thích cách Tate trân trọng Kya khi tình yêu bung nở giữa hai người. Họ đã bên nhau nhiều năm, đồng lầy trở thành chốn gặp gỡ, và là nơi chứng kiến tình cảm hồn nhiên, chân thành của họ. Mình nhớ mãi cái đoạn Tate và Kya hôn nhau lần đầu, giữa ánh nắng vàng và những vụn lá rơi. Đó là khởi đầu của tình yêu tha thiết và dạt dào nhất trong lòng Kya kể từ khi mẹ bỏ cô lại, và nụ hôn đó cho Kya biết cô đã yêu.

Nhưng Tate cũng có những dự định cho tương lai và dự định đó buộc cậu không thể ở mãi thị trấn miền biển này. Tate ra đi và để lại cho Kya sự nhớ nhung, hụt hẫng và khổ đau. Lúc này, Chase Andrew - chàng trai phố thị xuất hiện - khỏa lấp sự cô đơn của Kya với những lời hứa hẹn và tiếng nhạc âm yếm. Thế nhưng mối tình với Chase Andrew không chỉ mang lại cho Kya niềm hi vọng mà còn đem lại cho cô niềm khổ đau. 

Hai lần yêu là hai lần Kya nghe tim mình rộn lên vì hạnh phúc và rồi lại rạn nứt vì khổ đau. Mình theo dõi Kya từ khi còn là một cô bé con cho đến khi trưởng thành và biết yêu là gì, biết mình có thể làm gì và muốn làm gì, lo lắng khi trông cô học cách sinh tồn ở đồng lầy, mỉm cười khi thấy cô đã có thể lo liệu cho cuộc sống của bản thân, và đau lòng khi Kya lại là người bị bỏ lại một mình. 

“Làm ơn đừng nói với em về sự cô độc. Không cần ai phải nói với em về cách nó thay đổi một con người. Em đã sống trong nó. Em chính là sự cô độc.”

Xa Ngoài Kia Nơi Loài Tôm Hát - không chỉ là chuyện của một con người

Không chỉ đề cập đến cuộc đời của một cô gái trưởng thành nơi đồng lầy, Delia Owens còn lồng ghép các vấn đề về phân biệt chủng tộc, hậu quả của những định kiến và sự vỡ mộng đã xảy ra trong thực tế đời sống. 

Hẳn người ta sẽ không biết những kí ức luôn đau đáu trong lòng cha Kya thuở trẻ, ước mơ của mẹ cô khi quyết định bỏ nhà theo tình yêu của mình, cuộc sống mà họ từng có trước khi trở thành gia đình đồng lầy bị người dân thị trấn xa lánh. 

Hẳn người ta sẽ không biết cô gái bé nhỏ ấy đã làm thế nào để sống sót trong chốn hoang dã và trở thành người thân của thiên nhiên. Người ta sẽ không biết cô đã từng có cơ hội đi học, nhưng quyết định không tới trường nữa bởi nhìn thấy sự phân biệt đối xử trong mắt các bạn, nhìn thấy một thế giới hào nhoáng như không dành cho mình.

Có hai nhân vật mình rất thích trong cuốn sách này là vợ chồng bác Jumping - những người tuy chẳng có quan hệ máu mủ gì nhưng đã chăm sóc và bảo bọc Kya như con cái mình. Vì là người da màu nên hai bác đã phải chịu sự phân biệt chủng tộc khắc nghiệt, bị đám người da trắng đùa cợt và khinh bỉ. Thế nhưng bất chấp tất cả những điều ấy, họ vẫn giữ cho mình vẹn nguyên lòng nhân hậu và sống hết lòng vì những người xứng đáng. Tình người trong cuốn sách này đẹp vô cùng và thật tốt khi vẫn có những người hết lòng vì nhau như thế. 

Nhưng cũng chính bởi vậy nên cái kết của cuốn sách đã khiến mình hơi sốc và ám ảnh. Tuy nhiên mình sẽ không tiết lộ cái kết ở đây, vì đó sẽ là một trong những phần bất ngờ chờ bạn khám phá khi đọc sách.

Xa Ngoài Kia Nơi Loài Tôm Hát là một cuốn sách nhân văn và giàu chất thơ, chỉ có một điểm trừ nhỏ (từ chủ quan mình) là tiết tấu hơi chậm. Tác phẩm là sự kết hợp hài hoà giữa thiên nhiên và con người, đã được chuyển thể thành phim và dự kiến sẽ ra mắt trong năm 2022 này.

Đánh giá: 4/5