Những sự thật có thể bạn chưa biết về loài voi

Nhắc đến voi, hầu hết chúng ta đều nghĩ ngay đến loài động vật có vú, sở hữu thân hình to lớn nhưng hiền lành, với một chiếc vòi dài và đôi tai khổng lồ. Có ba loài voi còn tồn tại ngày nay, bao gồm voi đồng cỏ châu Phi, voi rừng châu Phi và voi châu Á.

Tuy nhiên, ít ai biết được voi còn có rất nhiều khả năng đặc biệt, thậm chí khiến các nhà khoa học cảm thấy khó hiểu:  

• Không bao giờ quên

Nhờ sở hữu bộ não lớn nhất trong số những loài động vật có vú mà voi có một trí nhớ vô cùng tuyệt vời.

Chúng có khả năng ghi nhớ những hố nước trên đường đi, nhớ những con voi khác hoặc người mà chúng đã gặp sau nhiều năm, nhớ đường đến khu vực có đồ ăn và nước uống. Đặc biệt hơn, chúng còn tính được cả thời điểm trái cây chín để đến hái.

• Có khả năng nhận biết ngôn ngữ của con người

Loài voi có sự hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ của con người. Để chứng minh điều này, các nhà nghiên cứu thuộc Vườn Quốc gia Amboseli, Kenya, đã phát hai đoạn băng, trong đó có một đoạn ghi lại âm thanh của nhóm thợ săn đã từng đến khu vực. Kết quả, khi những con voi nghe được âm thanh của nhóm thợ săn, chúng đã có phản ứng sợ hãi, tụm lại một chỗ và giơ vòi ngửi không khí để xác định xem có mùi lạ hay không.

Ngoài ra, họ cũng phát hiện được, voi bình tĩnh hơn khi nghe thấy giọng của phụ nữ và trẻ em. Ngược lại, bắt đầu kích động nếu đó là giọng của đàn ông trưởng thành.

Chưa kể, vào năm 2012, một chú voi châu Á đã khiến nhiều người ngạc nhiên khi có thể nhại theo năm từ tiếng Hàn: annyong (xin chào), anja (ngồi xuống), aniya (không), nuo (nằm xuống) và choah (tốt).

•  Nghe thông qua bàn chân

Ngoài bộ não tuyệt vời, thính giác của voi cũng nhạy cảm không kém. Chúng vừa có thể truyền âm thanh, vừa cảm nhận được âm thanh tần số thấp truyền về từ xa.

Đặc biệt, chúng còn có khả năng cảm nhận âm thanh qua lòng bàn chân. Âm thanh tần số thấp kết hợp với tiếng bước chân sẽ tạo ra tần số cộng hưởng. Nhờ đôi tai lớn và hệ thống dây thần kinh ở lòng bàn chân mà những con voi có thể cảm nhận được sự rung động địa chấn này.

Giậm chân cũng là cách voi gửi tín hiệu cảnh báo nguy hiểm đến những con khác trong đàn hoặc gia đình đang ở đằng xa.

• Là vận động viên bơi lội tài năng

Voi đặc biệt thích chơi đùa dưới nước. Thi thoảng, chúng cũng phải bơi qua những vùng nước sâu để đến khu vực kiếm ăn.

Mặc dù có thân hình to lớn nhưng voi hoàn toàn có khả năng nổi trên mặt nước và sử dụng chân như mái chèo giúp chúng bơi lội. Ngoài ra, chúng còn biết cách dùng chiếc vòi dài làm ống thở khi bơi qua những vùng nước sâu.

• Giúp đỡ lẫn nhau khi cần

Voi là loài thông minh và có tính xã hội cao. Người ta nhận thấy chúng có những biểu hiện của lòng trắc ẩn, sự tốt bụng và vị tha giống như con người.

Khi một con trong đàn thể hiện sự đau khổ và chán nản, những con khác xung quanh sẽ dùng tiếng gọi và động chạm nhẹ nhàng để an ủi.

Thậm chí chúng còn sẵn sàng phối hợp giúp đỡ nếu một cá thể nào đó trong đàn bị bệnh hoặc bị thương.

• Chúng có thể gặp rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD)

Chúng ta đều biết rằng voi là loài động vật có tâm hồn nhạy cảm, có sự liên kết bền chặt với các thành viên trong gia đình, cần được an ủi và nhớ lâu. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên nếu chúng biểu hiện sự rối loạn căng thẳng sau sang chấn khi gặp những thảm kịch như chứng kiến một thành viên nào đó trong gia đình bị giết.

Những con voi con mồ côi sau khi chứng kiến mẹ bị giết bởi những kẻ săn trộm thậm chí sẽ phải chịu đựng sự ám ảnh suốt quãng đời còn lại. Hay những con được cứu khỏi tình huống bị ngược đãi cũng có biểu hiện hoảng loạn rất lâu sau khi được chuyển đến nơi an toàn.

• Có họ hàng với Thỏ đá Rock Hyrax  

Thỏ đá được biết đến là loài động vật gặm nhấm nhỏ, nhưng lại thuộc nhóm động vật có vú.

Mặc dù kích thước khác nhau một trời một vực, thỏ đá vẫn có một vài đặc điểm giống voi, như có ngà mọc ra từ răng cửa (trong khi hầu hết những loài khác ngà đều mọc từ răng nanh) và một số điểm tương đồng khác ở cơ quan sinh sản. Nguyên nhân là vì thỏ đá, voi và lợn biển đều có tổ tiên chung là nhóm Tethytheria đã chết cách đây hơn 50 triệu năm.

• Dùng bụi bẩn làm kem chống nắng

Làn da của voi nhìn qua trông có vẻ khá dày và khỏe mạnh, nhưng thực chất chúng lại cực kì nhạy cảm do dễ bị bắt nắng. Để chống lại những bức xạ mặt trời có hại, voi thường dùng cát, bùn hoặc đất sét phủ lên thân mình và phủ cho cả những con non để tạo thành một lớp bảo vệ.

• Có thể làm toán

Voi châu Á được biết đến là loài nhạy bén với Toán học nhất trong thế giới động vật. Khi các nhà khoa học Nhật Bản cố gắng huấn luyện những con voi Châu Á sử dụng màn hình máy tính cảm ứng, một trong số chúng luôn dễ dàng chỉ ra bảng hiển thị số lượng trái cây nhiều nhất.

Tuy nhiên, chỉ có voi châu Á là có khả năng này. Các nhà khoa học cho biết, có thể quá trình phân hóa từ 7,6 triệu năm về trước đã dẫn đến sự nhận thức khác nhau giữa các loài voi.

Một số nghiên cứu cũng cho kết quả rằng chỉ số EQ trung bình ở voi châu Á là 2,14 và của voi châu Phi là 1,67.

• Tất cả các loài voi đều đang gặp nguy hiểm

Trong khi voi châu Á được xếp vào loại đang bị đe dọa, voi châu Phi cũng thuộc danh sách dễ bị tổn thương.

Các mối đe dọa chính của chúng bao gồm mất môi trường sống, bị tách đàn, bị săn bắt dẫn đến suy giảm số lượng cá thể.

Bất chấp lệnh cấm săn bắt và buôn bán trái phép ngà voi được ban hành từ năm 1989, việc săn trộm bất hợp pháp vẫn tiếp tục diễn ra, đặc biệt là ở khu vực Châu Phi.

Hơn nữa, ở voi Châu Á, vì chỉ có con đực mới có chiếc ngà dài, nên nạn săn trộm lấy ngà đã khiến tỉ lệ đực – cái ở loài voi này mất cân bằng nghiêm trọng.