Gió Trên Sông - Hình ảnh của gió qua bàn tay người họa sĩ

Nghệ thuật trừu tượng xuất hiện từ đầu thế kỷ 20 từ những người nghệ sĩ không muốn chịu đựng sự gò bó của những nguyên tắc có sẵn. Về phía hội họa, nhiều người cho rằng tranh trừu tượng chỉ là những tác phẩm nguệch ngoạc, thiếu đầu tư, thiếu chất xám. Âu cũng dễ hiểu thôi, vì tranh trừu tượng hướng đến việc từ bỏ sự mô phỏng bất cứ vật nào trong thế giới khách quan, khiến ý nghĩa của bức tranh trở thành khó tiếp cận. Tuy nhiên, tranh trừu tượng vẫn có sức thu hút tùy thuộc vào cảm nhận của người xem. Tranh trừu tượng đòi hỏi người xem phải vận dụng khối óc và con tim khi đứng trước nó.

Việc thưởng thức tranh trừu tượng đối với mình không có gì là khó khăn. Tranh vẽ cũng chỉ là một phương thức để truyền tải một tia ý nghĩ, cảm xúc hay đam mê của người vẽ mà thôi, nên không nhất thiết phải có ý nghĩa đằng sau tranh. Người thưởng thức tranh trừu tượng chỉ cần trả lời câu hỏi “Thích hay không thích?” mà thôi.

Đầu tháng 4/2022, mình đã có cơ hội thưởng thức các bức tranh trừu tượng của triển lãm Gió trên sông được trưng bày tại Galerie Quỳnh. Đây là triển lãm cá nhân thứ sáu của họa sĩ Trần Văn Thảo, gồm nhiều tác phẩm do ông vẽ trong năm 2021.

Sinh năm 1961 tại thành phố Hồ Chí Minh, họa sĩ Trần Văn Thảo là một trong những họa sĩ trừu tượng hàng đầu Việt Nam. Ông tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh và đã có nhiều triển lãm nhóm và triển lãm cá nhân ở châu Á, châu Âu và Mỹ. Ông đã nhận giải Fellowship của Quỹ Starr trực thuộc Hội đồng Văn hóa Châu Á năm 2001.

Gió quả là một đề tài thích hợp để người hoạ sĩ thể hiện trí tưởng tượng. Chúng ta không thể nhìn thấy gió, nhưng gió thật sự có tồn tại. Gió trên sông có lẽ là câu trả lời của hoạ sĩ Trần Văn Thảo cho câu hỏi: “Trong gió có gì?” Mỗi thời điểm trong ngày, sông lại mang những sắc màu khác nhau: trắng xoá, xanh ngát, tím biếc,... Trên những sắc màu ấy, gió tự do thể hiện bản thân nó qua những chữ cái, những con số, những vật thể không có hình dạng rõ ràng.

Những cơn gió trong tranh của Trần Văn Thảo gợi cho mình cảm giác hoài niệm về thuở ấu thơ. Những con chữ nguệch ngoạc, những con số đơn giản, những nét vẽ lộn xộn mà mình lại nhìn ra bàn, ghế, bút, thước,... Cảm giác này cũng giống như mình chợt nhớ về điều gì đó trong quá khứ khi có gió thổi qua. Nếu mình gặp phải cơn gió lạnh khô khốc cuối năm ở quê nhà, mình sẽ nhớ về mùa Giáng Sinh năm lớp 4. Gió có dấu ấn của riêng nó, và mình gửi gắm nhiều kỷ niệm vào dấu ấn ấy.

Tất cả các bức tranh trong Gió trên sông đều là tranh màu acrylic, dầu, chì than, sáp dầu trên toan. Có một số bức có chiều dài lên đến 3m, khiến cho mình thấy choáng ngợp vì độ lớn của tranh. Để ý kỹ thì mình thấy nhiều đường nét nhạt nhòa bên dưới lớp màu, chứng tỏ tranh được cấu thành từ nhiều lớp. Dùng lớp mới để che đi lớp cũ chính là một quá trình “giản lược”, mà “giản lược” chính là cách thể hiện của trừu tượng: loại đi những yếu tố gây liên tưởng đến thế giới khách quan. 

Không gian trưng bày triển lãm của Gallerie Quỳnh rất sạch sẽ, thoáng đãng. Các bức tranh Gió trên sông  nằm ở tầng trệt, tầng lửng và tầng hai. Nơi đây không cho phép chụp không gian triển lãm mà chỉ được chụp tranh thôi nên các bạn lưu ý nhé.

Triển lãm Gió trên sông diễn ra 10h - 19h từ thứ Ba đến thứ Bảy hàng tuần, từ ngày 19/03/2022 đến ngày 29/04/2022 tại số 118, đường Nguyễn Văn Thủ, phường Đa Kao, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh. Vào cửa tự do.