Chữ nằm trong chữ: Những bức thư đẹp trong văn chương

Những bức thư trong văn chương có khác gì với những bức thư ta thường nhận được ngoài đời không? Tất nhiên là có. Bởi qua những bức thư ấy, ta có thể thấy được những xúc cảm mãnh liệt của cả hai phía; những câu chuyện mà họ cố giấu kín; những ẩn ý gửi gắm trong ngôn từ. Những tình cảm và tiếc nuối có thể khiến ta vỡ oà. Những vuốt ve, dịu dàng khiến ta rung động.

Dưới đây là ba tác phẩm có những bức thư khiến mình cứ rung động mãi khi đọc xong, không chỉ bởi ngôn từ của chúng quá đẹp, mà còn vì những câu chuyện xoay quanh cũng thật ý nghĩa. Một cách gián tiếp, mình phần nào hiểu được tình cảm của các nhân vật một cách sâu sắc hơn. Họ không đối thoại trực tiếp mà gửi gắm tâm tình của bản thân vào những con chữ. Và có phải khi đối diện với trang giấy trắng, chúng ta dễ thổ lộ lòng mình hơn không?

Thư Tình Gửi Một Người - Trịnh Công Sơn: Hàng trăm lá thư tình của người nhạc sĩ tài hoa

Thư Tình Gửi Một Người là tập thư Trịnh Công Sơn viết gửi Ngô Vũ Dao Ánh trong suốt hơn 37 năm (từ 1964 - 2001), số lượng thư lên tới hàng trăm bài. Qua những bức thư, ta không chỉ thấy được tình cảm nồng nàn của một đôi trai gái, mà còn phần nào chạm tới những trăn trở, suy nghĩ và xúc cảm của Trịnh Công Sơn trong sáng tác nghệ thuật. Những trăn trở ấy trải dài theo từng bức thư mềm mại, rất thơ, rất tình mà đôi khi cũng đầy băn khoăn.

Nhạc sĩ dùng rất nhiều những ngôn từ tình cảm, những cảm xúc tha thiết cho người tình của mình, “Dao Ánh thân mến”, “anh nhớ Ánh” hay đôi khi, là một tiếng gọi rung động “Ánh ơi”. Nội dung thư không gói gọn trong chuyện kể hàng ngày. Trịnh Công Sơn còn viết về cõi mơ, hay những băn khoăn của ông đối với cõi đời: “Anh hơi lạ lùng là suốt những ngày lên đây anh thường nằm mơ có Ánh. Có Ánh rất yên lành qua những con đường xa lạ của một mùa Hè đã qua mà phượng vẫn còn đỏ ngời. Hình như trời vừa qua một cơn bão lụt nên con đường có vẻ xơ xác… Anh đã trở dậy trong sự trống vắng dai dẳng ở đây.”

Thư Tình Gửi Một Người trước tiên khiến mình rung động vì vẻ đẹp của ngôn từ. Có những đoạn văn thấm đẫm chất thơ, có những tiếng gọi nhạc sĩ dành cho người tình sao mà xao xuyến con tim đến thế! Và theo dõi chuyện tình qua những bức thư chắc chắn là một trải nghiệm khác hẳn khi theo dõi chuyện tình qua một tác phẩm có cốt truyện, có đầu cuối. Đó là những nỗi nhung nhớ không thể nói thành lời. Đó là một thứ tình cảm mãnh liệt làm nên những bức thư đẹp đẽ.  

Đánh giá cá nhân: 5/5

Đừng Tự Dối Mình - Philippe Benson: Lời tự thú hay tình yêu chưa kịp nói

Bức thư trong Đừng Tự Dối Mình là lời kết cho cuốn sách mỏng chỉ chừng một trăm trang này. Bức thư đã khiến mình day dứt trong một thời gian rất dài. Bức thư đã được giấu kín suốt hàng chục năm. Bức thư về một tình yêu tuổi trẻ.

Trong suốt cuộc đời mình, Thomas Andrieu đã đối diện với thế giới bằng một vỏ bọc không tình yêu, không cảm xúc. Anh lẩn tránh khỏi mọi khả năng có thể lột trần bản dạng giới của mình. Anh không thể hiện quá nhiều tình cảm ra bên ngoài - ngay cả với Philippe - người mang trong mình tình yêu thầm kín với anh, người đã cùng anh có những va chạm xác thịt khăng khít trong âm thầm. Ngay cả trong những âm thầm ấy, mình vẫn luôn cảm giác Thomas đang gắng sức căng mình nghe ngóng và lẩn tránh những nguy cơ bị phát hiện.

Đây là một câu chuyện không có quá nhiều thoại. Thomas luôn cố giảm thiểu âm thanh có thể phát ra, phòng khi có người tìm ra anh và Philippe. Nhưng Philippe thì khác. Cậu kể rất nhiều. Cậu nói về Thomas bằng sự mê say, âu yếm và đôi khi, cả ngây thơ. Mình đã tức giận thay cho Philippe biết bao khi chứng kiến sự lạnh lùng né tránh của Thomas. Mình đã sốt ruột vô cùng khi Philippe nhớ nhung Thomas, khi cậu quay trở về thị trấn nhỏ nơi cả hai cùng lớn lên. Liệu Philippe sẽ gặp lại Thomas chứ? Câu chuyện giữa hai người còn có thể tiếp tục được không?  

Và sau bao nhiêu năm ấy, cuối cùng Philippe đã chạm được đến thứ cảm xúc mà Thomas luôn giấu kín - qua một bức thư anh viết trước khi đi Tây Ban Nha.

“...Mình chỉ muốn nói với cậu rằng mình đã hạnh phúc trong những tháng ngày chúng ta bên nhau, rằng mình chưa bao giờ hạnh phúc như thế, và mình biết mình sẽ chẳng bao giờ hạnh phúc như vậy nữa.”

Đây là một trong những bức thư mà mình cứ nhớ mãi. Nhớ từ cách anh gọi Philippe, “Philippe thân yêu”, “mình đã hạnh phúc trong những tháng ngày chúng ta bên nhau”, “không bao giờ hạnh phúc như vậy nữa”.

Đừng Tự Dối Mình - một câu chuyện buồn và đẹp. Một câu chuyện mà có thể bạn sẽ thấy có gì đó thật quen thuộc: Nỗi buồn và niềm tiếc nuối khi gắng sức che đậy bản thân mình. Tình yêu cất tiếng muộn màng sau hàng chục năm. Nhưng họ có thể làm gì khác đây? Thomas có thể làm gì khác đây? Mình đã tự hỏi như vậy khi gấp lại cuốn sách.

Đánh giá cá nhân: 5/5

Tình Thư Gửi Tới Địa Đàng - Ava Dellaira: Sự giao cảm vượt thời gian giữa người với người

Bạn sẽ viết gì cho những người đã chết? Kể cho họ cuộc sống của ngày hôm nay? Cách mà mọi người tưởng nhớ đến họ? Hay đơn giản chỉ là sức ảnh hưởng của họ tới cuộc sống của bạn?

Laurel nhận được bài tập làm văn ở lớp với đề bài: Hãy viết một bức thư cho người đã khuất. Em đã viết và viết rất nhiều (dù em không hề nộp chúng cho cô Buster). Với bức thư đầu tiên, Laurel coi nó là một bài tập, nhưng càng về sau, việc viết thư đã trở thành một hoạt động giúp em mở lòng và tâm sự những điều không biết nên nói với ai.

Những người được đề tên trên các bức thư của Laurel đều có ít nhiều liên quan đến em và người chị gái May đã mất. Họ là nhạc sĩ, ca sĩ, phi công… Họ đều không còn trên đời nữa, và những tâm sự của Laurel - những lá thư không tem, không phong bì, được gửi đến địa đàng trong tâm tưởng cô bé. Một vùng địa đàng chẳng ai hay, không ai biết ngoài Laurel. Em viết về những nỗi lo âu, những chuyển động quanh cuộc sống của em, và đồng thời, em cũng cố hiểu đối tượng em đang trò chuyện cùng. Có những đoạn thư khiến mình xúc động biết bao khi Laurel bé nhỏ lại nhạy cảm đến nhường ấy. Nhiều người mất đi và để lại những tượng đài bất diệt, những hình ảnh mãi luôn toả sáng, hay những kỉ niệm khó quên. Còn Laurel, em nhìn thấy cả nỗi đau và chạm tới chúng bằng sự chân thành vô ngần.

“Anh Kurt à, em có cảm giác như thể anh biết chị May, biết Hannah và Natalie, và biết cả em nữa. Như thể anh nhìn thấy được tâm hồn chúng em. Anh hát về nỗi sợ, về cơn giận, về tất cả những cảm xúc mà mọi người ngại nói ra. Kể cả em. Nhưng em biết anh không muốn đóng vai người hùng. Anh không muốn làm thần tượng. Anh chỉ muốn được là chính mình. Anh chỉ muốn mọi người nghe nhạc của anh thôi.

Thân mến,

Em Laurel.”  

Đây là một câu chuyện rất nhẹ nhàng và đời thường. Lấy bối cảnh là trường cấp ba với các cô cậu sinh viên mới lớn, cuộc sống trong tác phẩm tràn đầy sức sống và sự nổi loạn. Những người bạn của Laurel đều mang trong mình tình yêu, tuổi trẻ. Họ đối đãi với nhau đầy quan tâm và chân thành. Mình luôn bị cuốn vào tất cả các cuộc trò chuyện của họ, và cứ nhớ mãi câu nói đầy rung động của anh Tristan: “Ý nguyện của anh là chúng ta sẽ giữ mãi thế chừng nào ta còn sống. Chúng ta sẽ già đi, nhưng anh mong rằng chúng ta sẽ không bao giờ phản bội chính mình. Rằng dù có già đến đâu đi nữa, ta vẫn không quên con người mình vào ngay khoảnh khắc này, khi chúng ta ở bên nhau.”

Ava Dellaira đã xây dựng một câu chuyện xuyên suốt qua các lá thư: Ấy là câu chuyện về hành trình vượt qua nỗi đau trong quá khứ. Một nỗi đau kinh khủng mà mình nghĩ chắc hẳn sẽ không một ai kìm nổi hoảng hốt khi biết. Nỗi đau ấy đã được chữa lành như thế nào? Điều gì đã khiến Laurel mãi day dứt về cái chết của chị gái?

Qua từng bức thư, mình thấy được tiến trình tự hồi phục của Laurel: Em không bị mất cân bằng giữa cuộc sống nội tâm với thế giới bên ngoài. Em vẫn viết thư hàng ngày và đồng thời, em cũng gắng sức hoà nhập vào cuộc sống ở ngôi trường mới. Hiện thực chưa bao giờ là điều gì nằm ngoài tầm với của chúng ta. Văn chương chữa lành tâm hồn và con người xung quanh ta cũng vậy.

Tình Thư Gửi Tới Địa Đàng là một cuốn sách rất dễ đọc và dễ đồng cảm. Ngoài khai thác đời sống học đường, Ava Dellaira còn rất tinh tế trong việc viết về vấn nạn xâm hại tình dục ở trẻ em, về những tâm sự tuổi mới lớn không biết nên bày tỏ với ai. Chắc hẳn mỗi chúng ta đều từng như Laurel: tự viết những bức thư không thể gửi, hay tự tạo ra một người bạn tưởng tượng chỉ để được lắng nghe.

Đánh giá cá nhân: 4/5

Nguyen Nguyen