Mặc dù được cho là đã tuyệt chủng từ khoảng năm 1930, loài gián ăn gỗ không cánh trên đảo Lord Howe mới đây lại xuất hiện trở lại, khi một sinh viên đại học ở Australia bắt gặp chúng bên dưới tảng đá nằm ở một gốc cây.

Loài gián ăn gỗ không có cánh tên Panesthia lata đã từng phổ biến trên Đảo Lord Howe - là tàn dư của ngọn núi lửa hình lưỡi liềm trên biển Tasman, nằm giữa Úc và New Zealand. Một con gián ăn gỗ dài từ 2,2 đến 4cm, cơ thể có hai màu chủ đạo là đỏ và đen, óng ánh như kim loại. Nhưng kể từ năm 1930, loài này đã được cho là biến mất hoàn toàn.

Từ năm 1918, số lượng của loài gián ăn gỗ này bắt đầu giảm dần do sự xuất hiện của chuột. Đây được coi là một thách thức sinh thái lớn với hòn đảo vào thế kỷ trước, kéo theo sự tuyệt chủng của một số loài chim đặc hữu và gần như tuyệt chủng của một số loài bọ, côn trùng.

Vào năm 2019, ban quản lý của hòn đảo đã tiến hành một chương trình tiêu diệt loài chuột gặm nhấm, chuẩn bị khôi phục lại hệ sinh thái tự nhiên như ban đầu của hòn đảo. Việc loài gián ăn gỗ lần nữa xuất hiện được cho là một tín hiệu đáng mừng.

Người phát hiện ra “gia đình” gián này tên Maxim Adams, là sinh viên tại Trường Khoa học Sinh học, thuộc Đại học Sydney. Adams cho biết anh chỉ đơn giản là đi dạo xung quanh đảo và tìm kiếm xem liệu những loài côn trùng được cho là đã tuyệt chủng có thực sự biến mất hoàn toàn hay không.

“Chúng tôi tôi chỉ đơn giản là tiến hành khảo sát ở những khu vực “đầy hứa hẹn” để chắc chắn rằng chúng đã thực sự tuyệt chủng. Một trong số đó là Vịnh Bắc, cũng là nơi không có hi vọng nhất. Nhưng rồi ở ngay tảng đá đầu tiên được lật lên, chúng đã ở đó.” .

Adams nói

Vịnh Bắc là một bãi biển cát trắng, hẻo lánh, nơi có thể đến thăm bằng cách đi bộ đường dài hoặc bằng tàu thủy. “Gia đình” gián được tìm thấy đang ẩn mình dưới tảng đá, nằm dưới gốc một cây đa. Mặc dù vậy, ở những khu vực còn lại trên đảo lại hoàn toàn không tìm thấy bóng dáng của chúng.

Trong những thập kỷ tiếp theo sau khi loài chuột xuất hiện trên đào, một số quần thể gián khác cũng được phát hiện rải rác ở hai hòn đảo nhỏ xung quanh. Nhưng chúng chỉ là “họ hàng gần” của gián ăn gỗ đảo Lord Howe.

Sự xuất hiện trở lại của loài gián này sau gần 100 năm bị chuột “truy đuổi” đã khiến các nhà bảo tồn vô cùng bất ngờ.

“Nó nhắc nhở các nhà bảo tồn hãy đừng từ bỏ hi vọng. Mặc dù nhỏ bé nhưng Panesthia lata lại đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong hệ sinh thái, góp phần thúc đẩy chu trình luân chuyển chất dinh dưỡng trong đất, cũng như là nguồn thức ăn tuyệt vời cho nhiều loài chim và bò sát khác cũng đang có nguy cơ tuyệt chủng.”