Tại sao mình lại bỏ lỡ tập truyện ngắn này lâu đến vậy, trong khi nó đã ở trên giá sách của mình biết bao tháng ngày? Hẳn là do thói quen của hội mọt sách, cứ mua thật nhiều thật nhiều… để rồi đôi lúc ngước nhìn giá sách thì lại thảng thốt, lại vui mừng như vừa khai quật một “kho báu” lạ trong nhà (mà đâu có lạ, chính mình đã mua!).

Vì vậy, mình đã mất gần một năm mới phát hiện ra trong nhà mình có một ốc đảo xanh ngát dịu dàng đến thế.

Xanh Trong Chai là tập mười truyện ngắn của Quỳnh Như - một tác giả rất trẻ. Vì trẻ, nên văn chương của cô có cái dịu dàng rất riêng của người trẻ, nhưng cũng thấp thoáng sự bao dung và từng trải. Mình đã từng đọc truyện ngắn cùng tên Xanh Trong Chai 2 lần: Khi truyện vẫn còn được tác giả đăng online trên mạng và lần thứ 2 là khi truyện đã xuất bản cùng tập truyện ngắn. Và kì diệu sao, mình vẫn rơm rớm xúc động như lần đầu. Không phải vì câu chuyện quá buồn, không phải vì câu chuyện quá bi kịch, mà vì câu chuyện dịu dàng quá, nhiều yêu thương và chia sẻ quá.

“Xanh ở trong chai, nên gọi là xanh trong chai…” đó là lời giải thích của Xanh Trong Chai khi mới gặp gỡ Người Già. Lời giải thích rất đơn giản, dường như bỏ qua những câu hỏi liên quan đến logic kiểu: xanh gì mà ở trong chai? Tại sao nó lại biết nói? Thì, chỉ đơn giản là Xanh Trong Chai thôi. Người Già thì gọi cậu là cậu nhỏ. Xanh Trong Chai có thể hát, có thể reo vang, có thể di chuyển bằng cách khiến chất màu xanh trong chai chuyển động. Bản thân cậu là một điều kỳ diệu. Cái cách cậu sống cùng Người Già, lắng nghe những câu chuyện khi bà còn là một thiếu nữ và cậu toả sáng làm ấm cho bà đôi khi khiến lòng mình mềm mại lạ thường.

Đây là truyện ngắn mình thích nhất trong cả tập (không phải vì mình đọc nó đầu tiên đâu, mà vì nó luôn khiến mình xúc động dù có đọc lại bao nhiêu lần đi nữa!). Happy ending của câu chuyện này không phải kết có hậu kiểu vòng tròn, mà ở đây, tác giả hướng tới sự tự do và mãn nguyện khi ta đã cố gắng và ta biết rằng, người ta thương yêu đã hạnh phúc biết bao với những cố gắng ấy. Chính vì thế, dù câu chuyện này chẳng có gì là đao to búa lớn cả, mình vẫn bất ngờ (và vỡ oà) khi đọc đến lựa chọn của Người Già và Xanh Trong Chai ở phần cuối.

“Tình yêu nếu không được giữ gìn cẩn thận sẽ bốc hơi đi mất, phải không nào?”

Xuyên suốt mười truyện ngắn về những cuộc đời khác nhau, những biến cố khác nhau, Quỳnh Như luôn duy trì niềm tin vào một cuộc sống vẫn tiếp diễn mà ở đó có đủ đầy những chia xa, biệt ly và trưởng thành. Ngôn từ của cô mang cảm giác giản dị, mượt mà và còn có gì đó rất… thân thương. Đọc rất dễ chịu. Ta cần chuẩn bị những gì để giã từ quá khứ? Có lẽ chẳng cần làm gì cả, vì biết đâu sẽ có một ngày ta cứ đột ngột quên đi những chi tiết đã từng rất rõ nét trong trí óc ta vậy thôi. Đó là cách mà quá khứ và thời gian vận hành, đó cũng là cách mà cuộc đời liên tục đẩy ta đi, để ta có thể tiếp tục sống mà lòng không quá mang nặng những nhung nhớ và khổ đau. Những gì còn in hằn trong trí óc ta, hẳn nó còn mang một sứ mệnh gì đó. Như trong truyện ngắn Dương chẳng hạn. “Tôi” chẳng thể nhớ rõ ràng vì sao tôi và cô quen nhau, nhưng mọi chuyện cứ kéo đến như thể nó vốn nên thế.

Đã nhiều chuyện tôi không còn nhớ từ lúc Dương vĩnh viễn nằm dưới nấm mồ xanh cỏ. Song dáng vẻ u buồn và dễ khóc của cô, hay cuộc gọi báo hiệu tai nạn không may xảy đến, tôi vẫn còn giữ trong ký ức, như một cách nhắc nhở? Như một vết chàm không thể phai? Rằng tôi đã có những tháng ngày như thế, rằng tôi đã có một Dương bằng xương bằng thịt mà tôi và Chín Ngón đã không kịp bảo vệ. Đó là những ký ức không phai. Loại ký ức khoét rỗng phần nào đó trong lòng ta, chờ ngày được đổ đầy, để trưởng thành và sống an nhiên…

Xanh Trong Chai cũng có cả bóng dáng của những người trẻ đang ở trạng thái bơ vơ tinh thần: Một ngày tôi bỗng không rõ mình ở đây làm gì. Tôi muốn đi đâu đó, mà tôi cũng không rõ mình muốn đi đâu… những lạc lối vẫn mang cảm thức gì đó thật dịu dàng. Có lẽ là do những câu văn ngắn tả cảnh mượt mà, hay là do diễn giải nội tâm không quá phức tạp? Tất cả như cùng hình thành một dòng nước đẩy mình trong đi trên ốc đảo Xanh Trong Chai.

Nếu bạn đang băn khoăn muốn tìm một cuốn sách của tác giả trẻ Việt với nhiều mong đợi và hi vọng, bạn có thể tìm đọc thử Xanh Trong Chai nhé (và đừng để cái bìa khiến bạn “chán ngang” như mình đã từng, vì bên trong có nhiều điều diệu kỳ lắm).

Đánh giá cá nhân: 4/5