Đối với cô chủ Etsuko, tình yêu là một thứ vô cùng quan trọng, nhưng với Saburo thì nó không là gì ngoài một thứ khái niệm mơ hồ. Vì vậy tình yêu mà Etsuko dành cho Saburo cũng chẳng khác gì thả ngọn đuốc vào giữa trời gió tuyết. Nồng nàn, âm ỉ và rồi tắt lịm.

Sugimoto Yakichi sở hữu hơn ba mươi ba nghìn mét vuông đất ở làng Maiden, bằng con mắt làm ăn của mình lão đã tính đúng lúc để rút khỏi công ty về làm một đại địa chủ. Cải cách ruộng đất không gây ra quá nhiều ảnh hưởng với lão Yakichi, nhưng cô con dâu góa bụa Etsuko thì có. Etsuko là vợ của người con thứ Ryosuke đã mất vì thương hàn, ban đầu được Yakichi gọi về để phụ giúp chuyện cơm nước. Nhưng gần như ai cũng ngầm hiểu rằng mối quan hệ bố chồng – con dâu này vốn chẳng đơn thuần.

Etsuko đem lòng nhung nhớ Saburo, một tá điền trẻ trong nông trại, nhưng ngặt nỗi hoàn cảnh hiện tại không cho phép cô buông thả theo mối tình này. Trớ trêu thay, khi Etsuko còn đang nghĩ xem nên làm thế nào với sự dao động của mình thì Saburo lại lỡ làm cô người ở Miyo có bầu. Chà! Chắc hẳn bạn cũng đã hình dung được những cơn sóng ngầm trong gia đình Sugimoto rồi đấy. Và tất nhiên không thể thiếu những thành phần góp vui như vợ chồng người con cả Kensuke, hay thi thoảng là con dâu út Asako và hai đứa trẻ. Họ không tài nào thấu được nội tâm Etsuko, người luôn hờ hững với tất cả nhưng lại tỏ rõ sự nhiệt thành dành cho Saburo.

Etsuko luôn bị dằn vặt bởi sự ghen tuông của chính mình, nó ăn mòn cô từ những ngày còn sống chung với Ryosuke. Người chồng trăng hoa luôn tìm cách khơi dậy bản năng ghen tuông trong cô vợ trẻ, để nó nảy mầm và bám rễ sâu vào nội tại của Etsuko. Sự dồn nén trong cuộc hôn nhân cũ dường như chỉ được chấm dứt sau ngày Ryosuke chết, thế nhưng khi về làng Maiden cảm xúc ấy lại trỗi dậy vì Saburo. Chưa kể đến việc Etsuko bị ảnh hưởng bởi những lời bóng gió của vợ chồng Kensuke, thói chiếm hữu của lão Yakichi và cái thai trong bụng Miyo. Mối ghen tuông đầy bức bối của Etsuko cứ như thế bị đẩy lên đỉnh điểm, nhất là khi biết điều làm mình đau đớn vốn chẳng có chút ý nghĩa nào với Saburo.

“’Yêu hay không yêu.’

Lại thế nữa rồi.

Ngôn từ nhìn qua có vẻ có thể nói ra một cách đơn giản này đối với cậu vẫn như trước, mọi suy nghĩ về nó vẫn y như cũ, đó là một từ mang ý nghĩa thừa thãi trong cuộc sống vốn chẳng có kế hoạch cụ thể nào của cậu, và từ giờ về sau cậu cũng chỉ có thể nghĩ về nó như một ý niệm vô ích nào đó kẹp vào cái khung thừa thãi trong cuộc sống của mình. Từ ngữ này tồn tại giống như một nhu yếu phẩm hàng ngày, tùy thời điểm và tùy trường hợp có thể đặt cược sự sống chết vào nó. Saburo không nắm được căn phòng bị điều khiển của một cuộc đời như vậy.”

Mình nghĩ Etsuko là một người đàn bà tội nghiệp, một người có khát khao hạnh phúc mãnh liệt nhưng cuối cùng chẳng có được gì. Ryosuke đối với Etsuko là trách nhiệm, Saburo đối với Etsuko là tuân theo, lão Yakichi đổi với Etsuko là dục vọng. Không người đàn ông nào cho cô được một tình yêu đúng nghĩa mà tâm hồn cô hằng mong mỏi. Sau cùng Etsuko đau khổ nhận ra rằng: sự truy cầu trong vô vọng chỉ dẫn đến con đường tự hủy diệt mà thôi.

Yukio Mishima mang đến một người phụ nữ đẹp như trong tiểu thuyết của Kawabata, quyết liệt như trong tiểu thuyết của Tanizaki nhưng duy chỉ sự đấu tranh và tự dằn vặt này là không lẫn đi đâu được. Đó là một người phụ nữ Nhật bị đưa vào khuôn phép điển hình, những nguyên tắc được dạy không cho phép cô tỏ thái độ phản kháng. Vì vậy ngọn lửa ghen tuông luôn bị cô giam kín trong lòng, cháy âm ỉ, để cuối cùng bùng lên và đốt cháy chính bản thân cô.

Nội dung cuốn tiểu thuyết này là một kịch bản khá quen với với những ai không còn lạ lẫm với độ “drama” của văn học Nhật, nhưng tất nhiên vẫn có nét rất riêng của Mishima. Một câu chuyện không quá dài, chủ yếu xoáy sâu vào tâm hồn của một người góa phụ trẻ còn đang tuổi Khao Khát Yêu Đương, trong cuộc đấu tranh nội tâm giữa việc nên theo đuổi hay phá hủy thứ tình đơn phương vô vọng. Ngoài ra, độc giả sẽ có được một cái nhìn thoáng qua về nước Nhật trong bối cảnh ngay sau Thế Chiến. Từ những con đường xung quanh làng Maiden cho đến những con người sống dưới mái nhà Sugimoto, tất cả đều phải chịu ít nhiều sự thay đổi sau một thời khốn khó.

Nhìn chung thì mình đánh giá đây là một quyển khá dễ đọc, có hơi ngột ngạt, u uẩn nhưng không đến nỗi quá nặng nề. Dung lượng cũng không nhiều lắm, tầm hai trăm rưỡi trang thôi nên dù có vừa đọc vừa ngẫm thì cũng chỉ khoảng hai, ba hôm là xong. Mạch truyện càng về sau càng nhanh nên sẽ không bị chán giữa chừng, có khi cái kết sẽ làm bạn bất ngờ nữa đấy. Vẫn là một quyển mình thấy đáng để đọc, nhưng nếu bạn không hợp với những mối quan hệ mập mờ kiểu Nhật thì nên cân nhắc chút nhé.

Đánh giá cá nhân: 4/5

Hoàng Linh