Khi tìm hiểu về văn hóa văn minh nhân loại, không thể không nhắc đến thần thoại Nhật Bản - một kho tàng những câu chuyện đặc sắc lý giải khởi nguyên của con người nói chung và người Nhật nói riêng.

Khác với thần thoại Hy Lạp phong phú, phóng khoáng hay thần thoại Bắc Âu có sự bi hùng, tàn bạo, thần thoại Nhật Bản lại mang chút tư vị kỳ lạ khó nói, tuy đơn giản và có chút mù mờ khó lý giải nhưng lại vô cùng cuốn hút.

Chuyện tình của Izanagi và Izanami là một câu chuyện như vậy, có chút tình yêu ngọt ngào, lại đau khổ, u ám quỷ dị, khiến người đọc có cảm giác mê mẩn mà rợn người xen chút buồn thương tiếc nuối. Một chuyện tình như vậy đã sinh ra người Nhật...

Izanagi & Izanami

Nhật Bản cổ đại...

Trước hết cần phải nói là người Nhật cổ đại không có cơ hội vượt biển để khám phá những lục địa khác, đối với những cư dân sớm nhất của đất nước mặt trời mọc vào thời điểm 35.000 - 30.000 năm trước Công Nguyên thì họ chỉ biết quần đảo Nhật Bản bao gồm 8 đảo chính, xung quanh thì toàn biển là biển.

Người Nhật cổ đại tin rằng có những vị thần đầu tiên tồn tại, họ sống ở một nơi rất cao trên trời gọi là Takamagahara (Cao Thiên Nguyên, tức cao nguyên thiên đường). Trên cao thiên nguyên chỉ có 5 vị thần sinh sống bao gồm: Amenominakanushi, Takamimusubi, Kamimusubi, Umashi'ashikabihikoji.

Lúc bấy giờ trần gian chỉ là một đống hỗn độn, nơi nào cũng có nước biển bao phủ, Amenominakanushi cảm thấy nó thật tẻ nhạt nên tạo ra 2 thần khác là nam thần Izanagi và người em gái là nữ thần Izanami. Những vị thần đầu tiên trao cho Izanagi một cây giáo có tên là Amenonuhoko (cây giáo của thiên đường), đồng thời ra lệnh cho 2 anh em hãy xuống trần gian kiến tạo thế giới mới.

Izanagi cầm giáo và Izanami xinh đẹp.

Izanagi đứng trên trời, dùng cây giáo Amenonuhoko khuấy động mặt nước bên dưới, khi anh ta nhấc giáo lên, giọt nước trên đầu mũi giáo rơi xuống tạo thành đảo Onogoroshima - hòn đảo đầu tiên. Từ cây cầu nối hai thế giới là Ame no Ukihashi (Thiên Phù Kiều), hai anh em đi xuống đảo và quyết định sống ở đó.

"Làm không đúng cách!"

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ đầu tiên được giao phó, Izanagi và Izanami không còn gì khác để làm, giữa thế giới hồng hoang tẻ nhạt này họ bắt đầu chú ý và bị thu hút bởi vẻ đẹp của nhau, hai người yêu nhau và quyết định kết hôn.

Để tạo dựng tổ ấm đầu tiên cho mình, Izanagi và Izanami xây nên một cây cột khổng lồ thật cao thật to là Ame no Mihashira (Thiên Trụ) và xung quanh cây cột đó họ xây cung điện Yahirodono (nghĩa là "cung điện cao 15 mét". Sau đó, cả hai quyết định sẽ gặp nhau trên đỉnh của cây cột khổng lồ nọ.

Thiên Trụ Ame no Mihashira

Izanagi và Izanami đứng trên đỉnh cột, họ đi vòng quanh và sau đó đứng đối diện nhau, không còn đủ kiên nhẫn, Izanami mở lời chào hỏi trước và chủ động tiến tới. Izanagi cảm thấy có gì đó không đúng cho lắm, nhưng anh cũng đồng ý quan hệ bất chấp hậu quả.

Sau cơn hoan lạc, Izanami đã mang thai và sinh ra hai đứa con đầu tiên là Hiruko và Awashima, tuy nhiên chúng là những đứa trẻ dị dạng như yêu quái, nhìn không phải thần cũng chả giống người. Chúng không có tay hoặc chân, cũng không có xương, mềm oặt như con đỉa.

Izanami hoảng sợ, hai vợ chồng bỏ quái thai vào một chiếc thuyền bằng lau sậy và đẩy chúng ra biển khơi, quyết không nhìn nhận 2 đứa con này. Izanagi vô cùng thất vọng, liền đi hỏi các thần khác rằng mình đã làm điều gì sai trái mà chuyện lại xảy ra như vậy.

Izanagi và Izanami quyết định kết hôn.

Những vị thần trưởng bối sau khi mắng chửi 2 tên "ngốc tử" một hồi thì cũng chỉ ra rằng sinh ra quái thai vì họ đã "làm không đúng cách", trong quan hệ vợ chồng, người nam phải là người ngỏ lời và chủ động mới đúng.

Được chỉ điểm, Izanagi và Izanami liền "làm" lại một lần nữa, họ tiếp tục gặp nhau trên đỉnh cột Thiên Trụ, Izanagi là người chủ động ngỏ lời. Lần này, mối quan hệ thành công mỹ mãn, Izanami mang thai và sinh ra 8 hòn đảo đầu tiên của nước Nhật bao gồm: Awaji, Iyo, Oki, Kyushu, Iki, Tsushima, Yamato và Sado.

Sau đó, hai vợ chồng ân ái thêm nhiều lần nữa, sinh ra rất nhiều vị thần khác cũng như 6 hòn đảo lớn khác của Nhật Bản.

Sinh ly tử biệt

Cứ như thế, Izanagi và Izanami cứ sinh sản không thôi, cho đến khi xảy ra thảm kịch. Một lần sinh nở nọ, Izanami sinh ra một vị thần rất mạnh, là thần lửa Kagutsuchi. Vừa ra đời, ngọn lửa của Kagutsuchi đã thiêu đốt mọi thứ xung quanh, khiến Izanami bị bỏng nặng và qua đời không lâu sau đó.

Điên cuồng khi thấy người vợ yêu chết thảm, Izanagi rút thanh gươm Totsuka đeo bên người, chém đứa con Kagutsuchi thành nhiều mảnh, những phần thân thể của Kagutsuchi rơi xuống quần đảo Nhật Bản, hóa thành những núi lửa vẫn còn gào thét đe dọa đến tận ngày nay.

Cổng vào địa ngục Yomi no Kuni.

Đau buồn vì mất vợ, Izanagi đi đến Yomi no Kuni (vùng đất bóng tối, chính là âm phủ trong thần thoại Nhật Bản). Lang thang trong vùng đất của cái chết, Izanagi tìm thấy vợ mình. Bất kể Izanagi cầu xin cô trở về, Izanami cũng không đồng ý, cô bảo rằng vì đã lỡ ăn thức ăn ở âm phủ và đã trở thành một phần của nơi đây, không thể nào trở về được (chi tiết này khá tương đồng với thoại Hy Lạp, khi Hades bắt vợ Persephone ăn thức ăn của địa ngục để giữ cô ở lại). Đồng thời, Izanami cũng bắt Izanagi phải thề rằng anh sẽ không bỏ rơi cô.

Tuy nhiên, ở âm phủ không có ánh sáng, Izanagi không cách gì nhìn thấy Izanami. Vì nhớ vợ, trong lúc Izanami đang ngủ, Izanagi liền lấy cái lược gỗ trên đầu mình để đốt lửa, tạo ra ánh sáng. Lúc này, Izanagi kinh sợ tột cùng khi thấy người vợ xinh đẹp của mình hiện tại chỉ còn là một xác chết thối rữa, đầy giòi bọ, vô cung kinh dị.

Izanami hiện ra với hình dạng thối rữa xấu xí đáng kinh tởm.

Không còn nghĩ được gì khác, Izanagi chạy thục mạng về trần gian, ngay cả quay đầu lại cũng không dám. Izanami phát hiện, tức giận vì chồng mình đã phá vỡ lời thề liền phái thần sấm Ikazuchi và nữ thần báo thù Shikome đi bắt lại. Thế nhưng Izanagi đã chạy thoát, nam thần liền dùng hòn đá khổng lồ niêm phong cổng âm phủ, mãi mãi chia cắt thế giới người sống và người chết, Izanagi cũng quyết định chia tay với vợ mãi mãi.

Izanami phẫn nộ, trở thành nữ thần của cái chết mỗi ngày bắt hồn người để trả thù chồng.

Ở phía bên kia tảng đá, Izanami đau khổ nguyền rủa: "Nếu anh rời bỏ thì mỗi ngày tôi sẽ giết chết 1000 người!", nghe vậy Izanagi đáp lại: "Vậy tôi sẽ tạo ra 1500 người sống khác!" sau đó rời đi. Kể từ đó, Izanami trở thành nữ thần của cái chết, mỗi ngày cô dùng lưỡi liềm trong tay để cướp đi sinh mạng của 1000 con người.

Sự gột rửa và thời khắc ra đời của tân thần

Sau khi trở về từ địa ngục Yomi, Izanagi cảm thấy thân thể mình thật dơ bẩn, nam thần liền trầm mình để tẩy rửa dưới dòng sông ngay thuộc tỉnh Tsukushi, đảo Kyushu.

Khi cởi bỏ y phục và tư trang trên người, Izanagi tạo ra 12 vị thần mới, lúc tẩy rửa những thứ dơ bẩn trên người, 2 vị thần khác được tạo ra, kế đến Izanagi rùng mình rũ bỏ những lời nguyền của Yomi đeo bám, tạo ra 3 thần nữa.

Tiếp tục cọ rửa phần dưới của cơ thể, sinh ra 2 thần, đến phần giữa của cơ thể, lại thêm 2 thần nữa, sau đó gột rửa phần trên cơ thể, lại sinh ra 2 thần. Cuối cùng, Izanagi rửa mặt, khi rửa mắt trái, nữ thần mặt trời Amaterasu xuất hiện, tiếp đến rửa mắt phải, tạo ra nam thần mặt trăng Tsukuyomi, cuối cùng khi rửa mũi thì sinh ra thần bão táp Susanoo.

Chư thần phục tùng Thái Dương Thần Nữ Amaterasu.

Amaterasu hay Thái Dương Thần Nữ sau lại kết hôn với em trai mình là Tsukuyomi và sinh con đẻ cái, cháu trai của Amaterasu và Tsukuyomi là Ninigi về sau có một hậu duệ trở thành Thiên Hoàng đầu tiên của Nhật Bản gọi là Thiên Hoàng Jimmu (Thần Vũ Thiên Hoàng. Chính vì vậy mà người Nhật tự xưng mình là con cháu Thái Dương Thần Nữ, cũng là nguyên nhân xuất hiện cái tên Nhật Bản (tức có nguồn gốc từ mặt trời).