Một dự án khai thác dầu khí của Tập đoàn năng lượng Nga Rosneft.

Châu Âu đang vật lộn để tìm cách ngăn Nga nhận 850 triệu USD mỗi ngày cho năng lượng và ảnh hưởng đến tài chính của Điện Kremlin vì cuộc tiến công quân sự vào Ukraine .

Liên minh châu Âu gồm 27 thành viên nhận thấy việc đảo ngược hàng thập kỷ phụ thuộc vào dầu mỏ và khí đốt tự nhiên của Nga không phải là một vấn đề đơn giản.

Các nhà lãnh đạo hiện đang thảo luận về các biện pháp trừng phạt đối với dầu mỏ của Nga, bao gồm cả việc tẩy chay có thể xảy ra. Dưới đây là những động thái có thể có ý nghĩa đối với người dân ở châu Âu và phần còn lại của thế giới:

CHÂU ÂU PHẢI TRẢ CHO NGA BAO NHIÊU TIỀN ĐỂ MUA DẦU VÀ KHÍ ĐỐT?

Khí đốt và dầu đang chảy sang châu Âu ngay cả khi các chính phủ tuyên bố chiến tranh. Theo tính toán của các nhà phân tích tại tổ chức tư vấn Bruegel ở Brussels, EU gửi 450 triệu USD mỗi ngày cho Nga đối với dầu và 400 triệu USD mỗi ngày cho khí đốt tự nhiên .

Điều đó có nghĩa là nguồn thu từ năng lượng đang hỗ trợ bổ sung ngoại tệ vào ngân sách của Điện Kremlin, ngay cả khi các lệnh trừng phạt của phương Tây nhắm vào nguồn dự trữ của Nga ở nước ngoài. Chính phủ Nga thu được trung bình 43% doanh thu từ dầu khí từ năm 2011 đến năm 2020.

BAO NHIÊU DẦU NGA XUẤT KHẨU SANG CHÂU ÂU?

Châu Âu là nước mua dầu thô lớn nhất của Nga, nhận được 138 triệu tấn vào năm 2020 trong tổng số 260 triệu tấn xuất khẩu của Nga - tương đương 53%, theo BP Statistical Review of World Energy. Châu Âu, quốc gia nhập khẩu gần như toàn bộ dầu thô, nhận 1/4 nhu cầu từ Nga.

Dầu được tinh chế thành nhiên liệu để sưởi ấm và lái xe cũng như là nguyên liệu cho ngành công nghiệp.

Đường ống Nord Stream 2 (màu tím) chạy từ Ust Luga ở Nga đến Greifswald ở Đức, song song với Nord Stream 1 (màu xanh).

TẠI SAO KHÍ ĐỐT LẠI CẦN THIẾT?

Khó tìm được các nguồn khí đốt tự nhiên thay thế vì nó chủ yếu được cung cấp bằng đường ống. Sẽ dễ dàng hơn để tìm các nguồn cung cấp dầu khác, chủ yếu di chuyển bằng tàu chở dầu và được giao dịch trên toàn cầu.

Những người sử dụng nhiều như Đức nói rằng việc cắt giảm ngay lập tức có thể khiến việc làm bị sụt giảm, với sự cảnh báo của hiệp hội công nghiệp về việc ngừng hoạt động các doanh nghiệp thủy tinh và kim loại.

Các nhà kinh tế cho rằng việc cắt giảm cả khí đốt tự nhiên và dầu mỏ có thể sẽ gây ra suy thoái ở châu Âu. Các chính phủ châu Âu đã đồng ý ngừng nhập khẩu than của Nga bắt đầu từ tháng 8, nhưng đó là một phần tương đối nhỏ trong các khoản thanh toán năng lượng cho Nga.

ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA NẾU NGA NGỪNG CUNG CẤP?

Châu Âu đã nhập khẩu 3,8 triệu thùng / ngày từ Nga trước chiến tranh. Về lý thuyết, các khách hàng châu Âu có thể thay thế những thùng dầu đó từ các nhà cung cấp ở Trung Đông, những nước hiện chủ yếu xuất khẩu sang châu Á, cũng như từ Mỹ, Mỹ Latinh và châu Phi. Tuy nhiên dầu của Nga rẻ hơn nên có thể thay thế cho các chuyến hàng từ Trung Đông đến châu Á.

Một đoạn đường ống Nord Stream 2 tại Lubmin, Đức

Nhưng sẽ mất thời gian để thị trường toàn cầu thực hiện điều chỉnh đó. Ở châu Âu, khách hàng có thể tranh giành để đảo ngược chuyển động đông-tây thông thường của dầu bằng đường sắt, xe tải và xà lan trên sông. Các nhà máy lọc dầu sản xuất xăng và các sản phẩm khác được thiết lập cho loại dầu đặc biệt của Nga. Một số nhà máy lọc dầu lớn phụ thuộc vào đường ống từ Nga.

Các nhà phân tích tại tổ chức tư vấn Bruegel cho rằng các nước châu Âu nên sẵn sàng áp dụng các biện pháp để giảm sử dụng nhiên liệu, chẳng hạn như miễn phí dịch vụ giao thông công cộng và khuyến khích chia sẻ xe hơi. Nếu những biện pháp đó không hiệu quả, sẽ cần đến những biện pháp cứng rắn hơn như cấm lái xe chẵn lẻ dựa trên biển số xe. Các biện pháp tương tự đã được thực hiện trong lệnh cấm vận dầu mỏ năm 1973 của OPEC, khi Đức áp đặt các ngày Chủ nhật cấm ô tô.

Các nhà phân tích cho biết: “Điều này sẽ giúp các thị trường có đủ thời gian để tái định hướng cơ cấu khỏi dầu mỏ của Nga”.

Việc thực hiện lệnh cấm trong thời gian còn lại của năm sẽ là một cách để ngăn chặn tình trạng thiếu hụt. Đức đã cho biết họ có kế hoạch chấm dứt nhập khẩu dầu của Nga vào cuối năm nay.

Giá dầu có thể sẽ tăng lên, không chỉ đối với châu Âu mà đối với tất cả mọi người, bởi vì dầu mỏ là hàng hóa toàn cầu và có thể sẽ mất nguồn cung ròng từ Nga. Điều đó có nghĩa là chi phí lái xe và nhiên liệu sưởi ấm cao hơn và lạm phát tiêu dùng nhiều hơn.

Nga là nhà cung cấp nhiên liệu diesel lớn của châu Âu cho xe tải và thiết bị nông nghiệp, có nghĩa là giá của nó ảnh hưởng đến giá của nhiều loại thực phẩm và hàng hóa.

ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA ĐỐI VỚI THỊ TRƯỜNG DẦU TOÀN CẦU?

Tất cả dầu của Nga không thể được chuyển hướng từ châu Âu sang châu Á do các hạn chế về vận chuyển và hậu cần. Không rõ người mua ở các nước như Ấn Độ và Trung Quốc sẽ mua dầu của Nga ở mức độ nào nếu các lệnh trừng phạt có thể xảy ra với phương Tây.

Hệ thống đường ống khí đốt của Nga qua châu Âu.

Tập đoàn dầu mỏ OPEC do Saudi Arabia dẫn đầu - đặt mức sản xuất cùng với các nước không phải là thành viên đồng minh như Nga - đã tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không tăng sản lượng để bù đắp cho bất kỳ sự mất mát nào về nguồn cung từ Nga do bị tẩy chay.

Claudio Galimberti, phó chủ tịch cấp cao về phân tích của Rystad Energy cho biết: “Đó sẽ là một sự tái cân bằng chính của dòng chảy dầu thô. Từ quan điểm lý thuyết, điều đó hoàn toàn có thể. Từ quan điểm hoạt động, nó phức tạp hơn vì không phải mọi thứ đều có thể được chuyển hướng ”.

Nhu cầu dầu toàn cầu đã ở mức cao khi các nền kinh tế phục hồi sau đại dịch COVID-19, và những bất ổn về chiến tranh đã làm trầm trọng thêm thị trường thắt chặt và giá cả cao. Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra lệnh giải phóng kho dự trữ xăng dầu chiến lược để chống lại giá xăng dầu tăng cao đối với người dân Mỹ, trong khi 30 quốc gia khác cũng đồng ý gửi thêm dầu ra thị trường toàn cầu .

Trong kịch bản nghiêm trọng nhất là Nga mất 3,8 triệu thùng cho châu Âu và các quốc gia khác từ chối sử dụng dầu của họ, mức giá tăng vọt lên 180 USD / thùng có thể xảy ra, sau đó là sự sụt giảm mạnh do nhu cầu và tăng trưởng kinh tế suy giảm. Tuy nhiên, “điều đó có vẻ không đúng” Galimberti nói.

Kỳ vọng của Rystad là từ 1,5 triệu đến 2 triệu thùng / ngày và dầu đạt 120 đến 130 USD / thùng vào cuối năm nay.

Một kịch bản nhẹ nhàng hơn, trong đó hầu hết dầu của Nga bị châu Âu xa lánh sẽ được giảm giá ở các nước đói năng lượng khác, sẽ chỉ mất 1 triệu thùng mỗi ngày. Giá dầu sẽ giảm xuống dưới 100 đô la vào tháng 6 và tiếp tục giảm xuống 60 đô la vào cuối năm. Điều đó không quá xa so với tình hình ngày nay, khi một số thương nhân và ngân hàng tránh xa dầu của Nga ngay cả khi không có lệnh trừng phạt.

“Đó là một mức giá rất lớn, nhưng điều đó phản ánh sự không chắc chắn đối với sự thua lỗ của Nga,” Galimberti nói.

BAO NHIÊU CHI PHÍ MỘT THÙNG DẦU NGA?

Giá tiêu chuẩn xuất khẩu chính của Nga sang châu Âu, dầu thô Urals, đã giảm xuống mức chiết khấu 35 USD / thùng so với giá dầu Brent chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, do giá dầu nói chung cao hơn, cho đến nay, thiệt hại về doanh thu của Nga đã được hạn chế. Những khoản thu nhập ngoại tệ đó đang giúp hỗ trợ tài chính của Nga trong bối cảnh các lệnh trừng phạt.

Galimberti nói: “Miễn là các thùng dầu tìm được thị trường, thì Nga sẽ kinh doanh. Thời điểm họ ngừng tìm kiếm thị trường, đó là thời điểm giá dầu tăng vọt và Nga sẽ gặp phải những vấn đề kinh tế nghiêm trọng”.