Các nhà thiên văn học đã sử dụng Kính viễn vọng không gian Hubble để quan sát trận chiến không cân sức giữa một thiên hà khổng lồ và một thiên hà nhỏ hơn nhiều.

Minh họa trận chiến giữa hai thiên hà NGC 7753 và NGC 7752 (Ảnh: Hubble & NASA)

Thiên hà xoắn ốc lớn hơn là NGC 7753. Thiên hà nhỏ hơn, được gọi là NGC 7752, là thiên hà vệ tinh của NGC 7753. Cả hai đều nằm trong chòm sao Pegasus, cách Trái đất 220 triệu năm ánh sáng.

Cả hai thiên hà trên được thêm vào Danh mục các thiên hà đặc biệt (Atlas of Peculiar Galaxies) do nhà thiên văn học Halton Arp biên soạn năm 1966, với tên gọi Arp 86.

NASA dự đoán rằng trận chiến hấp dẫn giữa hai thiên hà cuối cùng sẽ dẫn đến việc NGC 7752 hoặc bị bay vào không gian giữa các vì sao, hoặc cuộc chạm trán sẽ dẫn đến sự hủy diệt của thiên hà nhỏ hơn, các ngôi sao, khí và bụi của nó sẽ trở thành một phần của thiên hà lớn hơn.

Thiên hà của chúng ta cũng từng chạm trán với các thiên hà khác

Việc một thiên hà nhỏ hơn bị một thiên hà lớn hơn nuốt chửng có thể đã xảy ra với Dải Ngân hà (Milky Way) của chúng ta, khi nó chưa đầy 5 tỷ năm tuổi.

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature cho thấy cuộc chạm trán bạo lực này diễn ra khoảng 10 tỷ năm trước. Dải Ngân hà đã xé toạc và nuốt chứng một thiên hà nhỏ hơn có tên là Gaia-Enceladus. Vụ va chạm gây ra vụ nổ hình thành sao khoảng 4 tỷ năm sau đó, góp phần tạo ra hình dạng Dải Ngân hà mà chúng ta thấy ngày nay.

Đây có lẽ không phải là vụ va chạm thiên hà duy nhất mà Dải Ngân hà đã trải qua, và nó chắc chắn sẽ không phải là vụ cuối cùng. Thiên hà của chúng ta và người hàng xóm vũ trụ gần nhất là Andromeda hiện đang trong quá trình va chạm.

Khi điều này xảy ra, NASA nói rằng Dải Ngân hà sẽ được sắp xếp lại và phần thiên hà chứa mặt trời và hành tinh của chúng ta có thể bị chuyển sang một vùng hoàn toàn khác. Các bạn không cần lo lắng vì vụ va chạm này sẽ chỉ xảy ra trong 4 tỷ năm nữa, lý do là hai thiên hà vẫn cách nhau 25 triệu năm ánh sáng.

Một biểu đồ về tác động tiềm tàng giữa Dải Ngân hà và Andromeda trong 4 tỷ năm có thể định hình lại chính thiên hà của chúng ta (Ảnh: NASA)

Những vụ va chạm thiên hà kiểu này không phải là hiếm trong vũ trụ và các nhà nghiên cứu tin rằng chúng có thể đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tiến hóa vũ trụ. Các thiên hà có dạng xoắn ốc như Dải Ngân hà và NGC 7753 có thể có được những đặc điểm đó thông qua va chạm với các thiên hà khác.

Một vụ va chạm giữa các thiên hà sẽ phân phối lại khí và bụi, thường tạo ra các đám mây khí khổng lồ, có tác dụng kích hoạt các vụ nổ hình thành sao.

Hubble đã quan sát Arp 86 như một phần của nỗ lực để hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các ngôi sao trẻ mới sinh và các đám mây khí lạnh mà chúng hình thành. Với sự hỗ trợ của kính viễn vọng không gian, các nhà thiên văn học đã quan sát các cụm sao và các đám mây khí trong nhiều môi trường khác nhau, rải rác khắp các thiên hà lân cận.

Những quan sát mà họ thu thập được sau đó được kết hợp với các phép đo từ Atacama Large Millimeter/submillimeter Array, bao gồm 66 kính viễn vọng vô tuyến phân bố trên sa mạc Atacama ở miền bắc Chile.

Được NASA mô tả là "kho tàng dữ liệu dành cho các nhà thiên văn học để hiểu cách các ngôi sao được sinh ra", người ta hy vọng rằng những quan sát này có thể được sử dụng để định hướng sứ mệnh của Kính thiên văn không gian James Webb, sau khi nó được phóng lên không gian vào cuối năm nay.