Thời kì Trung Hoa Dân Quốc, trời chấn hưng, khắp nơi thức tỉnh. Phong trào Ngũ Tứ làm kinh động người tài nữ thức dậy trong cơn ngủ mê, ai là người cầm lấy dải lụa múa giữa trời? "Tứ đại tài nữ dân quốc" Tiêu Hồng, Thạch Bình Mai, Trương Ái Linh và Lữ Bích Thành đột ngột xuất hiện.

Thạch Bình Mai

Nhân vật bài viết muốn giới thiệu hôm nay là Thạch Bình Mai. Có người nói cô là nữ tác gia thời cận đại có sinh mệnh ngắn nhất. Một đóa trăng cao ngất trời, trong chớp mắt rọi sáng bầu trời đêm, sau đó đem mưa rơi biến thành bùn, ép thành bụi trần, chỉ có mùi hương như xưa như cũ.

Cha của Thạch Bình Mai là cử nhân Thanh Mạt, con gái bảo bối vừa sinh ra, trong máu tủy đã nhét đầy Tứ Thư Ngũ Kinh của cha, lúc bi bô học chữ có thể xuất khẩu thành văn, "phong hoa tuyết dạ" (Trong thơ văn thường miêu tả cảnh vật tự nhiên, ví von xây đắp từ ngữ hoa mĩ), rất được cha mẹ cưng chiều.

Lúc cô đến trường nữ Thái Nguyên, bởi vì tài hoa hơn người, cô rất nhanh trở thành "chị gái nhỏ đáng tin cậy" của nơi này. Diêm Tích Sơn* nghe nói như thế, liền thầm nhủ với vợ mình, muốn đem cô gái tài ba này thu về nhà làm con dâu. Hai ông bà bàn tính những mặt tốt theo ý mình còn chưa xong, người tài nữ đã tham gia phong trào học sinh sinh viên. Do khởi xướng hoạt động sôi nổi của tư tưởng mới, Thạch Bình Mai bị đuổi học. Lưng ông Diêm mồ hôi lạnh chảy đầy, thầm nghĩ may mà không cưới "Tôn Ngộ Không" phiên bản nữ về nhà, nếu không là có chuyện lớn rồi.

*Diêm Tích Sơn: là một quân phiệt Trung Hoa phục vụ trong Chính phủ Trung Hoa Dân Quốc. Diêm Tích Sơn kiểm soát tỉnh Sơn Tây từ Cách mạng Tân Hợi năm 1911 tới khi quân Cộng sản chiến thắng năm 1949 trong Nội chiến Trung Quốc. Là thủ lĩnh một tỉnh tương đối nhỏ, nghèo, lại hẻo lánh, Diêm Tích Sơn trải qua thời kỳ khôi phục đế quốc của Viên Thế Khải, thời kỳ quân phiệt, giai đoạn Quốc dân đảng nắm quyền, Chiến tranh Trung-Nhật, và cuộc nội chiến sau đó. Ông buộc phải từ bỏ quyền lực khi các đội quân Quốc dân hoàn toàn mất quyền kiểm soát đại lục, khiến Sơn Tây hoàn toàn bị cô lập. Diêm Tích Sơn được các sử gia phương Tây đánh giá là một nhân vật cải cách, ủng hộ việc sử dụng công nghệ Tây phương để bảo vệ những truyền thống Trung Hoa, cùng với những cải cách kinh tế, chính trị, xã hội mà trên một phương diện nào đó đã dọn đường cho những cải cách triệt để được thực hiện về sau này (theo Wikipedia).

Là một người cha rất yêu con gái, Thanh Mạt chưa bao giờ khiển trách cô. Cho dù ông khó chịu đến gương mặt tối sầm, nhưng chỉ cần con gái đọc trôi chảy một bài thơ, ý cười của cha sẽ lập tức trở nên ấm áp, khôi phục vẻ mặt hồng hào.

Vì không muốn để cho cha thất vọng, cô nhanh chóng thi vào trường nữ cao đẳng Sư Phạm Bắc Kinh. Tại đây, cô tình cờ gặp được hai người bạn nữ thân thiết, đáng tin cậy, cùng chung một chí hướng: Lục Tinh Thanh và Lộ Ẩn.

Cao Quân Vũ

Người trong ảnh là Cao Quân Vũ, anh là một người thanh niên có ánh mắt kiên nghị, thủ lĩnh của một nhóm Chủ Nghĩa Cộng Sản, cùng với Lý Đại Chiêu* qua lại mật thiết. Năm 1920, Đoàn thanh niên xã hội chủ nghĩa Bắc Kinh được thành lập, anh là người đầu tiên được nhận chức bí thư, là đảng viên xây dựng đảng thời kì đầu, từng hai lần trúng cử ủy viên trung ương, từng kiêm nhiệm cán bộ hành chính đảng bộ Quốc Dân Đảng ở Bắc Kinh, từng là thư kí của Tôn Trung Sơn, từng giúp đỡ Chu Ân Lai và Đặng Dĩnh Siêu* bí mật đưa thư... Từ đó có thể biết, nếu như không phải anh mất sớm, thì nhất định sẽ là một nhân sĩ cấp cao, công thành danh toại. Trong phong thư gửi Bình Mai anh từng nói: "Anh có hai thế giới, một thế giới toàn bộ thuộc về em, cả linh hồn anh đều vĩnh viễn là tù binh bị giam cầm, ở một thế giới khác, anh không thuộc về em, lại càng không thuộc về chính mình, anh chỉ là đầy tớ của sứ mệnh lịch sử".

*Lý Đại Chiêu: tự Thủ Thường, người làng Đại Hắc Đà, huyện Lạc Đình, tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, là nhà văn, nhà lý luận và nhà hoạt động chính trị Trung Quốc, đồng thời là người đồng thành lập Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng với Trần Độc Tú. Ngoài ra Lý Đại Chiêu còn là một trong những người đầu tiên truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào Trung Quốc sớm nhất, mở đầu việc nghiên cứu duy vật lịch sử ở Trung Quốc.

*Đặng Dĩnh Siêu là vợ của Thủ tướng đầu tiên Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Chu Ân Lai và cũng là nhà cách mạng vô sản, nhà chính trị, nhà hoạt động xã hội nổi tiếng, người đi đầu trong phong trào phụ nữ Trung Quốc. Từng giữ qua các chức vụ: Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc khóa XI, XII, Bí thư thứ hai Ủy ban Kiểm tra - Kỷ luật Trung ương Đảng, Chủ tịch Hội nghị Hiệp Chính từ năm 1983 – 1988 và là đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Trước khi gặp mặt Thạch Bình Mai, Cao Quân Vũ có nghe qua tài hoa của cô. Sau khi đến Bắc Kinh, đã thấy trên báo chí đăng thơ ca và văn xuôi của cô thì càng kính phục không ngừng. Những năm đó và ngày nay cũng giống nhau, những chàng trai nhiệt huyết đều yêu thích văn học, vì vậy, viết một áng văn trở thành danh thiếp của đời người là việc làm vô cùng quan trọng.

Cùng quê hương Sơn Tây, các chàng trai thường tụ tập một chỗ, học tập cùng nhau, phong nhã hào hoa, khí phách tri thức, hào phóng dâng trào, chỉ trích đất nước, lời văn sôi nổi. Lúc tụ hội Cao Quân Vũ nói qua "Ý nghĩa của Phong trào Ngũ Tứ", Thạch Bình Mai nghe được tưởng chừng như "ngọc trai rơi trên mâm ngọc", từng câu chữ cảnh tỉnh người trong mộng.

Lúc đó, Thạch Bình Mai đang được Ngô Thiên Phóng theo đuổi đến đầu óc rối mù, một chân đã rơi vào bể ái tình. Cao Quân Vũ cho dù hối hận đã quen biết quá muộn, nhưng vẫn ép buộc đè nén tâm ý mến mộ xuống, gần như chỉ ở xa xa dùng thư từ để bày tỏ một chút quan tâm của mình.

Cha Bình Mai không yên lòng cho con gái nhỏ một mình đến Bắc Kinh học tập, ông nhờ vả mọi người hỏi thăm khắp nơi, hy vọng có thể tìm được một người đồng hương chăm sóc con gái nhiều một chút, cuối cùng tìm được một người ký giả Ngô Thiên Phóng. Bởi vì chuyện này, trong lòng người cha già luôn ân hận.

Trên đường về Bắc Kinh, Ngô Thiên Phóng phô ra bộ mặt tài tử phong hoa, xuất chúng hơn người, ân cần hỏi han, vô cùng chu đáo, bước đầu giành được cảm tình tốt từ Bình Mai.

Sau đó càng tiếp xúc, Ngô Thiên Phóng càng dốc hết sức lực, thuộc lòng văn hào cổ kim như lòng bàn tay, đồng thời còn không quên nói những lời êm tai, gật gù đắc ý, kĩ xảo trêu chọc thông thạo, làm cho tâm tư đơn giản của cô nữ sinh u mê nhanh chóng nảy sinh sự sùng bái, ngưỡng mộ.

Nữ sinh lần đầu tiên yêu đương, đã nói với hai người bạn thân thiết những lời quyết tâm kinh khủng: "Nếu phải gả thì phải gả cho Ngô Thiên Phóng, suốt đời không lấy người chồng thứ hai".

Tối hôm đó, mưa mới vừa rơi xuống, không khí ôn hòa ẩm ướt. Thời tiết thế này làm Thạch Bình Mai động tí là nhạy cảm, trước đây đều là Ngô Thiên Phóng đi tìm cô trước, hôm nay cô tự mình đi tìm hắn, định cho hắn một niềm vui bất ngờ, sau đó hai người sẽ đi dạo dưới ánh trăng.

Cô đi đến khu nhà ở của Ngô Thiên Phóng, đây là lần đầu cô chủ động đi tìm hắn, con tim nhỏ đập loạn xạ không ngừng, đúng lúc có một đứa bé đi đến trước mặt hỏi: "Chị à, chị tìm ai?", "Chị tìm Ngô Thiên Phóng", "Ba ơi, có người tìm."

Ngô Thiên Phóng mặc quần áo ở nhà xuất hiện, phía sau còn có một người phụ nữ. Người phụ nữ này cũng mặc quần áo ở nhà, tóc uốn lô, vừa nhìn đã biết mối quan hệ giữa cả hai.

Với tình cảnh này, cho dù là kẻ ngu cũng vừa nhìn sẽ hiểu ngay.

Thạch Bình Mai quay người chạy đi. Cô chạy về kí lúc xá liền òa khóc nức nở, vừa khóc vừa vò đầu mình, liên tục hét lên "Còn có thể càng ngày càng ngu xuẩn như vậy sao? Người ngươi yêu thì ra không độc thân, từ xưa đến nay người tài nữ thường gặp phải kẻ cặn bã. Đọc qua nhiều như vậy, Lý Sư Sư, Đỗ Thập Nương, vậy mà ngày hôm nay thật sự diễn một vai nữ chính". Sau khi khóc xong, cô liền nhận ra rằng, con gái khi yêu như đầu óc bị úng nước, vậy mà lâu như thế cô cũng không phát hiện ra hắn là một tên lão luyện chuyên trêu chọc các cô gái.

Suy cho cùng là một người đọc sách, càng nữ tính, chuyện này làm cho cô bùng phá thế giới nhỏ, trên vở ghi lại lời thề của bản thân: "Ta tuyệt đối không yêu lần nào nữa, tuyệt đối không kết hôn! Đời này, kiếp này mang chủ nghĩa độc thân! Ta có thể cùng bất cứ người con trai nào giao thiệp, nhưng tuyệt đối sẽ không yêu nữa."

Vì vậy sau này, Cao Quân Vũ thường mời Thạch Bình Mai đến đình Dao Nhiên nghe diễn thuyết liên quan đến phong trào công nhân và giải phóng phụ nữ, hy vọng có thể giúp cô thoát khỏi bóng ma thất tình, dũng cảm tìm kiếm hướng đi của đời người.

Ngô Thiên Phóng không cam lòng, lại tìm Thạch Bình Mai, đứng ở nơi đó ra vẻ vô tội. Thạch Bình Mai nhìn thấy vẻ mặt ấy của hắn, cũng cảm thấy buồn nôn, giống như lúc uống canh hớp phải một con ruồi, da gà nổi cả người.

Đứng ở góc độ của Ngô Thiên Phóng mà nói, Trung Quốc xưa ở thế kỉ 20, rất nhiều người kết hôn rồi, còn ở bên ngoài trêu hoa ghẹo nguyệt, giành được thì cưới làm vợ nhỏ. Thế nhưng hắn theo đuổi sai người rồi, Thạch Bình Mai là cô gái thời đại mới, một lòng muốn đập nát xiềng xích cũ, tên đàn ông cặn bã như vậy còn ảo tưởng mình là Hoàng Đế Minh Thái Tổ sao?

Thấy không theo đuổi lại được Thạch Bình Mai, Ngô Thiên Phóng liên tục công kích cô qua báo chí, nói vẻ mặt cô xấu xí, cùng một loại người như Hồ Lan Thành.

Một hôm chạng vạng, mưa gió tạt vào cửa sổ, tốt nghiệp xong Thạch Bình Mai ở lại giáo viên dạy học, đang đọc sách. Một phong thư đến, cô mở ra xem,bên trong rơi ra một lá phong đỏ, mặt trên có hai câu thơ:

"Khắp núi không giam được sắc thu

Một lá phong đỏ gửi tương tư"

Kí tên: Cao Quân Vũ.

Phong thư này, lại một lần nữa làm con sóng lòng của Thạch Bình Mai rối loạn.

Một mặt, cô rất yêu thích Cao Quân Vũ, quý trọng dũng cảm và kiên cường của anh, nhưng cô lại không dám mạo hiểm tiếp nhận phần tình cảm này,cô không muốn lại trở thành một trò cười. Mặt khác, lời nói quyết tâm của cô đã truyền khắp toàn trường, cô không thể liên tục làm bản thân mất mặt được.

Tiếng gió tiếng mưa ngoài cửa sổ đều lấn át hết tiếng lòng của cô, cuối cùng cô dứt khoát trả lời thư:"Lãng hoa tàn héo không dám nhận lấy lá cây đỏ thắm này".

Sau khi bị từ chối, trong lòng Cao Quân Vũ hết sức thống khổ nhưng vẫn dùng thái độ tôn trọng viết: "Mong muốn của em, tôi nguyện bất chấp gian nguy để cầu điều đó. Điều em không muốn, tôi nguyện xông pha khói lửa để ngăn trở điều đó. Không thể làm được thế này, tôi làm sao nói là yêu em!"

Tài nữ cho rằng tự mình cự tuyệt lá thư theo đuổi tình yêu là có thể trời yên biển lặng, thế nhưng lòng của cô lại nhói lên từng hồi. Thạch Bình Mai ngã bệnh, bị bệnh ban đỏ. Không nghĩ rằng, lần bệnh này khiến cô nằm trên giường bệnh hơn 40 ngày, khiến cho Cao Quân Vũ có cơ hội đến thăm.

Ban đêm mưa to gió lớn, Cao Quân Vũ cải trang thình lình xuất hiện, bởi vì anh đang lẩn trốn sự truy bắt của quân phiệt, đi suốt đêm đến đây cùng quyến luyến chia tay Thạch Bình Mai sẽ lâu ngày mới gặp lại. Cô từ trong cơn sốt cao tỉnh lại, bắt gặp hình ảnh Cao Quân Vũ đang quỳ gối bên giường mình, thấy cô tỉnh rồi, nước mắt anh nặng nề rơi xuống cánh tay cô.

Nói nam nhân không dễ rơi nước mắt, cho tới nay Cao Quân Vũ vẫn không hiểu nổi trái tim trong suốt của Thạch Bình Mai là do Ngô Thiên Phóng nham hiểm chưa bỏ đi? Hay là do bản thân anh chưa thoát khỏi sự ràng buộc của cuộc hôn nhân được sắp đặt? Căn bản không có quyền theo đuổi Thạch Bình Mai. Chuyến đi này xuôi về Nam, Cao Quân Vũ quyết định về nhà giải quyết triệt để sự việc sắp đặt hôn nhân, sau khi quay trở lại với thân phận tự do dâng tặng Thạch Bình Mai trái tim này.

Đêm đó, hai người cứ ngồi yên lặng. Chỉ nghe thấy tiếng mưa gió trong trang viên gào thét không ngừng tàn phá, khoảnh khắc Cao Quân Vũ rời đi cũng đến, trong lòng thiên ngôn vạn ngữ đều hóa thành hai từ đơn giản: "Bảo trọng".

Người vợ mà được sắp đặt kết hôn với Cao Quân Vũ tên Lý Hàn Tâm, người ta nói cha mẹ đặt tên này rất nhanh sẽ làm cho con gái mình buồn lòng (Vì tên Hàn Tâm có nghĩa là thất vọng, đau khổ, sợ hãi). Cao Quân Vũ tận tình khuyên bảo, giải nghĩa đạo lý, rồi cùng cô giải trừ việc ép duyên, mời mẹ ruột đến dẫn cô đi. Nhìn cô gái tên Hàn Tâm này rời đi, trong lòng Cao Quân Vũ rất cảm thấy có lỗi, dù sao cô gái này cũng giúp đỡ cha mẹ anh vất vả lâu như vậy, là do mình đã làm uổng phí mười năm của người ta.

Lúc anh đến Thượng Hải, có viết cho Thạch Bình Mai một lá thư dài, nói cho cô biết anh rốt cuộc cũng đã thoát khỏi việc ép hôn, hiện tại đã là một con người tự do rồi. Nhưng Thạch Bình Mai không vui nổi, cô cảm thấy là do mình đã hại cô gái này. Mà tình hình lúc này đã vô cùng gay gắt. Cao Quân Vũ bất cứ lúc nào cũng có nguy cơ bị truy nã bắt giữ, anh đã làm đến bước này, Thạch Bình Mai không còn cách nào từ chối nữa, cô liền đem chiếc nhẫn ngà voi vừa nhận được đeo lên tay, từ đây, hai trái tim cuối cùng cũng "tâm đầu ý hợp".

Thế sự trêu người, sau khi có được tình yêu, thân thể Cao Quân Vũ ngày càng gầy gò. Vào lúc đó, bệnh lao phổi rất khó trị. Cuối cùng anh phải nhập viện, lần Thạch Bình Mai vào thăm anh, nhìn anh đang ngủ say, liền lặng lẽ lưu lại một mảnh giấy:"Lúc anh đang ngủ say tỉnh lại, em từng đi qua giấc mộng của anh."

Cơ thể Cao Quân Vũ tốt lên một chút, hai người đi đến đình Đào Nhiên, nhớ lại cuộc sống trước kia, không kìm được xúc động, vốn có khí chất thi nhân anh buột miệng nói ra, "Anh rất thích nơi này, gò núi dựa lưng, mặt hướng ao hồ, mai sau anh có chết đi, có thể chôn ở chỗ này cũng tốt rồi". Có lẽ anh đã có linh cảm chẳng lành, hoặc là anh chỉ thuận miệng nói đùa, nhưng hai tháng sau, anh thật sự được chôn ở nơi đó.

Chiều hôm đó, Cao Quân Vũ đột nhiên đau bụng nguy kịch, sau khi đến bệnh viện đa khoa, biết là bị viêm và thủng ruột thừa cấp tính. Khi đó, bệnh viện Hiệp Hòa cũng không thể cứu được sinh mệnh trẻ tuổi này. Năm đó anh 29 tuổi.

9517427 d2ddb96ef35bc097

Thạch Bình Mai ngất đi mấy lần, trông coi thi thể không rời. Tại lễ truy điệu, mọi người thấy cô viết trên câu đối phúng điếu:

"Trời nước một màu không chung ngả

Biết chắc ngày nào gặp lại anh?"

Một ngày của ba năm sau, cô cảm thấy đau đầu như búa bổ, nhưng vẫn kiên trì cho học sinh lên lớp. Mấy ngày sau bệnh tình nặng lên, đến bệnh viện đa khoa thì ngất, chẩn đoán cô bị viêm màng não. Cô rốt cuộc cũng đuổi theo anh. Năm ấy Thạch Bình Mai 26 tuổi.

1b4c510fd9f9d72a9171772dd82a2834349bbbed

Hai người họ được mai táng cùng nơi ở đình Dao Nhiên, lúc mặt trời ngả bóng về tây, một tầng hào quang lộng lẫy chiếu trên mộ bia.

Trước tình yêu, Thạch Bình Mai vừa yêu đến cố chấp lại vừa yêu đến thống khổ. Tình cảm và lý trí, khao khát tình yêu cùng đạo đức, lúc nào cũng giao chiến trong lòng, nhưng cô cuối cùng không thể phá tan rào cản tự mình xây lên, tự mình vượt qua, chỉ có thể ôm lấy hối hận, đi gặp Cao Quân Vũ sửa chữa lỗi lầm ở một thế giới khác.

beiwen

Trên văn bia, Thạch Bình Mai từng mạnh mẽ, phóng khoáng, thâm tình viết:

"Tôi là bảo kiếm, tôi là tia lửa
Tôi nguyện sống như tia chớp này chói lọi lóe sáng
Tôi nguyện chết như sao chổi này nhanh chóng đột ngột
Đây là Cao Quân Vũ lúc sống tự mình viết như mấy câu nói vụn vặt
Chết rồi tôi thay anh khắc trên bia
Quân Vũ, em không có sức kéo sinh mệnh anh đừng nhanh chóng đột ngột như sao chổi này
Em chỉ có thể đem những giọt lệ còn lại đến bia mộ anh
Mãi cho đến lúc em không thể đến thăm anh
Bình Mai"

Nơi đây đã ghi lại tình yêu và đau khổ của hai con người, ghi lại một câu chuyện tình bi thương cảm động. Tình yêu Cao - Thạch mặc dù giống như chớp, như sao chổi. Nhưng họ "Sống rực rỡ như hoa hạ này, chết đi tuyệt đẹp như lá thu này", vĩnh viễn tỏa ra ánh sáng chói lóa, thê lương động lòng người.

Tượng đài Cao Quân Vũ và Thạch Bình Mai, được thủ tướng Chu Ân Lai bảo tồn, giữ gìn