Frédéric Lenoir là nhà nghiên cứu triết học, nhà xã hội học, nhà văn người Pháp. Ông là tác giả của hơn 50 cuốn sách về lịch sử tôn giáo, tiểu luận triết học, xã hội học và cả sách hư cấu. Đi Tìm Hạnh Phúc - Một Hành Trình Triết Học là tác phẩm triết học dành cho đại chúng của Lenoir, xuất bản năm 2013.

Trong cuốn sách, tác giả dẫn dắt người đọc qua cuộc hành trình suy tư về niềm hạnh phúc của các triết gia và các nhân vật tôn giáo vĩ đại nhất trong lịch sử để trả lời một trong những câu hỏi cơ bản nhất của cuộc đời: Hạnh phúc là gì và làm thế nào để chúng ta có được nó? Từ người Hy Lạp cổ đại, Aristotle, Plato, cho đến Trang Tử và Đức Phật, Chúa Giê-su và Muhammad, từ các triết gia Voltaire, Spinoza, Schopenhauer, Kant, cho đến khoa học thần kinh hiện đại, họ đều có cách nhìn nhận riêng về hạnh phúc.

Bản thân Frédéric Lenoir cho rằng chúng ta có cách để đạt được niềm hạnh phúc đích thực và lâu dài. Ông gợi ra những câu hỏi khiêu khích tính tò mò của mình: Ta có cần sự thông thái hay sáng suốt để hạnh phúc không? Có mối liên hệ nào giữa hạnh phúc của cá nhân và tập thể không? Ta có thể hạnh phúc mà không cần người khác không? Vân vân và vân vân. Lenoir làm một khảo sát súc tích về những điều mà các nhà tư tưởng vĩ đại nhất mọi thời đại đã nói về chủ đề này, để người đọc thấy rằng không có một công thức chung nào dành cho cái gọi là hạnh phúc ở đời.

Với cách trình bày súc tích và giọng văn đơn giản, dễ đọc, dễ tiếp cận, Lenoir cho mình thấy rằng hạnh phúc có tính chất tương đối và chủ quan, nhìn chung là khó nắm bắt. Nó có thể đạt được qua việc học hành, rèn luyện, hoặc là chỉ xảy đến một cách ngẫu nhiên. Nó thay đổi đối với từng cá nhân, từng hoàn cảnh, từng nền văn hóa.

Mình đồng ý rằng hạnh phúc phải được xét trên tổng thể của một khoảng thời gian dài chứ không phải chỉ là tập hợp của một vài khoảnh khắc vui vẻ. Có một ý tưởng mà mình rất tâm đắc, rằng có những việc mang lại cảm giác dễ chịu tại một thời điểm nhưng sau đó lại gây tác động tiêu cực, ví dụ như uống quá chén hay sử dụng chất gây nghiện. Trái lại, những lúc phải hy sinh sự thảnh thơi sung sướng lại có thể mang chúng ta đến với sự thỏa mãn toàn diện hơn trong tương lai, ví dụ như dành nhiều giờ đồng hồ mỗi ngày để luyện tập cho việc thực hiện ước mơ trở thành nhạc công. Điều này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo cho mình, nhắc nhở mình rằng nên cố gắng trau dồi bản thân ở hiện tại nhiều hơn thay vì chỉ ngồi chơi xơi nước để rồi cảm thấy vô mục đích và chán chường ngay sau đó.

Tuy nhiên, những quyển sách thuộc dạng tổng hợp có nhược điểm của riêng chúng. Cuốn sách này thâu tóm nhiều vấn đề trong khi cách trình bày quá ngắn gọn, đôi khi hời hợt. Tác giả không đưa ra bất cứ phân tích sâu sắc nào, và những dòng cảm nhận của riêng ông tuy gần gũi nhưng lại quá ngắn ngủi và nhạt nhòa. Chính vì không có sự phân tích sâu sắc nên Đi Tìm Hạnh Phúc - Một Hành Trình Triết Học tạo ra cảm giác vô cùng nửa vời. Nó có phần giống với sách self-help, bởi vì lời khuyên mà các triết gia đúc kết ra, ví dụ như luyện tập tinh thần, thay đổi suy nghĩ của bản thân,... cũng chỉ là những lời khuyên “nông” mà chúng ta hay bắt gặp trong sách self-help nếu chúng không có căn cứ triết học đầy đủ. Nói cách khác, tác phẩm này sâu rộng hơn một quyển sách self-help nhưng nông cạn hơn một quyển sách tổng quan về triết học. Nó chỉ đơn giản là một tập hợp những suy nghĩ triết học hiện có về hạnh phúc mà không có thêm kiến thức nào quá mới mẻ và thậm chí là thiếu dấu ấn cá nhân của tác giả. Thêm nữa, giọng văn của Lenoir không quá đặc biệt cuốn hút, cứ đều đều lặp đi lặp lại từ chương này sang chương khác khiến mình cảm thấy rất buồn tẻ khi đọc sách.

Tóm lại, Đi Tìm Hạnh Phúc - Một Hành Trình Triết Học dễ đọc nhưng cũng dễ chán. Nếu các bạn đọc để có được cái nhìn tổng quan về các nhà tư tưởng thì quyển sách này cũng tạm ổn, nhưng nếu bạn thật sự muốn chiêm nghiệm sâu hơn về hạnh phúc thì nên tìm một quyển sách khác chứa đựng những suy tư sâu sắc và xuyên suốt của một người cụ thể thì hơn.

Chấm điểm: 6/10.