Sự Thật Kinh Hoàng Về Thời Gian - Chúng ta hiểu thời gian đến đâu?

Tổng quan sơ lược về sách

“Thời gian thì ai cũng biết. Ta có thời gian rảnh, ta dôi thời gian, ta thiếu thời gian. Ta đánh dấu thời gian, ta căn thời gian, chơi trong thời gian, nhưng rốt lại thời gian chẳng chờ ai. Ta có thể biết thời gian nhờ đồng hồ, nhưng không mấy người có thể xoay xở được với những câu hỏi hóc búa về thời gian.”

Nếu lỡ như có ai đó hỏi bạn một câu hỏi về thời gian, không phải câu hỏi đơn giản như “Mấy giờ rồi?”, mà là câu hỏi khó nhằn “Thời gian là gì?” khiến cho bạn phải ấm ớ, hãy vớ lấy ngay quyển sách này, Sự Thật Kinh Hoàng Về Thời Gian. Chỉ với 150 trang và nhiều hình ảnh minh họa sinh động, quyển sách sẽ giúp bạn nuốt được cục ấm ớ vào trong và “phun” ra một câu trả lời nghe có vẻ đúng nhưng chẳng mấy ai hiểu: “Thời gian là sự tồn tại đang tiếp diễn của vũ trụ”.

Nếu người kia tỏ vẻ hứng thú và muốn hỏi bạn sâu thêm, bạn hãy hẹn người đó vào ngày khác với cái cớ “hiện tại tôi không có thời gian” và dành khoảng thời gian ấy để ghi nhớ những điều trong quyển sách này. Quyển sách này tóm gọn những kiến thức liên quan đến thời gian, nhưng có lẽ nó sẽ khiến bạn thấy nể phục nhân loại hơn là khiến bạn thấy bản thân uyên bác hơn, vì quyển sách này kể chuyện làm sao lại có những người cố công đi tìm sự thật về thời gian bằng cách đo đạc và thí nghiệm với nó. Tuy vậy, quyển sách này không hướng dẫn cách đổi thời gian ra vàng bạc cho dù bạn có nghe câu nói “thời gian là vàng là bạc” nhiều đến đâu...

Sự Thật Kinh Hoàng Về Thời Gian là một quyển sách nằm trong series Horrible Science, được Nick Arnold chấp bút và Tony De Saulles vẽ minh họa. Quyển sách này vốn được thiết kế cho trẻ em với ngôn ngữ vui nhộn và hình ảnh minh họa sinh động nhằm giúp chúng hứng thú với khoa học hơn. Tuy vậy, mình nghĩ người lớn cũng sẽ hứng thú với quyển sách này vì mình đã 22 tuổi rồi mà vẫn giở sách ra đọc đi đọc lại, nhưng cũng có thể là do mình chưa lớn hẳn...

Cấu trúc chung

Quyển sách này lần lượt đưa bạn qua tất tần tật những thứ có liên quan đến thời gian về mặt khoa học như entropy, đồng hồ sinh học, lịch, đồng hồ, múi giờ, mối liên hệ giữa thời gian và không gian. Bạn sẽ phải ngạc nhiên về việc loài người đã vật vã thế nào để chúng ta có thể đặt báo thức reo vào đúng 6h30 sáng (còn thức dậy được hay không lại là chuyện khác).

Trong quyển sách này, bạn sẽ thường xuyên bắt gặp những mục sau:

• Hồ sơ thời gian khủng khiếp: hãy đọc mục này nếu bạn muốn biết thời gian khủng khiếp ra sao. Thời gian có thể khiến phòng bạn thành ra bừa bộn chỉ trong một ngày!
• Ăn nói khó nghe: giải thích một số thuật ngữ khoa học, phòng trường hợp bạn bị lẫn lộn các thuật ngữ này với các từ khác.
• Phòng truyền thống: tám nhảm về chuyện mấy nhà khoa học đã xoay xở thế nào để người đời ghi nhớ công ơn của các ông ấy.
• Cá là bạn chưa biết: một số “fun fact” nho nhỏ để bạn nghỉ xả hơi giữa mớ kiến thức khó nhằn.
• Trắc nghiệm: kiểm tra xem bạn đã biết được cái gì rồi (đừng lo nếu bạn không biết, có đáp án mà).
• Thí nghiệm: chỉ cho bạn cách thực hiện một số thí nghiệm đơn giản, ví dụ như làm đồng hồ mặt trời (không cần thiết phải thực hiện đâu).

Đánh giá cá nhân

Trước khi đọc sách, mình đã luôn nghĩ thời gian là một thứ trừu tượng. Quả thật cuốn sách này đã khẳng định suy nghĩ của mình. Không ai có thể nhìn thấy thời gian, nhưng chúng ta lại đo đạc nó và nói về nó hằng ngày. Chúng ta nhìn đồng hồ và cứ tưởng là mình biết về thời gian, nhưng sự thật kinh hoàng nhất chính là chúng ta chẳng biết gì về thời gian hết! 

Mình sợ sự tàn phá của thời gian. Thời gian khiến mình thay đổi, thời gian vùi lấp đi những kỉ niệm đẹp, thời gian cướp đi những người mình yêu thương. Không ai, không thứ gì có thể ngăn cản hay quay ngược thời gian để giúp mình lấy lại những thứ đã mất. Không ai biết chắc thời gian từ đâu ra và nó đi đâu. Không ai biết nó vận hành thế nào hay tại sao nó chỉ chuyển động về một hướng. 

Albert Einstein đã nói rằng: “Chúng ta đang ở vào vị trí một đứa trẻ bước vào một thư viện khổng lồ chất đầy sách lên tận nóc bằng đủ thứ ngôn ngữ. Đứa trẻ chẳng biết thứ ngôn ngữ nào trong số đó. Nó trông thấy sơ đồ chỉ dẫn cách bố trí sách, một trật tự kì bí mà nó chỉ biết lơ mơ.” Thật vậy, còn có nhiều điều con người còn chưa biết, nhưng mình tin vào những lời cuối sách này:

“Nhưng có một điều chắc chắn. Các nhà khoa học đang dần dần giải mã bí ẩn về thời gian. Đâu đó trong vũ trụ, đâu đó trong lạnh giá và tối tăm giữa những ngôi sao lung linh có chìa khóa để giải mã bí ẩn này. Và một ngày nào đó ta sẽ tìm thấy nó… Ồ. PHẢI, ĐÓ CHỈ CÒN LÀ VẤN ĐỀ THỜI GIAN!”.

Quyển sách này giải thích những vấn đề khó hiểu theo cách đơn giản và ngộ nghĩnh nhất, tỉ như việc so sách thuyết tương đối của Einstein với việc con mèo nằm trên giường tạo ra chỗ lõm trên nệm nè. Bản dịch dừng ở mức khá tốt, có một số câu đùa tiếng Anh không thể nào chuyển ngữ một cách hoàn hảo được, còn lại thì mượt mà. 

Điều mình không thích ở quyển sách này là bìa chưa được bắt mắt, nhưng chắc vì nó hướng tới trẻ em nên nhà phát hành không chú trọng về bìa cho lắm. Dù vậy, nội dung của quyển sách vẫn xứng đáng để chúng ta khám phá và trải nghiệm.

Đánh giá: 8/10